Cuộc gọi ông Trump bà Thái làm Bắc Kinh sửng sốt

Carrie Gracie

 Thổng thống Thái Anh Văn nói chuyện với ông Trump qua điện thoại trong sự kiện được "cả hai bên đồng ý" 

Quyết định của tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ quay lưng lại với giao thức bốn thập niên của Hoa Kỳ với Đài Loan và nói chuyện trực tiếp với một tổng thống của Đài Loan sẽ làm giới hoạch định chính sách ở Bắc Kinh sửng sốt.

Kể từ cuộc bầu cử vào tháng trước, họ đã cố gắng hiểu xem ai đang cố vấn cho Donald Trump về châu Á và những chính sách về Trung Quốc của ông sẽ như thế nào. Động thái này sẽ biến mối quan ngại thành thực trạng báo động và tức giận.

Bắc Kinh coi Đài Loan là một tỉnh. Không để Đài Bắc gài bẫy nhằm trở thành một nhà nước độc lập là một trong những ưu tiên quan trọng trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc.

Trong bốn thập niên, lãnh đạo Hoa Kỳ đã tôn trọng ranh giới đỏ của Bắc Kinh về việc cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan và thừa nhận rằng chỉ có "Một Trung Quốc".

Cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái Anh Văn là liên lạc đầu tiên được biết đến giữa một tổng thống Hoa Kỳ hay tổng thống đắc cử và một nhà lãnh đạo Đài Loan kể từ khi Hoa Kỳ đã cắt quan hệ ngoại giao với hòn đảo này vào năm 1979.

Đài Loan không có hiệp ước phòng thủ chung chính thức với Hoa Kỳ, và các cam kết của Hoa Kỳ về bảo vệ hòn đảo này đang cố tình được duy trì ở khuôn khổ mơ hồ. Nhưng khi sức mạnh quân sự của Trung Quốc gia tăng, Đài Loan kiểu gì cũng phải dựa vào chiếc ô an ninh của Hoa Kỳ ở Đông Nam Á để đối phó trước khả năng bị xâm lược.

Đây đã là thời điểm nhạy cảm trong quan hệ giữa đại lục và Đài Loan.

Dưới quyền lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc ngày càng gây sức ép kinh tế và ngoại giao với Đài Loan để tiến tới thống nhất đất nước.

Nhưng bất chấp nỗ lực của Bắc Kinh, đảng mà họ ủng hộ trong cuộc bầu cử bị thua trên diện rộng vào năm ngoái. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy rằng giới trẻ ở Đài Loan ngày càng phản đối khả năng thống nhất với đại lục.

Cả trước và sau khi trúng cử tổng thống vào tháng Một, bà Thái Anh Văn hứa sẽ giữ nguyên trạng mối quan hệ xuyên eo biển, nhưng Bắc Kinh không tin tưởng bà và đã cắt đứt liên lạc chính thức với chính quyền của bà.

'Đủ để chọc giận Bắc Kinh'

Trong bối cảnh này, bất kỳ sự thay đổi nào trong mối quan hệ giữa Đài Loan và Hoa Kỳ là đáng kể.

Trong một tuyên bố đưa ra sau khi các cuộc gọi, văn phòng tổng thống mới đắc cử cho biết hai nhà lãnh đạo ghi nhận sự tồn tại giữa Đài Loan và Hoa Kỳ đối với "các mối quan hệ an ninh chính trị, kinh tế gần gũi". Thông cáo cũng cho biết ông Trump "chúc mừng Chủ tịch Thái trở thành tổng thống của Đài Loan".

Nội dung này có thể là không gây tranh cãi xét bề ngoài, nhưng thực tế chính cuộc gọi của của một tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ chúc mừng tổng thống Đài Loan sẽ đủ để chọc giận Bắc Kinh.

Một phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ sau đó nói rằng chính sách của chính phủ Hoa Kỳ không thay đổi, nhưng nhóm làm việc của ông Trump đã không thông báo cho Nhà Trắng trước khi có cuộc gọi.

Trong chiến dịch tranh cử của mình, khi Donald Trump được hỏi tên người ông ​​thường xuyên tham khảo nhất về chính sách ngoại, ông nói: "Tôi nói với bản thân mình, đó là số một, bởi vì tôi có một bộ não rất tốt và tôi đã nói rất nhiều điều ".

Ông Trump đã nói rất nhiều thứ ... về "thắng" Trung Quốc về mậu dịch, về việc đồng minh của Hoa Kỳ như Nhật Bản và Hàn Quốc cần trả thêm tiền cho quốc phòng của riêng họ, về việc bỏ thỏa thuận mậu dịch TPP vốn là trọng tâm trong chính sách ở châu Á của người tiền nhiệm của mình.

Giống như nhiều chính phủ khác, Bắc Kinh đang phân vân xem những điều gì thì đáng để tâm nghiêm trọng. Nhưng đối với Trung Quốc thì ít có điều gì nghiêm trọng hơn hơn là tình trạng của Đài Loan.

Khi họ hiểu được ý nghĩa của cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái, dự kiến là đến lượt Bắc Kinh sẽ "nói rất nhiều điều".

Nguồn: http://www.bbc.com/vietnamese/world