“Vay vốn Trung Quốc, tiền đi tới đâu thì người đi tới đó”

N.Mạnh

TS. Phạm Sỹ Thành, Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Kinh tế Trung Quốc thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR).

TS. Phạm Sỹ Thành, Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Kinh tế Trung Quốc thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) nêu quan điểm tại hội thảo về Đánh giá về tác động của vốn vay Trung Quốc, ngày 29.11.Ông Phạm Sỹ Thành cho biết, Trung Quốc gần đây đã thành lập nhiều quỹ phát triển để cung cấp tín dụng, đặc biệt cho các nước đang phát triển.

Đặc biệt từ sau năm 2013, với chiến lược “một vành đai, một con đường”, Trung Quốc tập trung chủ yếu vào việc cung cấp tín dụng phát triển cơ sở hạ tầng tại các quốc gia theo trục “một vành đai”.

Chiến lược “Một vành đai, một con đường” mà Trung Quốc xây dựng đã có 30 nước tham gia ký kết hợp tác trong thời gian qua.

Tại Malaysia, Trung Quốc đã hợp tác xây dựng cảng tại Malaca, tại Myanmar, các nhà đầu tư Trung Quốc đã xây dựng đường sắt, cảng biển, tại Pakistan họ cũng xây dựng một cảng lưỡng dụng..

Tuy nhiên, theo TS. Phạm Sỹ Thành, khi nhận nguồn vốn từ Trung Quốc, các nước này sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ rủi ro như môi trường, lao động Trung Quốc đi theo, tình trạng đội vốn của các dự án…

Đó cũng chính là những lý do khiến TS. Thành không đồng tình trước nhiều ý kiến cho rằng chi phí vay vốn từ Trung Quốc thấp hơn các nguồn khác.

Ông Thành nói: Hiện vốn Trung Quốc được coi là dễ chứ không phải là rẻ bởi các ràng buộc về môi trường, lợi ích dân quyền trong chính sách vay vốn. Điều này khác với các ràng buộc môi trường, cân bằng, an sinh xã hội của WB, ADB thời gian qua. Cần thận trọng đối với các dự án vay vốn của Trung Quốc. Việt Nam vẫn còn có nhiều nguồn vốn chất lượng cao từ Nhật Bản cũng như các định chế tài chính khác để giải quyết bài toán đầu tư.

"Trung Quốc có chính sách cho vay vốn, trả bằng khoáng sản, nguyên liệu. Điều này đã được minh chứng tại một số nước Châu Phi. Điều này là cảnh báo to lớn đối với các nước đang và chậm phát triển, lạm dụng vốn Trung Quốc", ông Thành cho biết.

Cũng theo ông Thành, vốn vay của Trung Quốc chưa xử lý được vấn đề phát thải ô nhiễm, chống tham nhũng ngay từ chính sách quốc gia của họ. Do có cơ chế khá lỏng lẻo trong cho vay nên nhiều nước khát vốn cảm thấy khá dễ dàng nên dính bẫy với dòng vốn này. Việc không nhận thức được hết tác động của ô nhiễm từ vốn Trung Quốc đã và đang ảnh hưởng mạnh đến môi trường, xã hội và cả quy hoạch phát triển của các nước nhận vốn.

Một đặc điểm nữa không thể không nói tới khi đề cập tới nguồn vốn vay từ Trung Quốc, theo TS. Thành, đó là “tiền đi tới đâu thì người đi tới đó”.

Có những dự án Trung Quốc mang theo hàng chục ngàn lao động. Điều này xảy ra sẽ tạo áp lực xã hội và kể cả xung đột văn hóa đối với người bản địa. Những hậu quả về xã hội cũng sẽ nảy sinh theo.

Bên cạnh đó, theo ông Thành, cơ chế vay của Trung Quốc đang tạo kẽ hở và lỏng lẻo về tham nhũng ở các nước nhận vay, vì thế cần cân nhắc tác động liên hoàn đến môi trường, phát triển và cân bằng xã hội", ông Thành nói.

Theo TS. Thành, một lập luận hay được đưa ra để biện minh cho vấn đề này là tham nhũng ở quốc gia nào cũng có và các dự án ODA từ bất cứ quốc gia nào cũng phát sinh hối lộ, tham nhũng. Thế nhưng, tuy nhiên như chúng ta biết có những nhà thầu Trung Quốc từng tuyên bố chúng tôi có thể trả hoa hồng 50% mà dự án vẫn hiệu quả.

Theo: BizLive – Người Đô Thị