Theo blog Phạm Nguyên Trường
Xin cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho chúng
tôi sự chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm này. Xin cảm ơn các bạn có mặt ở
đây ngày hôm nay.
Những người Việt Nam đến từ khắp đất nước, trong đó những
người trẻ đại diện cho sự năng động, tài năng của người dân Việt Nam. Trong
chuyến thăm này, sự thân thiện của những người Việt Nam đã chạm tới trái tim của
chúng tôi. Nhiều người đã vẫy tay chào tôi bên đường, làm tôi cảm thấy được
tình cảm dân tộc.
Hôm qua tôi đến thăm phố cổ Hà Nội và được ăn bún chả rất
ngon, uống bia Hà Nội. Đường phố thật đông đúc, tôi chưa bao giờ thấy nhiều xe
máy như vậy. Tôi chưa thử đi qua đường, nhưng sau này có dịp trở lại Việt Nam,
các bạn sẽ chỉ cho tôi cách qua đường như thế nào.
Tôi không phải Tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam trong những
năm gần đây, nhưng tôi cũng là người như các bạn, đã trưởng thành sau cuộc chiến
tranh Việt Nam.
Khi lực lượng quân sự Mỹ rời Việt Nam lúc đó tôi 13 tuổi, do
vậy lần đầu tiên được tiếp xúc với người Việt Nam, khi mà tôi lớn lên ở Hawaii,
tôi đã gặp một số người Mỹ gốc Việt ở đó, nhiều người còn trẻ hơn tôi. Nhiều
người trẻ Việt Nam cũng như hai con gái của tôi khi sinh ra chỉ biết đến tình
hòa bình và hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ, do vậy khi đến đây tôi ý thức về quá khứ
nhưng chúng ta nên hướng về tương lai, sự thịnh vượng, an ninh và sự ổn định để
chúng ta có thể thúc đẩy lẫn nhau.
Tôi cũng trân trọng quá khứ lịch sử rất huy hoàng của Việt
Nam. Hàng nghìn năm, Việt Nam đã trồng cấy ở những mảnh đất này. Chúng ta đã có
lịch sử trống đồng Đông Sơn. Hà Nội đã đứng vững trên dòng sông Hồng hơn một
nghìn năm. Thế giới đều biết đến lụa và những bức tranh của Việt Nam và Văn Miếu
là bằng chứng kiến thức của Việt Nam. Sau nhiều thế kỷ, vận mệnh của Việt Nam
đã bị nhiều nước can thiệp, nhưng cây tre cũng như tinh thần bất khuất của người
Việt Nam như Lý Thường Kiệt đã ghi lại: Sông núi nước Nam vua Nam ở/Rành rành
đã định tại sách trời.
Hôm nay chúng ta cũng nhớ tới lịch sử giữa người Việt và người
Mỹ mà chúng ta có thể bỏ quên 200 năm trước, khi một trong những người Mỹ đi
tìm kiếm giống lúa gạo và ông đã đến Việt Nam, tìm thấy giống gạo trắng, ngon,
năng suất rất cao. Tiếp đó, những con thuyền đã đến Việt Nam buôn bán. Trong
chuyến đi thứ hai, người Mỹ đã tới hỗ trợ cuộc kháng chiến của Việt Nam.
Khi những phi công Mỹ đến đây, người Việt Nam đã giúp đỡ họ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích tuyên ngôn độc lập của Mỹ.
Vào một thời điểm khác, việc đánh đuổi thực dân đã đưa chúng
ta xích lại gần nhau. Chiến tranh lạnh và nỗi lo sợ với chủ nghĩa cộng sản đã
đưa chúng ta tới một cuộc chiến. Chúng ta đã nhận thức được sự thật đau đớn rằng
chiến tranh dù cho thế nào đi nữa đều mang lại sự đau đớn và bi kịch cho người
dân của chúng ta.
Trong các nghĩa trang liệt sĩ, trên bàn thờ của các gia đình
Việt Nam chứa đựng đầy những nỗi đau. Trong nghĩa trang của đất nước chúng tôi,
người ta có thể chạm vào hơn 58.000 liệt sĩ vĩnh viễn không trở về. “Khi chúng
ta bất đồng một điều gì đó, chúng ta vẫn phải nhớ đến những người đã ngã xuống
vì đất nước, cả người Việt và người Mỹ”. Chúng ta đã hàn gắn với nhau: tìm kiếm
người mất tích, đưa họ về nước, gỡ bỏ những bãi mìn còn chưa nổ. Trẻ con không
thể nào bị mất chân bởi những bãi mìn này.
Trẻ em khuyết tật và chất độc màu da cam sẽ được chúng tôi hỗ
trợ nhiều hơn. Chúng tôi tự hào vì những công việc chúng ta đã phối hợp với
nhau tại Đà Nẵng và chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ ở sân bay Biên Hòa. Quá trình
hòa giải của hai nước chúng ta không chỉ là liên quan đến các cựu chiến binh.
Thượng nghị sĩ John Mc là cựu binh trong chiến tranh đã đến gặp Đại tướng Võ
Nguyên Giáp và nói rằng “Hai nước chúng ta không nên là kẻ thù trong chiến
tranh, nên làm bạn”.
Nhiều người Mỹ, Việt đã nỗ lực hàn gắn những vết thương và
cũng đã đem lại những lợi ích cho hai nước, như trung úy Hải quân giờ là ngoại
trưởng John Kerry. Xin cảm ơn ngoại trưởng. Chính bởi những người cựu chiến
binh đã cho chúng ta thấy con đường đi và người dân đã cảm thấy rất phấn khích
để tiếp tục mưu cầu hòa bình. Chúng ta trở nên gần gũi nhau hơn, thương mại tự
do ngày càng tăng lên, các sinh viên, học giả nghiên cứu với nhau.
Chúng tôi đã đón nhiều sinh viên Việt Nam hơn bất kỳ nước
nào khác ở Châu Á. Rất nhiều khách du lịch đã đến thăm Việt Nam, 36 phố phường
cổ Hà Nội, các cửa hàng ở Hội An, cố đô Huế. Như người Việt và người Mỹ đều có
thể thuộc những bài hát của Văn Cao “Từ nay người biết quê người. Từ nay người
biết thương người”. Với vai trò là tổng thống, tôi muốn tiếp tục những sự tiến
bộ này của quan hệ hai nước và với quan hệ đối tác toàn diện của chúng ta ngày
càng gần gũi hơn, chúng ta đang ngày càng hợp tác.
Mục tiêu của tôi trong chuyến thăm này là chúng ta xây dựng
nền tảng ngày càng vững chắc hơn cho quan hệ hai nước trong nhiều thập kỷ tới.
Chúng ta đã mất rất nhiều năm để nỗ lực hàn gắn quan hệ. Chúng tôi muốn nói một
điều mà chúng tôi không thể tưởng tượng được trước đây: ngày hôm nay, hai nước
đã trở thành bạn bè, đối tác của nhau. Tôi tin tưởng rằng những bài học trong
chiến tranh sẽ là những bài học cho cả thế giới. Có những cuộc xung đột tưởng
như không thể kết thúc, không giải quyết được thì giờ đây quan hệ của chúng ta
đã cho thấy có thể tạo ra sự thay đổi để có tương lai tốt đẹp hơn. Hòa bình bao
giờ cũng tốt đẹp hơn chiến tranh. Với sự tiến bộ, những giá trị tốt đẹp của con
người cần được thúc đẩy chứ không phải là chiến tranh hay xung đột. Đây là điều
mà hai nước đã chỉ ra cho thế giới thấy. Việt Nam là một nước có chủ quyền độc
lập và không có quốc gia nào khác có thể áp đặt lên ý chí của người dân Việt
Nam. Độc lập, chủ quyền ấy do người dân Việt Nam quyết định. Mỹ rất quan tâm đến
sự thành công của đất nước Việt Nam.
Chúng tôi muốn ưu tiên cho mối quan hệ đối tác toàn diện với
Việt Nam. Tôi không còn nhiều thời gian nữa trong nhiệm kỳ của mình nhưng tôi
mong muốn mình có thể đóng góp nhiều hơn cho quan hệ hai nước. Chúng ta cần hợp
tác nhiều hơn để tạo ra và đem lại những cơ hội thịnh vượng thực sự cho người
dân hai nước. Tôi hiểu những giá trị mới của nền kinh tế toàn cầu trong thế kỷ
21. Nền kinh tế sẽ phát triển, đặc biệt ở các nước có pháp quyền và có hành
lang pháp lý đúng đắn. Nền kinh tế tri thức sẽ đổ vào các quốc gia ưu tiên cho
giáo dục. Do vậy, bên cạnh phát triển kinh tế cần đầu tư vào nguồn lực con người.
Đó là những kỹ năng đào tạo và đầu tư vào những con người có tài năng, thay vì
khai thác tài nguyên thiên nhiên. Đây là những thế mạnh mà Mỹ có thể hợp tác với
Việt Nam. Ngày hôm qua như tôi đã thông báo, đội hòa bình sẽ đến Việt Nam. Thế
hệ trước của người Mỹ đến đây để chiến đấu, nhưng thế hệ sau của người Mỹ đã đến
đây đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam và làm sâu sắc hơn tình hữu nghị
hai nước. Các công ty hàng đầu, đại học danh tiếng Mỹ đã đến Việt Nam để hợp
tác, đào tạo về khoa học công nghệ, toán học, y tế… vì khi chúng tôi muốn chào
đón nhiều công dân, thanh niên Việt Nam sang Mỹ thì chúng tôi cũng muốn thế hệ
trẻ Việt Nam được hưởng những giá trị giáo dục tốt hơn.
Do vậy, tôi rất vui mừng thông báo với các bạn, mùa thu năm
nay đại học Fullbright sẽ đi vào hoạt động. Đại học này phi lợi nhuận, chất lượng
cao sẽ cung cấp nhiều học bổng cho sinh viên Việt Nam và đóng góp cho hợp tác
giáo dục giữa hai nước. Các sinh viên, học giả, nhà nghiên cứu hai nước sẽ tập
trung vào các lĩnh vực như chính sách công, quản trị doanh nghiệp, hợp tác
trong các lĩnh vực máy tính, từ thơ của Nguyễn Du, triết học của Phan Chu Trinh
tới lĩnh vực toán của GS Ngô Bảo Châu…
Chúng tôi mong muốn sẽ kết nối những doanh nghiệp trẻ Việt –
Mỹ. Nếu có thể tiếp cận với công nghệ, kỹ năng mà người Việt cần thì sẽ không
có gì là trở ngại với các bạn. Chúng tôi mong muốn khuyến khích cả phụ nữ Việt
Nam, những người có tài năng để đảm bảo về bình đẳng giới ở Việt Nam. Từ thời đại
Hai Bà Trưng đến nay, người phụ nữ Việt Nam luôn mạnh mẽ, tự cường và giúp cho
đất nước Viêt Nam tiến lên phía trước. Khi chúng ta có một gia đình tốt, sự
đóng góp của người phụ nữ, phụ nữ được đi học và có vị trí xứng đáng ở trường học,
chính phủ, trong giới lãnh đạo thì chúng ta sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn. Điều
này luôn đúng kể cả ở Mỹ cũng như Việt Nam.
Với tư cách là Tổng thống Mỹ, tôi ủng hộ mạnh mẽ TPP, bởi vì
bản thân tôi sẽ giúp cho Việt Nam xuất khẩu nhiều sản phẩm hàng hóa đến Mỹ. Điều
này sẽ giúp cho Việt Nam không phải phụ thuộc thương mại với quốc gia nào duy
nhất mà mở rộng thị trường của mình như với Hoa Kỳ.
TPP cũng sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giúp các bạn giải
quyết các vấn đề bình đẳng kinh tế, thúc đẩy nhân quyền, giúp cho người lao động
có điều kiện lao động an toàn hơn. Có thể người lao động tổ chức nghiệp đoàn,
thúc đẩy bảo vệ môi trường. Đây là tương lai, hy vọng mà TPP mang lại cho chúng
ta. Tất cả các quốc gia thành viên phải cam kết thực hiện các mục tiêu mà TPP đặt
ra.
Tất cả chúng ta phải nỗ lực đảm bảo an ninh chung, điều này
chúng ta có thể hợp tác với nhau trong chương trình đào tạo an ninh chung.
Trong chuyến thăm này của tôi hai bên đã nhất trí xây dựng niềm tin, tiếp tục
công tác đào tạo, cung cấp thiết bị cho cảnh sát biển, năng lực bảo vệ hàng hải
cũng như cứu trợ nhân đạo trong thiên tai. Hôm qua, tôi đã tuyên bố Mỹ sẽ dỡ bỏ
lệnh hoàn toàn cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, đảm bảo Việt Nam có thể
có vũ khí cần thiết để đảm bảo an ninh. Chúng tôi mong muốn thể hiện rõ Hoa Kỳ
bình thường hóa toàn bộ quan hệ với Việt Nam.
Thế kỷ 20 đã dạy cho tất cả chúng ta, không chỉ Việt Nam một
trật tự quốc tế và an ninh chung phụ thuộc lẫn nhau. Chúng ta xây dựng thông lệ
chung tất cả quốc gia đều là quốc gia có chủ quyền, dù lớn hay nhỏ phải được
tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ. Các nước lớn không được hại nước nhỏ hơn.
Kể cả Mỹ thông qua các biện pháp hòa bình và liên kết vùng
như ASEAN cần được tiếp tục củng cố như niềm tin của tôi, niềm tin của Hoa Kỳ.
Đây là điều chúng tôi tuyên bố khi đến thăm Lào đầu năm nay.
Chúng tôi sát cánh cùng đối tác tự do hàng hải, tự do hàng
không, tự do thương mại. Khi chúng ta sát cánh bên nhau, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hợp
tác chiều sâu từ hàng không đến các vùng biển mà quốc tế cho phép.
Quan hệ của chúng ta là giải quyết sự khác biệt giữa hai
chính quyền về nhân quyền. Tôi nói điều này, không biết quốc gia nào hoàn hảo.
Sau 2 thế kỷ lập quốc, chúng tôi vẫn đang phải cố gắng đạt được những ý tưởng
chúng tôi đã đề ra khi chúng tôi lập quốc như kinh tế ngày càng gia tăng, định
tiến tư pháp, hình sự. Tất nhiên chúng tôi vẫn nhận được sự phê bình. Ngày nào
chúng tôi cũng nhận được phê bình, tôi và Chính phủ, nhưng những lời chỉ trích,
tranh luận cởi mở giúp chúng ta nhìn nhận sự chưa hoàn hảo. Việc mọi người có
quyền đưa ra lời phê phán thì chính là điều giúp xã hội tiến bộ hơn. Hoa Kỳ
không muốn áp đặt cho Việt Nam, chúng tôi tin rằng giá trị Hoa Kỳ mà chúng tôi
nói là giá trị tổng quát được nêu trong Hiến pháp Việt Nam như người dân có quyền
tự do ngôn luận, lập hội. Đây là những điều đã được nêu trong hiến pháp Việt
Nam.
Tôi xin chia sẻ một số điểm theo quan điểm của mình, chúng
ta tiếp cận internet vì thúc đẩy sáng tạo mà nền kinh tế cần có để phát triển,
như facebook. Các công ty lớn đã có ý tưởng đưa ra và chia sẻ.
Người Việt Nam quyết định tương lai của người Việt. Tôi xin
chia sẻ một số điểm của bản thân. Trong đất nước tự do, người dân sẽ lựa chọn
lãnh đạo tốt nhất cho họ, mọi người có quyền bày tỏ sự nhân ái và chúng ta cần
tăng cường hơn nữa tiếp cận hỗ trợ cho người nghèo để đời sống của họ được cải
thiện. Các quyền bình đẳng người dân Việt Nam sẽ mang đến nền tẳng cho sự thịnh
vượng và lợi ích cho tất cả người dân Việt Nam. Suốt 8 năm qua tôi suy nghĩ nhiều
về việc cải tiến hệ thống chính quyền Mỹ.
Về thách thức toàn cầu, Việt Nam cần bảo vệ các nơi như Vịnh
Hạ Long, Sơn Đòng vì tương lai con cháu chúng ta. Nước biển tăng sẽ làm ảnh hưởng
đến các vùng ven biển và Việt Nam cần thực hiện cam kết chống lại ảnh hưởng của
biến đổi khí hậu., chống lại ảnh hưởng vùng ngập mặn như đồng bằng sông Cửu
Long - nơi cung cấp thực phẩm lớn cho thế giới. Chúng ta cũng phải giúp đỡ cho
các nước để xây dựng năng lực về nhiều vấn đề như cải thiện y tế. Mỹ vui mừng
khi đã giúp đỡ Việt Nam tham gia hơn nữa về gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Đặc biệt hai nước trước đây tham gia trận chiến, nhưng giờ
cùng hợp tác bảo vệ hòa bình. Việt Nam và Mỹ vần nỗ lực hơn nữa trong việc tăng
cường đối thoại hai bên. Nhìn vào lịch sử, thách thức mà chúng ta vượt qua, tôi
lạc quan vào tương lai của quan hệ hai nước chúng ta. Niềm tin tôi là nhờ nền tảng
dựa trên tình hữu nghị. Hay như Trịnh Công Sơn viết bài “nối vòng tay lớn” để mở
tấm lòng của mình ra để thấy bản chất và trái tim của mình. Tương lai nằm trong
tay các bạn. Mỹ luôn là đối tác và người bạn của các bạn. Sau này khi người Mỹ
Việt Nam học cùng nhau, cùng phối hợp sáng tạo với nhau thì các bạn hãy nhớ khoảnh
khắc tôi đứng ở đây trước các bạn như Nguyễn Du đã nói: Rằng trăm năm cũng từ
đây. Của tin gọi một chút này làm ghi”.
“Cảm ơn các bạn. Thank you very much. Thank you Vietnam”
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét