Lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh đã nhận lỗi về vụ cá
chết, và cam kết bồi thường cho Việt Nam 500 triệu đô la
Trong tiểu thuyết võ hiệp nổi tiếng Thiên Long Bát Bộ của
nhà văn Kim Dung có một công cụ được dùng để khống chế sức mạnh của các nhân vật
võ hiệp. Đó là “sinh tử phù”, được cấy vào cơ thể người luyện võ nhằm suy yếu,
triệt tiêu sức đối kháng và chi phối tư duy, hành động của họ.
Có vẻ như đến nay, sau diễn biến tại Quốc hội và những thông
tin có được xung quanh, dường như Formosa cũng có vẻ là một “sinh tử phù” trên
cơ thể Việt Nam và đang phát huy giá trị như thế.
Báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội đánh giá toàn diện về “thảm
họa cá chết” tuy có nhiều thông tin nhưng chưa đủ, và theo tôi chưa vạch ra vấn
đề trách nhiệm của từng cá nhân, ban bệ trong chính quyền.
Những nét quan trọng mà tôi viết dưới đây chưa thấy trong
báo cáo đánh giá của Chính phủ nên xin phép bổ sung.
Mượn đầu heo nấu cháo?
Theo thông tin chính thức, vì Formosa Hà Tĩnh là dự án đầu
tư lớn nhất hiện nay, quy mô vốn đăng ký 10 tỷ USD, có thể là mũi đột phá của
ngành sản xuất thép, là yếu tố quan trọng giúp phát triển công nghiệp Việt
Nam…, đủ thứ lời có cánh ca tụng khi cấp phép dự án.
Thế nhưng dường như mọi việc không có vẻ như thế.
Theo thuyết minh dự án được Formosa Hà Tĩnh công bố với
Chính phủ Việt Nam, vốn đầu tư từ các cổ đông rót vào Công ty Trách nhiệm Hữu hạn
Formosa Hà Tĩnh là khoảng 3,5 tỷ USD. Còn lại 7 tỷ USD thì Formosa Hà Tĩnh sẽ
vay ngân hàng trong và ngoài nước Việt Nam.
Tức là 70% tổng vốn đầu tư vào dự án Formosa cũng là không
phải của họ.
Hóa ra họ không mang tiền vào Việt Nam nhiều như ta nghe họ
nói.
Nếu vậy thì thực vốn đầu tư của Formosa Hà Tĩnh cũng chỉ
ngang tầm với một số doanh nghiệp lớn của Việt Nam, vì sao phải ưu đãi đủ thứ
biệt lệ cho họ hơn hẳn các doanh nghiệp Việt Nam?
Dự án Formosa Hà Tĩnh nhận được nhiều ưu đãi
Nếu vay ngoài Việt Nam, với thuyết minh kinh tế sơ sài về yếu
tố gìn giữ môi trường và tỉ suất sinh lời thấp (có khi còn lỗ) như Formosa Hà
Tĩnh, khả năng họ tự vay được là rất khó nếu không có Chính phủ Việt Nam đứng
ra bảo lãnh.
Đừng đánh giá thấp kinh nghiệm của các ngân hàng tư bản nước
ngoài có trong tay tỷ tỷ USD. Mong là Chính phủ Việt Nam lưu ý vấn đề này nếu
có.
Nếu vay vốn trong nước, thì cũng là tiền chung của nhân dân,
nghĩa là nhân dân phải bỏ tiền của mình ra cho người vay để họ… góp phần gây thảm
họa môi trường của Việt Nam.
Dư luận rất lấy làm khó hiểu khi tại Thông báo số
219/TB-VPCP ngày 2/6/2014 của Văn phòng Chính phủ có nội dung đồng ý nâng hạn mức
cho Formosa Hà Tĩnh được vay tiền tại các ngân hàng thương mại Việt Nam gấp bốn
lần vốn đăng ký của họ.
Nghĩa là Formosa Hà Tĩnh chỉ thực sự đầu tư vào Việt Nam 3,5
tỷ USD, nhưng được vay… 40 tỷ USD tiền của nhân dân Việt Nam.
Nói theo kiểu dân gian là có vẻ như “tay không bắt cướp”.
Ngân hàng cho vay thì cái đầu tiên của họ quan tâm là thu hồi
vốn trên tài sản đảm bảo để phòng ngừa rủi ro.
Về pháp lý, do là công ty trách nhiệm hữu hạn, chỉ chịu
trách nhiệm trên vốn đăng ký, hóa ra họ được vay 40 tỷ USD trong nước nhưng
trách nhiệm tài chính chỉ phải chịu 10 tỷ US như vốn đăng ký.
Các ngân hàng Việt Nam, nếu họ cũng vì “tâm huyết” với ý tưởng
“giúp sức” cho Formosa Hà Tĩnh trở thành “mũi nhọn công nghiệp” của Việt Nam,
thì e rằng một khi dự án không hiệu quả thì khả năng thu hồi vốn cũng trở nên rủi
ro rất lớn.
Formosa Hà Tĩnh không có gì để thế chấp ngoài nhà máy hình
thành từ... vốn vay, còn đất đai dự án là thuê của Việt Nam.
Viễn cảnh các ngân hàng chia nhau đống sắt vụn để vớt vát vốn
cho vay là cái rất có thể xảy ra, và thế là nhân dân Việt Nam mất tiền. Tiền lệ
này đã có từ dự án nhà máy thép Vạn Lợi với khoản… 1.700 tỷ đồng.
Ai chịu trách nhiệm cho Formosa Hà Tĩnh, ngay từ đầu, với kế
hoạch mượn đầu heo nấu cháo vào Việt Nam hoạt động rồi được bơm thổi thành… nhà
đầu tư chiến lược có thể… giúp đỡ Việt Nam phát triển?
Đến nay ngoài gần 4 tỷ USD vốn bỏ ra ban đầu với một dự án
đang hình thành, có vẻ như Formosa hết tiền nếu vay vốn trong và ngoài nước
không được.
Chưa nói các khoản khác, khoản đền bù 500 triệu USD cho “vụ
cá chết” mà họ hứa đền bù cho Việt Nam chưa biết bao giờ mới lấy được.
Nếu Formosa mang đủ 10 tỷ USD vào Việt Nam như các nhà đầu
tư nước ngoài khác khi đăng ký vốn, không có ưu đãi quá mức và qua thẩm định -
quản lý đầu tư kỹ lưỡng, liệu rằng họ dám coi thường pháp luật Việt Nam như thế
không?
Kinh nghiệm nắm kẻ có tóc không nắm kẻ trọc đầu của ông bà
ta đã bị các cấp quản lý nhà nước bỏ quên.
Một cán bộ quản lý chủ chốt khi xưa ”có công” rất lớn để
hình thành nên dự án Formosa Hà Tĩnh hôm nay đã được bầu vào Ủy ban Kinh tế Quốc
hội.
Đây cũng là nơi ghi nhận và đề xuất phân bổ vốn cho các dự
án trọng điểm quốc gia của Việt Nam, liệu rằng vị này vì có quá ưu ái Formosa
Hà Tĩnh năm xưa mà tiếp tục “giúp đỡ” cho Formosa Hà Tĩnh được vay tiền thêm
vài tỷ USD để hoàn tất dự án hay không là điều mà dư luận hoài nghi.
Đến khiêu khích chính trị?
Thông thường một doanh nghiệp đầu tư nước ngoài ở Việt Nam
luôn cố gắng xây dựng hình ảnh thân thiện với quốc gia sở tại.
Với tầm vóc của Formosa Đài Loan, tôi tin là họ không thể
không biết điều này.
Nhưng biết và làm là hai chuyện khác nhau, có vẻ như Formosa
Hà Tĩnh muốn “thử thách lòng kiên nhẫn” của chính quyền và nhân dân Việt Nam
qua các va chạm chính trị.
Việc Formosa Hà Tĩnh tái phạm nhiều lần về vấn đề sử dụng
lao động nước ngoài không phép, nhiều lúc lên đến vài ngàn người, là điều khó
hiểu.
Ai cũng biết nếu sử dụng lao động bản xứ Việt Nam-Hà Tĩnh
cho dự án là tiện lợi hành chính, tiết kiệm về chi phí, hạn chế rủi ro khác, thế
nhưng họ không làm mà lại cho đem từ ngoài vào để gây phản cảm cho chính quyền,
nhân dân Việt Nam.
14 thanh niên Việt Nam đã phải ra hầu tòa
liên quan tới vụ bạo loạn phản đối Trung Quốc tại khu công nghiệp Vũng Áng hồi
tháng 5/2014
Vì sao như thế?
Vấn đề “thấy nhỏ mà không nhỏ” khác là miếu thờ tại dự án
cũng thế.
Dù đã bị kiểm tra, đình chỉ, buộc tháo dỡ nhiều lần như
Formosa Hà Tĩnh cũng không chấp hành, và đến nay miếu thờ vẫn tồn tại.
Đến vấn đề xin quy chế “đặc khu Vũng Áng” cũng thế, có vẻ
như trước sự ưu ái quá mức của chính quyền Việt Nam, Formosa Hà Tĩnh được một tấc
lại lấn thêm một thước, trong khi đến giờ số tiền mà Việt Nam phải chi ra để tạo
cơ chế, hạ tầng cơ sở phục vụ việc đầu tư của họ chắc cũng gần bằng 3,5 tỷ USD
của họ mang vào Việt Nam.
Tại sao những doanh nghiệp nước ngoài khác như Honda,
Samsung... khi vào Việt Nam đều rất yên tĩnh làm ăn, cố gắng thân thiện với
nhân dân, đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam và để kiếm tiền cho họ thì
Formosa Hà Tĩnh rất hay “kiếm chuyện” để khiêu khích chúng ta như thế, hay động
cơ của họ không chỉ là kiếm tiền khi quyết định đặt chân đến Hà Tĩnh?
Ai sẽ hóa giải?
Qua những nét tổng quan như thế cùng các thông tin khác mà
chúng ta đã biết, cho thấy đến nay vấn đề Formosa Hà Tĩnh tồn tại và gây rối Việt
Nam không chỉ là vấn đề môi trường, mà còn có ý định “lợi dụng kinh tế” và
khiêu khích chính trị
Nó có khả năng trở thành một "sinh tử phù" cấy
trên cơ thể đất nước chúng ta.
Nó tác động không chỉ mô trường, mà còn có nguy cơ gây ra vỡ
nợ kinh tế nếu vay được hơn vài tỷ USD nữa theo chủ trương thông báo của chính
phủ, ảnh hưởng xấu đến nội bộ đảng cầm quyền, làm nhân dân hoang mang rối loạn.
Lấy nó ra thì đau đớn, vì đã để nó thấm vào sâu, mà để nó lại
thì ăn ngủ không yên, sợ “thế lực thù địch” từ đủ các phương trời “lợi dụng”.
Trong tiểu thuyết, có hòa thượng Hư Trúc đứng ra hóa giải
sinh tử phù cho quần hùng, còn sinh tử phù Formosa Hà Tĩnh hôm nay, ai sẽ hóa
giải cho nhân dân Việt Nam?
Và những ai phải chịu trách nhiệm vì để "sinh tử
phù" này cấy lên trên lãnh thổ Việt Nam?
Dư luận rất lấy làm lo ngại trước “quyết tâm” tiếp tục dự án
và quan điểm “không đánh kẻ chạy lại” của một bộ phận trong chính quyền hiện
nay.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét