Ông Reince Priebus, chủ tịch ủy ban toàn quốc đảng Cộng Hòa
đã kêu gọi toàn đảng ủng hộ ông Donald Trump, “Chúng ta cần đoàn kết để tập
trung vào việc đánh bại Hillary Clinton!” Bà Clinton chắc sẽ thắng bên phía đảng
Dân Chủ, mặc dù còn phải tiếp tục vận động. Tháng Mười Một năm 2016 dân Mỹ sẽ
chọn giữa một ông 69 tuổi và một bà 68, chưa biết ai sẽ làm tổng thống Mỹ năm tới.
Trước khi ông Donald Trump nắm chắc vai ứng cử viên tổng thống
Cộng Hòa, Hillary Clinton có vẻ chiếm ưu thế. Các cuộc nghiên cứu dư luận phần
lớn cho thấy cử tri nghiêng về phía Bà Clinton. Tỷ lệ Clinton qua mặt Trump
theo CNN là 13% (54/41); theo USA Today là 11% (50/39); FOX News là 7% (48/41).
Chỉ có công ty nghiên cứu Rasmussen cho kết quả Trump vượt Clinton 2% (41/39),
trong khi có 15% không chấp nhận cả hai người và 5% chưa quyết định.
Nếu dựa trên dư luận hiện nay, trung bình Clinton hơn Trump
6%, thì bà Clinton sẽ chiếm được 347 phiếu cử tri đoàn, ông Trump sẽ chỉ được
191 - ai đủ 270 phiếu sẽ đắc cử tổng thống. Nếu từ nay đến Tháng Mười Một, ông
Trump nâng cao được tỷ số ủng hộ thêm 5% tại mỗi tiểu bang, bà Clinton vẫn thắng
với 285 phiếu cử tri đoàn, so với 233 phiếu cho đối thủ. Nếu Trump nâng được số
ủng hộ thêm 10%, ông sẽ đắc cử với 305 phiếu cử tri đoàn, sau khi chiếm thêm được
52 phiếu của các tiểu bang Pennsylvania, Virginia, Colorado, Iowa và New
Hampshire, bà Clinton chỉ được 233.
Trong sáu tháng tới, Donald Trump sẽ phải chinh phục lòng
tin của cử tri Mỹ để họ thấy ông có khả năng hơn bà Hillary Clinton trong nhiều
lãnh vực điều hành việc quốc gia. Hiện nay đa số tin bà Clinton khá hơn ông
Trump khi cần đối phó với nạn khủng bố (50%/45%), vấn đề đối ngoại (61%/36%),
di dân (51%/44%), y tế (55%/39%), giáo dục (61%/34%), lợi tức chênh lệch
(54%/37%), thay đổi khí hậu (63%/30%). Chỉ trong phạm vi kinh tế, ông Trump được
tín nhiệm hơn bà Clinton (50%/45%). Nhưng 90% cử tri coi kinh tế là vấn đề lớn
nhất; còn các vấn đề khác không quan trọng bằng. Kinh tế là một trọng điểm mà
ông Donald Trump có thể khai thác trong cuộc vận động tranh cử sắp tới.
Ðối với một số thành phần cử tri, Trump sẽ phải giành lại cảm
tình mà đa số đang nghiêng về phía Clinton. Thứ nhất là phụ nữ, cuộc nghiên cứu
của Rasmussen cho biết Trump dẫn trước Clinton trong nam giới (48%/35%) nhưng
thua phiếu của phụ nữ (35%/48%). Ông Trump mất cảm tình của nữ giới da trắng,
sau khi đả kích cô Megyn Kelly, một nhà báo truyền hình, đem chuyện kinh nguyệt
ra làm đề tài chế riễu. Ông cũng dọa đối thủ Ted Cruz sẽ tấn công đến tiếng tăm
của bà vợ ông ta. Tai hại nhất, Trump tuyên bố phụ nữ nào phạm luật cấm phá
thai đáng bị xử tội hình - nhưng ngay sau đó ông đã nói ngược lại.
Phụ nữ da trắng Mỹ thường đi bầu nhiều hơn nam giới. Năm
2012, ứng cử viên Cộng Hòa Mitt Romney được đa số phụ nữ da trắng ủng hộ, thắng
Tổng Thống Barack Obama 14%. Phụ nữ có chồng ủng hộ ông Romney hơn ông Obama
(53%/46%), nhưng hiện nay tới 66% đang mất cảm tình với ông Trump, để bà
Clinton chiếm lợi thế (48%/36%). Ứng cử viên đảng Dân Chủ sau cùng chiếm được
đa số phiếu phụ nữ da trắng là ông Bill Clinton. Năm 1996, ông Clinton thắng
ông Bob Dole, Cộng Hòa, 11% trong số phiếu của nữ giới.
Ðối với các cử tri thuộc thành phần thiểu số, không da trắng,
thì đảng Dân Chủ vẫn chiếm ưu thế. Nhưng đặc biệt năm nay, ông Trump đã tự làm
hại mình rất nhiều trong thời gian bầu sơ bộ của đảng Cộng Hòa. Ông đã mạt sát
các di dân gốc Mexico, khiến những người gốc Châu Mỹ La tinh khác đều bất bình.
Ông cũng từng tuyên bố chính phủ Mỹ không nhận các di dân theo đạo Hồi. Ðể chuộc
lại tình cảm người gốc Mexico, ông Trump đã trưng bày hình ảnh ông ăn một đĩa
taco, món ăn đặc biệt của họ, trong ngày “Cinco de Mayo,” 5 Tháng Năm là lễ quốc
khánh Mexico.
Nếu bà Clinton chiếm được phiếu của một nửa cử tri phụ nữ da
trắng, cộng đa số cử tri mầu da khác, thì ông Trump sẽ phải chiếm được ba phần
tư phiếu của đàn ông da trắng mới thắng. Ðiều này rất khó, vì năm 1984 cố Tổng
Thống Ronald Reagan thắng lớn nhưng cũng chỉ đạt được hai phần ba phiếu đàn ông
da trắng.
Cuộc tranh cử tổng thống nào ở Mỹ cũng không hoàn toàn dựa
trên các chính sách trị quốc mà còn nhắm vận động tình cảm của người đi bầu đối
với các ứng cử viên. Nói chung, hiện nay dân Mỹ ủng hộ một trong hai người phần
lớn vì họ ghét người kia. Có 51% những người định bỏ phiếu cho bà Clinton cho
biết lý do chính là họ không ưa ông Trump; và 57% người ủng hộ ông Trump nói vì
họ không chịu nổi bà Clinton! Trong dư luận cử tri, bà Clinton được 49% cử tri
ưa thích và có 49% ghét. Còn ông Trump được 41% ưa chuộng nhưng bị 56% ghét.
Muốn thay đổi tình cảm của cử tri, Donald Trump sẽ phải tấn
công vào bản thân đối thủ Hillary Clinton, hơn là bàn các chính sách kinh tế,
xã hội, ngoại giao. Các cử tri có thể đổi lá phiếu khi họ giảm bớt cảm tình với
một ứng cử viên. Bộ tham mưu của ông Trump nói rằng họ sẽ đem hình ảnh của bà
Clinton ra làm đề tài chính trong cuộc vận động tranh cử năm nay. Họ sẽ tấn
công thành tích 8 năm của chính quyền Obama, đặc biệt trong vấn đề ngoại giao với
vai trò ngoại trưởng bốn năm của bà Clinton. Ngược lại, bà Clinton có thể lấy
chính cá nhân ông Trump làm đối tượng tấn công, với cuộc đời kinh doanh lên xuống
và các cuộc hôn nhân của ông, nhất là những lời ông tuyên bố trong quá khứ. Cuộc
tranh cử năm 2016 sẽ nhuốm màu tiêu cực, có thể lên tới mức tiêu cực nhất trong
mấy chục năm gần đây.
Lợi thế đầu tiên của ông Trump là ông ta chưa bao giờ nắm một
chức vụ nào trong chính quyền, trong lúc dư luận dân Mỹ đa số ghét tất cả các
chính trị gia chuyên nghiệp. Bà Clinton là một nhà chính trị tiêu biểu, suốt đời,
cả hai vợ chồng chỉ làm chính trị. Ông Trump vẫn khoe ông đủ tiền để tranh cử,
không lệ thuộc vào tiền ủng hộ từ các nhóm quyền lợi riêng.Một lợi thế khác của
ông Trump là ông có thể lôi kéo các cử tri Dân Chủ nhiều hơn số cử tri Cộng Hòa
mà bà Clinton có thể thu hút. Ông Trump đang được 73% cử tri Cộng Hòa ủng hộ,
còn bà Clinton chiếm được 77% cử tri Dân Chủ. Nhưng cuộc nghiên cứu của công ty
Rasmussen cho thấy có 15% cử tri Dân Chủ có thể bỏ phiếu cho ông Trump, còn bà
Clinton chỉ chiếm được cảm tình của được 8% cử tri Cộng Hòa.
Nếu ông Trump lôi kéo thêm được thêm cử tri Dân Chủ, bằng
cách tấn công vào cá nhân ứng cử viên Clinotn, ông có thể đạt mục đích. Ðứng
trước lợi thế của bà Clinton đối với cử tri nữ giới, ông Trump từng tố cáo bà
chính là người từng để cho chồng lợi dụng các phụ nữ khác từ bao nhiêu năm nay.
Trong mấy tháng qua dư luận chỉ nhìn thấy các lợi thế của bà
Clinton so với ông Trump trong mùa bỏ phiếu sơ bộ; khi ông Trump hung hăng nói
những lời quá trớn để giành phiếu trong nội bộ đảng. Nhưng cuộc vận động giữa
hai đảng sẽ chuyển sang những đề tài khác, với phương pháp khác. Chỉ có chừng
30 triệu cử tri hai đảng đi bàu sơ bộ. Trong cuộc tranh cử thật con số sẽ tăng
lên gấp bốn lần, và thành phần người đi bàu cũng thay đổi. Trong các cuộc bỏ
phiếu sơ bộ của đảng Cộng Hòa, đa số người đi bầu là người da trắng lớn tuổi, bảo
thủ hơn mọi người và tinh thần phe đảng cao hơn. Ông Trump đã chiếm ưu thế vì
thu hút được giới trung lưu bất mãn với tất cả hệ thống chính trị đang ngự trị
trong chính trường, họ thấy mình đã bị cả hai đảng bỏ rơi. Trong những tháng tới,
ông Trump sẽ phải lôi kéo cả những người vẫn nghiêng về phía đảng Dân Chủ, những
cử tri độc lập và cả những cử tri Cộng Hòa đã chán không đi bỏ phiếu trong cuộc
bầu cử năm 2012. Cuộc tranh cử giữa Trump và Clinton sẽ ngoạn mục hơn nhiều người
tưởng tượng.
Khó khăn đầu tiên của Donald Trump là làm sao chinh phục được
“Giới Vai Vế” (Establishment) trong đảng Cộng Hòa. Trong mùa bỏ phiếu sơ bộ ông
đã nói nhiều điều hoàn toàn trái ngược với chủ trương cố hữu của đảng, trong các
vấn đề mậu dịch quốc tế, thuế khóa, di dân, vân vân. Cho tới hôm nay, nhiều
“lãnh tụ” Cộng Hòa vẫn chưa chính thức ủng hộ ông Trump. Chủ Tịch Hạ Viện Paul
Ryan, người sẽ chủ tọa đại hội đảng vào Tháng Bảy, còn tỏ ý dè dặt, chờ coi ông
Trump sẽ đoàn kết được toàn đảng hay không. Ông Mitt Romney, nguyên ứng cử viên
tổng thống năm 2012 đã nói trước sẽ không tới tham dự đại hội đảng. Nghị Sĩ
John McCain và hai ông cựu tổng thống gia đình Bush cũng vậy. Nhưng trong đời sống
chính trị, người ta cũng dễ dàng đổi ý kiến, và tìm ra lý do chính đáng để thay
đổi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét