Trưng cầu dân ý Brexit: Những nét chính

Nước Anh tổ chức kỳ trưng cầu dân ý vào thứ Năm 23/6 về việc nước Anh ở lại hay rời khỏi Liên minh Âu châu (EU). Dưới đây là những nét căn bản.

Trưng cầu dân ý là gì?

Là một kỳ bỏ phiếu mà mọi người (hoặc hầu hết mọi người) trong độ tuổi đi bầu được quyền tham dự, thường là để chọn một trong hai phương án, "Đồng ý" hoặc "Không" đối với câu hỏi được đưa ra. Phương án nào được quá nửa cử tri tán thành sẽ là phương án được lựa chọn.

Tại sao tổ chức trưng cầu dân ý?

Thủ tướng Anh David Cameron hứa sẽ tổ chức một kỳ trưng cầu dân ý nếu như ông thắng trong kỳ tổng tuyển cử 2015, nhằm phản hồi những lời kêu gọi ngày càng gia tăng từ các dân biểu thuộc Đảng Bảo thủ của ông và các dân biểu của Đảng Anh quốc Độc lập (UKIP).

Các dân biểu này nói rằng Anh đã không có tiếng nói gì kể từ 1975 tới nay, khi nước này trong kỳ trưng cầu dân ý đã quyết định ở lại EU.

EU kể từ đó đã thay đổi rất nhiều, có thêm quyền kiểm soát đối với cuộc sống hàng ngày của người dân, các dân biểu lập luận.

Ông Cameron nói: "Đây là lúc người dân Anh có tiếng nói của mình. Đây là lúc để giải quyết câu hỏi về châu Âu trong nền chính trị Anh."

Liên minh Âu châu là gì?

Liên minh Âu châu (EU), là một khối hợp tác kinh tế, chính trị gồm 28 quốc gia châu Âu.

Tổ chức này được hình thành sau Đệ nhị Thế chiến nhằm tăng cường hợp tác kinh tế giữa các quốc gia thành viên.

Ý tưởng được đưa ra là các nước làm ăn thương mại cùng nhau thì sẽ tránh gây chiến với nhau.

Kể từ đó, EU đã được phát triển thành "một thị trường", cho phép hàng hóa và người dân trong khối được tự do di chuyển.

EU có đồng tiền riêng, đồng euro, hiện đang được 19 quốc gia thành viên sử dụng, có nghị viện riêng và hiện cơ quan này đưa ra các quy định pháp lý trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ môi trường, vận tải, quyền lợi của người tiêu dùng cho tới thậm chí cả những thứ như bộ phận xạc điện thoại di động.

Câu hỏi trong kỳ trưng cầu dân ý là gì?

"Anh quốc nên tiếp tục là thành viên của Liên minh Âu châu hay nên rời khỏi Liên minh Âu châu?"

'Brexit' nghĩa là gì?

Đây là từ được viết tắt từ hai từ để nói Anh quốc (Britain) rời khỏi EU (exit), tương tự như từ Grexit được dùng để nói về khả năng Hy Lạp rời khỏi EU trước đây.

Ai được phép bỏ phiếu?

Các công dân Anh, Ireland và công dân các nước thuộc khối Thịnh vượng Chung đủ 18 tuổi trở lên hiện đang thường trú tại Anh, cùng các công dân Anh sống ở nước ngoài có đăng ký bầu cử tại Anh trong vòng 15 năm qua.

Các thành viên Thượng viện và các công dân khối Thịnh vượng Chung ở Gibralta cũng được phép bỏ phiếu, khác với kỳ tổng tuyển cử.

Công dân từ các nước EU, trừ Ireland, Malta và Cyprus, không được phép bỏ phiếu.

Bỏ phiếu thế nào?

Tương tự như khi bỏ phiếu các kỳ bầu cử khác.

Đầu tiên, nếu bạn đã đăng ký bầu cử, bạn sẽ được gửi thẻ thông báo địa điểm bỏ phiếu của bạn trong ngày 23/6.

Vào ngày đó, khi tới phòng phiếu, bạn sẽ được trao cho tờ giấy có ghi câu hỏi trưng cầu dân ý.

Bạn đứng vào khoang ghi phiếu, ở đó có sẵn bút chì cho bạn, rồi đánh dấu X vào ô có câu trả lời bạn muốn chọn.

Hoặc bạn cũng có thể chọn đăng ký bỏ phiếu qua đường bưu điện.

David Cameron đã không cố gắng thay đổi quy địn về quy chế thành viên EU của Anh à?

Có. Đây là tin lớn hồi tháng Giêng và tháng Hai, khi ông David Cameron tìm cách đạt thỏa thuận với các lãnh đạo EU về việc thay đổi các điều khoản đối với vị thế thành viên của Anh.

Ông nói rằng thỏa thuận, vốn có hiệu lực ngay lập tức nếu Anh chọn ở lại với EU, sẽ trao cho Anh vị thế "đặc biệt" trong khối 28 quốc gia, và sẽ giúp giải quyết được một số vấn đề mà người Anh nói là là họ không ưa về EU, như mức nhập cư cao và mất khả năng điều hành các quan hệ riêng của nước Anh.

Những người chỉ trích nói thỏa thuận của ông không tạo được mấy khác biệt và còn cách xa những gì ông đã cam kết khi công bố kế hoạch tổ chức trưng cầu dân ý.

http://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/06/160620_eu_brexit_need_to_know