An Tôn
Các lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh xin lỗi vì đã gây ra nạn cá chết
ở miền Trung hôm thứ Tư.
Trong cuộc họp báo hôm 30/6, chính phủ Việt Nam nói nhà máy
thép thuộc tập đoàn Formosa ở tỉnh Hà Tĩnh đã làm ô nhiễm biển, gây ra nạn cá
chết hàng loạt ở tỉnh này và 3 tỉnh lân cận. Tập đoàn của Đài Loan đã nhận
trách nhiệm, xin lỗi chính phủ và nhân dân Việt Nam, và cam kết bồi thường 500
triệu đôla. Một số chuyên gia và luật sư Việt Nam cho rằng vụ việc chưa thể kết
thúc tại đây vì những tác động lâu dài vẫn còn đó và chưa rõ hướng khắc phục.
Khoản tiền bồi thường của Formosa tương đương với 11.500 tỷ
đồng Việt Nam. Nhưng riêng thiệt hại tại tỉnh Quảng Bình, theo tính toán sơ bộ
do ông Nguyễn Hữu Hoài, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh đưa ra, đã lên đến 4.900
tỷ đồng. Chưa có con số thiệt hại chung cả về nghề cá và du lịch tại Hà Tĩnh,
nơi là nguồn gốc của thảm họa và bị thiệt hại nặng nhất, cũng như tại Quảng Trị
và Thừa Thiên-Huế.
Giáo sư Đặng Hùng Võ nói với VOA rằng số tiền 500 triệu đôla
đó chỉ là “một góc của quá trình khôi phục sự cố”.
“Formosa còn cam kết làm sạch vùng biển này. […] Thế còn làm
sạch bằng giải pháp nào, chi phí là bao nhiêu thì tôi cho vẫn là câu chuyện của
tương lai gần. Chúng ta phải bàn bạc tiếp và chúng ta phải khẳng định ra giải
pháp nào để làm sạch vùng biển 4 tỉnh miền trung này”.
Vị cựu Thứ trưởng Tài Nguyên và Môi trường cho rằng việc buộc
Formosa thừa nhận việc gây ra thảm họa và phải đền bù mới chỉ giải quyết được
“cái ngọn của vấn đề”. Sự kiện nhà máy của tập đoàn Đài Loan mới vận hành thử
đã gây ra thảm họa môi trường nghiêm trọng làm dấy lên lo lắng trong công chúng
Việt Nam về quá trình hoạt động lâu dài sau này. Giáo sư Võ nêu ra một số việc
Việt Nam cần làm để đảm bảo các dự án công nghiệp không gây tác hại cho môi trường:
“Cái điều quan trọng nhất là chúng ta phải tạo ra được một
cái ý thức trách nhiệm của các chủ đầu tư, không phải chỉ Formosa mà của tất cả
các trường hợp khác. […] Các nhà quản lý đừng nên quá dễ dãi và tin rằng các chủ
đầu tư thực hiện trách nhiệm của mình thật tốt. Mặt khác hệ thống quản lý của
Việt Nam cũng cần nâng cao hơn hẳn cái yếu tố quản trị trong hệ thống quản lý
này, bởi vì đây là yếu tố có sự tham gia của người dân trong một mối liên kết với
chính quyền và tạo thành một hệ thống rất là chặt chẽ trong việc kiểm soát những
hoạt động đầu tư nhưng vô trách nhiệm đối với môi trường. Thì tôi cho rằng đây
là những cái việc lớn chúng ta cần phải làm, và đây mới là gốc của vấn đề để cải
thiện tình hình ô nhiễm môi trường tại Việt Nam”.
Giáo sư Võ cũng đề xuất chính quyền trung ương và địa phương
cần phải rà soát lại và khắc phục những khiếm khuyết về luật và công tác quản
lý về mặt môi trường đối với các hoạt động đầu tư, phát triển.
“Đặc biệt, chúng ta phải rà soát lại quy hoạch và làm gì
trong cái quy hoạch đó đối với hơn 30 khu kinh tế ven biển, bởi vì đây là cái
khu vực khá nhạy cảm về mặt môi trường, về mặt ô nhiễm môi trường. […] Chúng ta
cũng cần xem xét lại, định liệu lại cái quy chuẩn môi trường, cái tiêu chuẩn
môi trường cần thiết để bảo vệ môi trường trong quá trình đầu tư, phát triển
kinh tế tại Việt Nam”.
Trên mạng xã hội, nhiều người bày tỏ rằng họ chưa thỏa mãn về
khoản cam kết bồi thường của Formosa và kêu gọi những người dân ở các tỉnh miền
trung trực tiếp bị thiệt hại hãy kiện tập đoàn của Đài Loan. Luật sư Trần Vũ Hải
đưa ra nhận định về vấn đề này:
“Luật hiện này thì bà con hoàn toàn có thể kiện được. Nhưng
mà Việt Nam chưa có quy định về kiện tập thể. […] Bởi vì mỗi một gia đình lại
có một cái hoàn cảnh khác nhau, nên những vụ kiện này theo tôi cũng mệt mỏi cho
bà con đó. […] Hiện nay bà con cần cái căn bản đầu tiên là kết luận của Bộ Tài
Nguyên-Môi trường để có cơ sở, đỡ phải tranh cãi nữa, chính là Formosa thừa nhận
họ là thủ phạm. Tức là bà con cần phải có một văn bản có tính chất pháp lý của
Bộ Tài nguyên-Môi trường kết luận như vậy. Cho đến nay chúng tôi chưa nhìn thấy
cái văn bản đấy. Nên nếu dùng cái văn bản đấy, thì theo tôi bà con hoàn toàn có
quyền kiện mà không quan tâm đến chính phủ hộ trao bao nhiêu”.
Là người được các ngư dân ở huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh ủy quyền đại
diện để nộp đơn khiếu nại Formosa lên Bộ Tài nguyên-Môi trường, Luật sự Hải cho
biết tiền bồi thường không phải mối quan tâm hàng đầu của ngư dân mà họ muốn biết
môi trường của họ có vĩnh viễn bị mất hay không. Mối lo của ngư dân được dựa
trên cơ sở là Formosa nói một phần khoản tiền bồi thường sẽ dùng đề đào tạo lại
nghề cho khoảng 1 triệu ngư dân, điều này gợi ý rằng có thể vùng biển không còn
phù hợp để đánh bắt cá, nuôi hải sản trong nhiều năm nữa.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét