Thông tư mới thêm quyền cho công an

Thanh Trúc - RFA

Bộ Công An Việt Nam vừa ban hành thông tư với qui định công an có quyền bắt giữ ngay nếu không thể thuyết phục những người tụ tập tham dự các phiên xử tại tòa. Thông tư được đưa ra ngay trước khi diễn ra phiên xử blogger nổi tiếng Anh Ba Sàm và người cộng sự Nguyễn thị Minh Thúy.

Thanh Trúc tìm hiểu và ghi nhận ý kiến những người thường tham gia biểu tình hoặc tham dự những phiên xử đáng lưu ý về  thông tư sẽ có hiệu lực ngày 24 tháng Tư tới đây:

Đây là thông tư số 13/2016 của Bộ Công An, qui định thực hiện bảo vệ phiên tòa của lực lượng công an nhân dân, thay thế qui định bảo vệ phiên tòa ban hành hồi tháng Bảy 2006.

Theo thông tư này, công an có trách nhiệm kiểm soát chặt chẽ người tham gia phiên tòa theo giấy triệu tập hay giấy mời của tòa án, mỗi phiên xử phải có ít nhất 2 công an, phải đến trước khi tòa mở phiên xử 30 phút.

Đặc biệt đối với các vụ án được nói có tính cách nghiêm trọng và phức tạp về mặt an ninh trật tự, thông tư 13/2016 nói rõ, thì một ban chỉ đạo sẽ được thành lập để bảo vệ phiên tòa đó.

Công an làm nhiệm vụ trong phòng xử phải giám sát mọi hành vi của bị cáo, nhân chứng, người có quyền lợi liên quan, phải nhắc nhở khuyến cáo để không xảy ra chuyện đe dọa tấn công Hội Đồng Xét Xử, chuyện hủy hoại, cướp hồ sơ, tài liệu, vật chứng, gây mất an ninh trật tự trong phòng xử.

Bên cạnh đó, người giữ trách nhiệm có thể buộc người vi phạm rời phòng xử hoặc bắt giữ người đó theo quyết định của vị chủ tọa phiên tòa.

Trong những tình huống tụ tập đông người và gây rối trật tự tại khu vực xét xử thì người công an làm nhiệm vụ bảo vệ phải tuyên truyền, yêu cầu mọi người giải tán. Nếu thuyết phục người gây rối và gây cản trở phiên tòa không xong thì công an được quyền bắt giữ người chống đối, chủ mưu, cầm đầu khi cần thiết.

Dưới mắt nhiều người trong nước, những chi tiết được nêu ra trong thông tư mới này không có gì mới bởi trước giờ công an vẫn thường ra lệnh, đánh đập và bắt người mỗi khi có những phiên tòa lôi kéo sự chú ý của dư luận.

Ông cựu đại biểu quốc hội Lê Văn Cuông góp ý:

Việt Nam hiện đang thực hiện Hiến Pháp 2013 là quyền công dân và quyền con người được tôn trọng, do đó vấn đề nếu như người dân đến đông mà ổn định và thực hiện đúng qui định pháp luật, không có hành vi quá khích, gây rối thì không có vấn đề gì cả, cũng không có cơ sở để ngăn chặn.

Nhưng mà đến đó để la lối, chửi bới, lăng mạ hoặc là xô đẩy ...là vượt quá mức cho phép và làm ảnh hưởng đến những người thi hành công vụ thì các cơ quan chức năng phải thực thi nhiệm vụ giữ gìn trật tự của phiên tòa, đặc biệt phải giữ nghiêm pháp luật để tránh xảy ra những hậu quả không mong muốn. Nếu thấy dân không thực hiện theo ý mình mà dùng biện pháp vũ lực, trấn áp, gây thương tích cho dân thì tôi nghĩ đây là một sự vi phạm. Tôi chỉ nêu quan điểm của mình về vấn đề đó thôi.

Thông tư 13/2016 của Bộ Công An được ban hành ngày 22, trước phiên xử blogger Anh Ba Sam và người cộng sự Minh Thúy về tội mà truyền thông trong nước gọi là ‘bôi xấu Nhà nước’. Không đợi tới ngày 24 tháng Tư mà ngay trong ngày 23 tháng Ba tức ngày xảy ra phiên xử blogger Anh Ba Sam thì hai người tự ra ứng cử là tiến sĩ Nguyễn Quang A và nhà hoạt động dân chủ trẻ tuổi Nguyễn Đình Hà đã bị công an bát về đồn thẩm vấn mấy tiếng đồng hồ.

Dưới mắt blogger Nguyễn Lân Thắng, Thông Tư 13/2016 của Bộ Công An về qui định bảo vệ phiên xử của công an không làm ai ngạc nhiên mà chỉ cho người ta cái cảm giác là:

Cái chế độ công an trị nó ngày càng mạnh mẽ hơn, cho nên chuyện có một thông tư, một qui luật như vậy thì không có gì ngạc nhiên cả.

Từ Hà Nội, nhà báo tự do Nguyễn Khắc Toàn, cũng là một người hoạt động dân chủ lâu nay, nhận định khái niệm gây rối làm mất trật tự trong thông tư mới đây của Bộ Công An mang tính chất mơ hồ, qui chụp:

Những ai đến dự những phiên tòa lẽ bình thường được mở một cách công khai, nhưng từ trước đến nay những phiên tòa mang tính chất nhậy cảm về chính trị, về dân oan, về công bằng xã hội thì đều bị công an, dân phòng, cảnh sát tư pháp cản trở. Những ai không chấp hành những chỉ thị độc đoàn thì đều bị qui kết vào tội gây rối, cái cách hiểu là như thế.

Ví dụ những vụ xử như ông Điều Cày, Tạ Phong Tần, Phan Thanh Hải rồi Đoàn Văn Vươn trước đây và mới đây nhất là vụ hôm nay xử Ba Sam Nguyễn Hữu Vinh thì đều có lực lượng công an đến ngăn cản không cho vào dự thính. Họ đã ngang nhiên bắt tiến sĩ Nguyễn Quang A rồi một thanh niên trẻ, cũng là một người tự ứng cử  là Nguyễn Đình Hà, đưa về đồn công an tới ba bốn tiếng đồng hồ.

Theo ông Nguyễn Khắc Toàn, Thông Tư 13/2016 dù nói là thay thế qui định bảo vệ phiên tòa từ tháng Bảy 2006  thì cũng không thể giải quyết cốt lõi của sự việc tụ tập đông người dẫn tới hành vi gây rối trật tự theo cái nhìn của Bộ Công An:

Những phiên tòa trong nước mấy năm qua thì đã có hiện tượng người dân và những người liên quan đến vụ án kéo nhau rất đông đến dự, mong nền tư pháp có một cách tuyên án có một cách xử độc lập, tuân theo luật pháp. Nhưng trên thực tế nền tư pháp và bộ máy công quyền đều có vấn đề phán  xử bất công thì người dân đã phản kháng và đa có  những vụ xung đột, đánh đập, tấn công luôn cả Hội Đồng Xét Xử. Chuyện đó đã xảy ra rất nhiều ở khu vực miền Nam, miền Trung và kể cả miền Bắc trong mấy năm qua, nguyên nhân chủ yếu là do sự thối nát của bộ máy tư pháp. Họ đau đầu với những sự kiện này cho nên họ phải bày đặt ra một thông tư mới nhằm hợp pháp hóa việc trấn áp của nhà cầm quyền đối với làn sóng đấu tranh đòi công lý của người dân ở trong nước.

Bà Cấn Thị Thêu, dân oan Dương Nội, đã cùng một số dân oan khác kéo đến phiên tòa xử blogger Anh Ba Sam ngày 23 vừa qua, nói rằng công an không chỉ bắt tiến sĩ Nguyễn Quang A và anh Nguyễn Đình Hà mà trước đó đã chận bắt 3 dân oan khác đang trên đường đến tòa dự phiên xử là bà Trần Thị Hài ở Bình Dương, bà Hồ Thị Nhiên ở Nghệ An, bà Trần Thị Hoàn ở Tiền Giang:

Họ đưa rất nhiều xe và họ trấn áp yêu cầu chúng tôi phải giải tán. Khi phiên xử kết thúc thì chúng tôi di chuyển sang Bộ Công An và biểu tình đòi người tại Thanh Tra Bộ Công An. Nhưng lúc đấy thì cũng muộn rồi, họ đóng cửa họ nói rằng có yêu cầu gì thì báo cáo lãnh đạo. Chúng tôi đợi mất một tiếng mà đến giờ này họ vẫn chưa được trả tự do.

Vừa rồi là những ý kiến xoay quanh nội dung Thông Tư 13/2016 về quyền của công an trong việc bắt giữ người bị cho tụ tập gây rối tại các phiên xét xử, đặc biệt các vụ án nghiêm trọng và nhạy cảm.

Nguồn: RFA