Tuấn Khanh
Nàm 2017 gõ cửa nhà tôi. Gỡ tờ lịch cuối cùng xuống như khép
lại căn phòng thời gian đã hết, tôi nhìn thấy ba trăm sáu lăm ngày mới, trắng
tinh xếp hàng dài, im lặng nhìn mình. Và như mọi năm, tôi lại tự hỏi với điều rất
cũ “những gì sẽ đến, ngày mai, trên đất nước này?”.
Câu hỏi ấy, mỗi năm, tôi - và có lẽ là còn nhiều người khác
nữa - vẫn tự hỏi như vậy. Những niềm hy vọng thấp thỏm về ngày mai tốt đẹp hơn
trên quê hương luôn âm ỉ trong suy nghĩ. Những ngày mai vô định như nhà thơ
Antonio Machado (1875-1939) khi ngồi ở biên giới nước Pháp, từng chiều nhìn qua
hàng rào kẽm gai và nghĩ về quê hương Tây Ban Nha của mình. Machado đã qua đời
trong niềm hy vọng. Và chúng ta, đôi khi giật mình, vì từng năm như vậy cứ chậm
chập trôi qua, khi nhìn lại thì đã gần nửa thế kỷ, gần cạn một đời người, cũng
với niềm hy vọng đó.
Mọi lời chúc và hy vọng cho năm mới vẫn như vậy. Tràn ngập
trên facebook và điện thoại của tôi là những tin nhắn mừng năm mới. Năm thì mới
nhưng nội dung thì không mới: vẫn là hạnh phúc, thịnh vượng… Con người ngàn đời luôn khắc khoải mang giấc
mơ về ấm no và bình yên. Nhưng hy vọng đó cũng là một loại ảo ảnh đáng sợ, nó
lôi dắt con người chạy mệt nhoài về phía trước.
Ở các quốc gia độc tài, khái niệm hạnh phúc và bình yên được
dùng như một loại ecstasy ảo giác toàn dân. Các nhà lãnh đạo quen lối mị dân vẫn
hàng ngày cất lên những bài hát ru về hạnh phúc và bình yên ấy để mê mị đám
đông, để họ tiện tay đục khoét đất nước và đặt ra những luật lệ trói buộc con
người, để bảo toàn sự thống trị thô bỉ của họ.
Tôi và bạn, chúng ta may mắn sinh ra trong lòng một dân tộc
truyền đời dạy cho nhau về yêu thương, về chia sẻ. Chúng ta được học rằng người
Việt sẽ vượt qua mọi thứ khi đoàn kết cùng nhau, cũng như thề chết để gìn giữ
quê hương và giá trị của tổ tiên để lại.
Nhưng rồi tôi và bạn chứng kiến rằng dân tộc này khi đã thống
nhất địa lý trong thời hiện đại, bị áp đặt lòng căm thù với chính anh em của
mình. Chúng ta chứng kiến rằng có một lớp người của giai cấp thống trị đang
chia chác nhau tài nguyên của đất nước này, phó mặc nhân dân và tương lai vào nợ
nần và cùng cực.
Chúng ta cũng sửng sốt khi nhận ra rằng nước Việt bị những
người cầm quyền nhân danh, tuyên bố đoàn kết với kẻ thù, xóa bỏ lịch sử hôm qua
đầy máu của các cuộc xâm lược từ phía Bắc, cũng như lịch sử hôm nay biển và xác
ngư dân là những câu chuyện đang bị nhấn chìm. Dân tộc chúng ta với Trần Bình
Trọng, như Nguyễn Trung Trực, như Nguyễn Thái Học… đã thề chết cho quê hương mình, nhưng hôm
nay, thì một câu nói của chân thành về bọn ngoại xâm cũng có thể đổi lại bằng
đày đọa và bất an.
Những ngày tháng hôm qua như vậy đó, liệu chúng ta có nên
mang một ước nguyện và hy vọng cho ngày mới rằng mọi thứ cần phải được đổi
thay? Tôi đang mơ cho đất nước này và dân tộc mình trước những ngày như vậy,
còn bạn?
Trong một chuyến đi với xe ôm Grab, tôi nghe người bạn trẻ kể
rằng anh cũng có facebook, nhưng trước đây chỉ dám vào nghe, nhìn, đọc. Bấm một
dấu like hay bình luận, anh cũng không dám. Anh thú nhận rằng anh rất sợ. Nhưng
rồi gần đây, khi đọc về những câu chuyện về dân lành bị đánh chết trong đồn hỏi
cung, do chính báo nhà nước đưa tin, khiến anh cũng đã không dằn được và góp lời
bình luận.
Nửa thế kỷ trước, chúng ta đầy sợ hãi, nhưng hôm nay chúng
ta có thêm những điều mới mẻ: đứng về phía lẽ phải và đám đông đang ngóng về
tương lai, con người đã biết cách vượt qua sợ hãi. Tôi tin trong năm mới này,
người thanh niên chạy xe ôm đó chắc cũng mơ một giấc mơ giống tôi, dù đó là một
giấc mơ thầm lặng.
Một cô gái nhỏ nhiều năm sống ở Canada, về thăm nhà, kể rằng
điều cô làm có ý nghĩa nhất, là đi mua cho ba một chiếc smartphone mới, lập
facebook và hướng dẫn cho ba mình vào xem tin tức tự do, chỉ các trang cần theo
dõi nhưng không quên dặn ba rằng nhớ đừng bấm nút gì hay bình luận lời nào.
Nhưng tôi không tin rằng ông chỉ im lặng, bởi ngày thường, ông là một trí thức
và luôn đau đáu về tương lai đất nước mình. Rồi chắc chắn rằng, ông cũng đang
mơ một giấc mơ giống như tôi.
Chủ nghĩa Phát xít và Cộng sản Châu Âu từng có sách giáo
khoa về cai trị giống nhau, rằng cứ nói dối, mãi rồi cũng sẽ thành một loại sự
thật. Những con người sống quen im lặng, vì sợ hãi hay vì tự nhủ rằng nói ra chẳng
để làm gì – nhưng đừng bao giờ quên nuôi hy vọng và giấc mơ. Vì đó chính là khắc tinh của bài học cai trị.
Một người nuôi giấc mơ thì nhỏ, nhưng một ngàn người nuôi giấc mơ thì lớn, và
khi một dân tộc nuôi giấc mơ thì đó là sức mạnh thay đổi vận mệnh cho tất cả.
Truyền thuyết của nhân loại vẫn còn đó câu chuyện về đoàn
người nô lệ và không tương lai, nuôi giấc mơ của mình nên đã cùng nhà tiên tri
Moses bước qua dòng sông dữ và về đến vùng đất hứa. Và cùng với ước mơ và hy vọng,
mà dân tộc Việt Nam đã từng vượt qua ngàn năm đô hộ, trăm năm thực dân.
Tôi nghe thấy năm mới gõ cửa. Thời khắc của đổi thay như
đang đến, bạn có nghe không? Tôi mời bạn cùng tôi ước mơ và hy vọng. Và nếu bạn
vẫn còn sợ hãi, thì cứ tạm giữ kín mọi thứ trong trái tim mình, nhưng xin đừng
bao giờ vùi chôn, hay lãng quên về một ngày sẽ đến.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét