Hiện nay còn quá sớm để có một nhận
định rõ ràng về quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với chính quyền của Tổng Thống
Donald Trump còn quá mới. Nhưng cũng không phải là quá sớm để bắt đầu theo dõi
một cách nghiêm túc quan hệ này.
1. Tiếp xúc dầu tiên giữa Thủ Tướng
Nguyễn Xuân Phúc và Tổng Thống Trump.
Sau gần một tháng cầm quyền,
chính quyền của Tổng Thống Trump chưa có một chính sách nào rõ ràng đối với Việt
Nam và Á Châu và cũng chưa một dấu hiệu cụ thể nào cho thấy quan hệ giữa Việt
Nam và Hoa Kỳ sẽ xấu đi hay tốt hơn trong bốn năm tới, nhưng chắc chắn nó sẽ
thay đổi. Trong lần tiếp súc đầu tiên giữa Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc với Ô.
Trump qua cuộc điện đàm nhân dịp ông này vừa đắc cử tổng thống cho nhiệm kỳ
2017-2020, hai nhà lãnh đạo Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng ngỏ ý muốn tăng cường
quan hệ mật thiết giữa hai nước. Ô. Trump đã ca ngợi những thành quả mà Việt
Nam đã đạt được cũng như những phát triển tích cực của mối liên kết song
phương.
Cuộc tiếp xúc đầu tiên này xem ra
chỉ là một nghi thức ngoại giao. Chính quyền Trump đã tại chức chỉ được hơn ba
tuần. Chúng ta cần một thời gian để biết những thay đổi sắp đến. Tạm thời Ô. Ted
Osius sẽ tiếp tục làm đại sứ tại Hà Nội vì ông là một nhà ngoại giao chuyên
nghiệp nên đã không phải buộc bị từ chức như những vị đại sứ khác được bổ nhiệm
như một chức vụ chính trị (political ambassador / non-career ambassador). Tuy
nhiên Ô. Osius đã làm đại sứ ở Việt Nam đã trên hai năm kể từ ngày 16-12-2014.
Nay đã đến lúc ông có thể được thuyên chuyển đi nơi khác.
2. Những biến chuyển gần đây liên
quan đến Việt Nam và Hoa Kỳ.
Trong khi chờ đợi chúng ta cần
theo dõi những biến chuyển liên quan đến Việt Nam để dự đoán quan hệ giữa hai
nước.
Vào đầu tháng 10, 2016, lần đầu
tiên kể từ khi chiến tranh Việt Nam chấm dứt, hai tầu Hải Quân Hoa Kỳ, khu trục
hạm USS John S. McCain và tầu ngầm trải giây cáp USS Frank Cable, đã tiến vào hải
cảng quốc tế Cam Ranh nhân dịp hai nước kỷ niệm 21 năm tái lập bang giao. Giữa
tháng 12, 2016 một chiến hạm thứ ba của Hoa Kỳ, khu trục hạm trang bị tên lửa
USS Mustin, cũng đã viếng thăm hải cảng Cam Ranh, một dấu hiệu cho thấy sự hợp
tác quốc phòng tăng cường giữa hai quốc gia.
Vào giữa tháng 1, 2017, đại công
ty năng lượng Exxon-Mobil và công ty quốc doanh PetroVietnam đã ký kết một dự
án khai thác khí đốt trị giá 10 tỉ Mỹ kim có tên là Cá Voi Xanh (Blue Whale). Mỏ
này được ước tính chứa 150 tỉ thước khối khí đốt thiên nhiên. lớn gấp ba lần khối
lượng khí đốt của dự án ở phía Nam đảo Côn Sơn đang được khai thác bởi Nga và
Việt Nam.
Theo dự án Cá Voi Xanh,
Exxon-Mobil sẽ xây một đường ống dài 88 km để dẫn khí đốt từ Biển Đông ngoài
khơi tỉnh Quảng Nam vào nội địa. PetroVietnam sẽ xây bốn nhà máy sản xuất năng
lượng và sẽ có khả năng cung cấp được 3 tỉ watts. Trong giai đoạn bành truớng dự
án Cá Voi Xanh sẽ cung cấp một lượng khí đốt để sản xuất 5.7 tỉ watts và phó sản
dầu hỏa như dầu xăng, dầu lửa, và dầu mỡ. Dự án Cá Voi Xanh sẽ cung cấp cho Việt
Nam một số lợi tức khoảng 20 tỉ Mỹ kim.
Trước đây Exxon-Mobil đã hủy bỏ ý
định thực hiện dự án Cá Voi Xanh vào năm 2011 sau khi Trung Quốc đe dọa những
công ty khai thác trong vùng tranh chấp. Mặc dù mỏ dầu khí Cá Voi Xanh nằm
trong vùng kinh tế đặc biệt của Việt Nam (exclusive economic zone – EEZ), nhưng
nó cũng nằm trong khu vực chín đoạn mà Trung Quốc cho là của họ. Một số công ty
đa quốc gia khác cũng đã bỏ dở các dự án với Việt Nam dưới áp lực của Trung Quốc
vào thời điểm này.
Trước đó, vào 2007, cũng do áp lực
của Bắc Kinh, tập đoàn dầu khí Anh Quốc British Petroleum (BP) đã ngừng việc
thăm dò khảo sát địa chấn tại Nam Côn Sơn. Hai năm sau đó BP chính thức rút khỏi
dự án khai thác nhiên liệu ở Biển Đông.
Trong khi đó, bắt chấp Trung Quốc
đe dọa, Ấn Độ tiếp tục thăm dò và khai thác dầu ở Biển Đông từ nhiều năm qua.
Vào tháng 9, 2014 Ấn Độ và Việt Nam đã thỏa thuận gia tăng hợp tác này nhân dịp
Tổng Thống Ấn Độ Pranab Mukherjee viếng thăm Việt Nam. Công ty ONGC Videsh đang
hoạt động trong khu 128 ngoài khơi Phan Thiết.
Theo chân Ấn Độ, cựu Ngoại Trưởng
John Kerry đã giúp hồi sinh dự án Cá Voi Xanh trước khi chính quyền Obama chấm
dứt nhiệm kỳ. Trong lần viếng thăm Việt Nam lần cuối vào giữa tháng 1, 2017 với
tư cách là ngoại trưởng, Ô. Kerry đã đạt được thỏa thuận với chính phủ Việt Nam
về dự án Cá Voi Xanh.
3. Việc Hoa Kỳ rút ra khỏi TPP ảnh
hưởng đến Việt Nam như thế nào?
Hiệp Định Hơp Tác Xuyên Thái Bình
Dương (Trans-Pacific Partnership – TPP) giữa 12 nước trong đó có Việt Nam và
Hoa Kỳ đã được chánh phủ của những nước này thỏa thuận vào tháng 2, 2016 sau 7
năm thương thuyết nhưng chưa được quốc hội hay nghị viện của các quốc gia thành
viên ngoại trừ Nhật Bản chấp thuận. Nay Hoa Kỳ rút lui khỏi TPP, hiệp định này
khó có thể thành hình dù tất cả 11 nước còn lại đồng ý vì Hoa Kỳ là một nước lớn
có một nền kinh tế chiếm 62% của tổng số GDP của cả 12 nước. Nhật là nước lớn
thứ hai với GDP chiếm 16%. TPP chỉ có hiệu lực khi các quốc gia còn lại có GDP
chiếm ít nhất 85% GDP của 12 nước thành viên.
Theo những cuộc nghiên cứu trước
đây, TPP sẽ giúp kinh tế Việt Nam tăng 11% hay 36 tỉ Mỹ kim, xuất cảng tăng 28%
trong vòng 10 năm từ 2015 – 2025 nhờ đầu tư đổ vào Việt Nam và giảm thuế nhập cảng.
Nay TPP không thành hình, Việt Nam mất những cơ may này. Việt Nam sẽ phải tiếp
tục lệ thuộc vào kinh tế của Trung Quốc. Ngoài ra, vắng bóng TPP, Việt Nam sẽ
không chịu áp lực để cải thiện công ty quốc doanh, môi trường, quyền lao động,
cho phép công nhân thành lập công đoàn độc lập và quyền lập hội nói chung, một
điều cơ bản của xã hội dân sự.
TPP không những giúp cho kính tế
của 12 nước thành viên và thế giới phát triển mà nó còn tạo ảnh hưởng ngoại
giao và chính trị tích cực trong vùng Á châu và Thái Bình Dương. Nay rút lui khỏi
TPP, Hoa Kỳ sẽ đánh mất những ảnh hưởng này và tạo một khoảng trống cho Trung
Quốc nhẩy vào thay thế. Thật vậy, các nước như Phi Luật Tân và Mã Lai gần đây
đã có dấu hiệu tiến gần Trung Quốc hơn. Úc châu và Tân Tây Lan đã bầy tỏ hi vọng
là có thể mời Trung Quốc và các quốc gia Á châu khác tham gia TPP. Chile đã mời
các bộ trưởng TPP, Trung Quốc và Hàn Quốc để thảo luận về việc cứu nguy TPP.
Trong bài báo nhan đề “Hoa Kỳ có
thể để mất Đông Á vào tay Trung Quốc” (U.S. may be losing East Asia to China),
phổ biến trên tờ báo Japan Times, ngày 19-12-2016, Ô. Bob Savic, một chuyên gia
nghiên cứu của Viện Nghiên Cứu Chính Sách Toàn Cầu (Global Policy Institute)
Anh Quốc, nhận xét rằng thuyết giây truyền domino đang tiến hành tại Đông Á qua
chiều hướng ngoại giao chuyển trục từ Hoa Kỳ qua Trung Quốc và ngay cả Nga ở mức
độ ít hơn. Phi Luật Tân và Mã Lai theo chân Lào, Campuchia, Thái Lan ngả theo
Trung Quốc và giữ khoảng cách với Hoa Kỳ.
Có thể do sự lo ngại “liệu các quốc
gia trong khu vực còn có thể tin cậy Mỹ sẽ can thiệp giúp nếu các nước này bị
đe dọa bởi Trung Quốc ngày càng mạnh” khiến cho các quốc gia này tìm cách xa
lánh Hoa Kỳ. Đây là một câu hỏi Bà Carrie Gracie, một biên tập viên của BBC, đã
nêu lên trong bài báo “U.S. Leaving TPP: A Great News Day for China” ngày
22-11-2016.
Trong bài “TPP is dead. What
now?” phổ biến trong tạp chí The National Interest, ngày 25-1-2017, Kinh Tế Gia
Samuel Rines bình luận rằng Hoa Kỳ không những mất tín nhiệm ở Á châu, một vùng
đông dân nhất thế giới, mà còn ở những nước lân cận với Hoa Kỳ như Canada, Mễ
Tây Cơ, Chile, và Peru. Hoa Kỳ tháo lui trong lãnh vực thương mại cũng như ảnh
hưởng trên thế giới.
4. Ngoài TPP Tổng Thống Trump còn
muốn duyệt lại những hiệp định thương mại đa phương khác như Hiệp Định Thương Mại
Tư Do Bắc Mỹ (North American Free Trade Agreement – NAFTA). Ảnh hưởng của việc
này như thế nào đối với thế giới và Việt Nam?
Với khẩu hiệu “America First”,
Hoa Kỳ chủ trương giảm nhập cảng và tăng xuất cảng. Một trong những biện pháp
giảm nhập siêu mà TT Trump đã đề cặp tới là tăng thuế nhập cảng và giảm thuế
hay trợ cấp hàng xuất khẩu. Chính sách này được gọi là bảo hộ mậu dịch sẽ gây ảnh
hưởng đến sự mua bán giữa các nước trên toàn thế giới, không riêng gì với Việt
Nam. Nếu Hoa Kỳ theo chính sách bảo hộ thương mại. Nhiều nước cũng sẽ làm theo.
Hậu quả là hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ sẽ đắt hơn và ngoại thương của thế giới sẽ
giảm. Khẩu hiệu “America First” xem ra mua chuộc được cử tri Hoa Kỳ, nhưng lại
gây bất lợi ngoại giao trên chính trường quốc tế.
Trong cuộc phỏng vấn của tờ báo
Wall Street Journal, Ô. Trump nhận xét rằng đồng Mỹ kim quá mạnh làm cho hàng Mỹ
đắt, khó cạnh tranh. Trường hợp ngược lại là Trung Quốc giữ đồng nguyên thấp
khiến cho hàng Trung Quốc rẻ và trị giá hàng xuất cảng tăng gắp bội so với nhập
cảng. Do đó cán cân thương mại của Trung Quốc thặng dư với Hoa Kỳ và các nước rất
lớn. Tuy nhiên cho tới nay, người ta chưa biết chính quyền Trump có chủ trương
giảm trị giá của đồng Mỹ kim xuống không hay tiếp tục giữ cho đồng Mỹ kim mạnh
như dưới các chính quyền trước đây.
5. Hoa Kỳ xem ra cứng rắn hơn với
Trung Quốc về Biển Đông? Việc này ảnh hưởng tới Việt Nam như thế nào?
Tân Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ
Rex Tillerson, nguyên là chủ tịch và tổng giám đốc điều hành của Exxon –
Mobile, đã từng đe dọa Trung Quốc về Biển Đông trong cuộc điều trần tại Thượng
Viện Hoa Kỳ để được phê chuẩn làm ngoại trưởng. Ông tuyên bố sẽ bao vây những đảo
nhân tạo Trung Quốc đã xây bất hợp pháp trong vùng biển tranh chấp để ngăn cấm
Trung Quốc tiếp cận những đảo này. Cho đến nay Trung Quốc chưa có một lời phê
phán chính thức nào về dự án Cá Voi Xanh, ngoại trừ một ý kiến đăng trên tờ báo
China Daily lên án hành động này là “thiển cận”, “khờ khạo”, và “quái dị”.
Trước khi nhậm chức tổng thống,
chính Ô. Trump cũng đã từng lên án Trung Quốc xây các căn cứ quân sự ở Biển
Đông. Trong buổi họp báo đầu tiên, Phát Ngôn Viên Sean Spicer của Nhà Trắng đã
tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ bảo vệ quyền lợi của mình ở Biển Đông.
Tân Bộ Trưởng Quốc Phòng James
Mattis trong cuộc viếng thăm Nhật và Nam Hàn vào đầu tháng 2, 2017 đã kêu gọi
Trung Quốc tôn trọng luật quốc tế và giải quyết những tranh chấp qua trọng tài
thay vì áp bức. Ông Mattis tuyên bố “Chúng tôi đã theo dõi Biến Nam Hải bởi vì
Trung Quốc đã làm đổ vỡ sự tin cậy của các quốc gia trong vùng, rõ ràng Trung
Quốc muốn có quyền phủ quyết trên các vấn đề an ninh và kinh tế của các nước
lân cận. Nếu chúng ta có tranh chấp, chúng ta cần trọng tài – chúng ta không giải
quyết bằng vũ lực.”
Ô. Mattis gạt bỏ bất cứ “động
thái quân sự sâu xa” (dramatic military maneuvers) nào về phía Hoa Kỳ, nhưng
tái xác nhận quyền tự do đi lại trong hải phận quốc tế của các tầu hải quân hay
thương mại cho dù Trung Quốc nghĩ trái ngược. Theo kế hoạch chuyển trục qua Á
châu, Hoa Kỳ sẽ điều động 60% lực lượng Hải Quân qua vùng Thái Bình Dương,
trong đó có ít nhất 6 trong tổng số 10 hàng không mẫu hạm nguyên tử của Hoa Kỳ
trong tương lai gần.
Vào lúc đang viết bài nhận định
này, tác giả nhận được tin Tổng Thống Trump gửi thư cám ơn và chúc Tết Chủ Tịch
Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 8-1-2017. Nhà Trắng cho biết thêm rằng Tổng Thống
Trump trông đợi hợp tác với Chủ Tịch Tập Cận Bình để cùng phát triển mối quan hệ
xây dựng có lợi cho cả hai nước. Nội dung lá thư này xem ra trái ngược hẳn với
nhiều lời phát biểu chống Trung Quốc trước đây của Ô. Trump. Một ngày sau,
trong cuộc nói chuyện lâu dài qua điện thoại, Ô. Trump đã đồng ý tôn trọng
chính sách một Trung Quốc trái với lời đe dọa trước đây theo lời yêu cầu của Ô.
Tập Cận Bình. Đôi bên hứa hẹn gặp gỡ vào lúc sớm nhất và thuận tiện nhất.
Trong buổi họp báo vào ngày
10-2-2017, sau khi Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ Tướng Nhật Shinzo Abe
họp chính thức lần đầu tiên tại White House, khi Ký Giả Nhật Takita của báo
Sankei Shimbun hỏi về phản ứng của Hoa Kỳ trước lập trường cứng rắn của Trung
Quốc về Biển Đông và Biển Nam Hải, Ô. Trump chỉ nhắc lại cuộc nói chuyện lâu
dài và vô cùng ấm cúng giữa ông và Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào hôm
qua. Ông Trump nói thêm rằng Hoa Kỳ cũng đang tiếp súc với nhiều đại diện khác
nhau của Trung Quốc, mọi sự diễn tiến tốt đẹp và sẽ có lợi cho mọi người, kể cả
Trung Quốc, Nhật, và Hoa Kỳ.
Tóm lại cả ba nhân vật diều hâu
chủ chốt ấn định chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ nay đều đột nhiên dịu giọng với
Trung Quốc. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc lên tiếng cám ơn lá thư
của Tổng Thống Trump và nói với các ký giả rằng “Hai nước chia sẻ nhiều quyền lợi
chung và hợp tác là đường lối đúng duy nhất”.
Lập trường rõ ràng hơn của Hoa Kỳ
của những nhà lãnh đạo Hoa Kỳ chắc hẳn làm cho Việt Nam và các quốc gia Đông
Nam Á yên tâm hơn để biết cách đáp ứng. Việt Nam từng tuyên bố ủng hộ sự hiện
diện của quân lực Hoa Kỳ ở Biển Đông, muốn dựa vào thế lực của Hoa Kỳ để bảo vệ
quyền lợi của mình. Tuy nhiên Việt Nam xem ra không muốn rơi vào thế kẹt trong
cuộc đối đầu giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ và do đó sẽ tiếp tục chính sách mềm dẻo
với Trung Quốc. Trong khi Ngoại Trưởng Hoa Kỳ John Kerry đang viếng thăm Việt
Nam vào giữa tháng 12, 2017, Tổng Bí Thư CSVN qua thăm Bắc Kinh theo lời mời của
Tổng Bí Thư kiêm Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trong dịp này hai bên đã ra
thông cáo chung và ký 15 văn kiện tăng cường hợp tác giữa hai nước về nhiều
lãnh vực khác nhau.
Tuy nhiên việc thay đổi lập trường
nhanh chóng của Ô. Trump và những người phụ tá bị chỉ trích nặng nề. GS Amital
Etzioni của George Washington University viết trong một bài bình luận phổ biến
trên tạp chí The Diplomat rằng “Thế giới bây giờ nên làm quen với một ông tổng
thống và chánh quyền nói trước và (có thể) sẽ suy nghĩ sau. Tổng Thống Donald
Trump đã tạo dựng một hồ sơ gồm nhiều lời tuyên bố phản ảnh cảm tính nhất thời
hoặc một điều phật ý hoặc dữ kiện tưởng tượng, nhưng không phải là chính sách
được suy nghĩ chin chắn.” Uy tín của Hoa Kỳ đã bị giảm khá nhiều trong chưa đầy
một tháng qua. GS Etzioni hi vọng một khi ban tham mưu về ngoại giao của Ô.
Trump thành hình sẽ nhận thức được rằng quyền lợi của Hoa Kỳ không nằm ở những
hòn đảo ở Biển Nam Trung Hoa mà ở phương cách làm việc với Trung Quốc để kiềm
chế khả năng bành trướng nguyên tử của Bắc Hàn, thay đổi khí hậu, nhóm khủng bố
Jihadist, và giúp phát triển kinh tế thế giới. Rõ ràng đây không phải là ưu
tiên của Việt Nam.
Trả lời cuộc phỏng vấn của đài
truyền hình China Global Television Network vào ngày 23-1-2017, Ô. Kevin Rudd,
Chủ Tịch của Asia Society Policy Institute, nguyên là Ngoại Trưởng và Thủ Tướng
Úc, đã nhận định rằng qua chiến dịch tranh cử nặng về vấn đề nội bộ và kinh tế,
Ô. Trump sẽ nhìn Trung Quốc chủ yếu qua lăng kính kinh tế.
Trung Quốc là một nước láng giềng.
Còn Hoa Kỳ nay đến mai đi không biết đâu mà lường. Bà Carrie Gracie, một biên tập
viên của BBC, nhận xét như sau “Hoa Kỳ là một cường quốc Á châu khi nước này muốn,
trong khi đó Trung Quốc là một cường quốc sẽ không bao giờ bỏ đi” (America is
an Asian power when it wants to be, Beijing will suggest, while China is the
power that never leaves). Môt điều làm cho Việt Nam đáng e ngại là chính quyền
Trump còn mới, lại phải lo lắng quá nhiều về những chuyện quốc nội, và cá tính
của nhà lãnh đạo lại xem ra bất thường.
6. Trump và nhân quyền
Quan sát cuộc tranh cử tại Hoa Kỳ
vừa qua và thời gian cầm quyền tuy ngắn ngủi của Tổng Thống Trump, người ta có
thể nhận ra rằng chính quyền này xem ra chú trọng nhiều về những vấn đề quốc nội
và thương mại, cho nên sẽ không để ý mấy đến vấn đề nhân quyền. Với chủ trương
“Nước Mỹ trước tiên” dĩ nhiên người ta e ngại rằng chính quyền Trump lại càng
không màng tới tình trạng nhân quyền của các nước khác, trong đó có Việt Nam,
khi những vi phạm không liên hệ gì đến quyền lợi vật chất của Hoa Kỳ.
Thật vậy, chính quyền Trump xem
ra ít nhậy cảm đối với ngay cả những vấn đề của phụ nữ, những người cư trú hợp
pháp, quyền tự do báo chí ở Hoa Kỳ. Do đó mà chỉ trong chưa đầy một tháng, người
ta đã thấy nhiều cuộc biểu tình chống đối Tổng Thống Trump trên khắp nước Mỹ. Tổ
chức Human Rights Watch (HRW) trong phúc trình hàng năm vừa phát hành vào giữa
tháng 1, 2017 nhận định rằng trong thời gian tranh cử, phe của Ô. Trump đã tỏ
ra khinh miệt phụ nữ, bài ngoại và kỳ thị chủng tộc. Cũng theo HRW, Tổng Thống
Donald Trump là một đe dọa đối với quyền tự do của công dân Hoa Kỳ. Chủ trương
hủy bỏ chương trình bảo hiểm y tế Obamacare có nghĩa là lạm dụng quyền con người.
Trong môi trường bất thuận lợi
cho nhân quyền như trên, những người tranh đấu cho nhân quyền ở Việt Nam sẽ mất
đi một hỗ trợ quý giá.
7. Tổng Thống Trump tiếp tục đường
lối ngoại giao của Tổng Thống Obama đối với Việt Nam?
Ô. John Kerry trong chuyến viếng
thăm Việt Nam lần cuối mới đây vào giữa tháng 1, 2017 với tư cách ngoại trưởng
đã nói rằng, với chính quyền của ông Donald Trump, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa
Kỳ sẽ không có gì thay đổi. Ông cho rằng bang giao giữa hai nước dựa trên lợi
ích của đôi bên chứ không dựa trên cá nhân hay cá tính của người lãnh đạo. Tuy
nhiên theo thiển ý của tôi, Ô. Kerry tuyên bố như trên cốt để trấn an Việt Nam.
Những biến chuyển về mặt kinh tế và chính trị gần đây tại vùng Á Châu – Thái
Bình Dương như đã trình bầy ở trên cũng sẽ ảnh hưởng ít hay nhiều đến bang giao
giữa hai nước.
Tiếp theo hiệp định TPP tan vỡ,
Ô. Donald Trump, một nhà lãnh đạo chính trị non nớt, được bầu làm tổng thống,
và thiếu vắng đường hướng ngoại giao Hoa Kỳ sẽ theo đuổi, Việt Nam đang phải kết
thân với những đồng minh mới là Nhật, Ân Độ, và Pháp. Thủ Tướng Nhật Abe, trong
lần thăm viếng Hà Nội vào giữa tháng 1, 2017, đã tuyên bố Nhật sẽ cung cấp thêm
cho Việt Nam sáu tuần tiễu duyên hải và ký kết một số dự án đầu tư.
Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi viếng
thăm Việt Nam vào tháng 9, 2016 đã đạt được một thỏa hiệp an ninh với Việt Nam.
Theo đó, Ấn Độ sẽ huấn luyện phi công tác chiến Việt Nam và đang thương lượng để
bán hệ thống hỏa tiến cho Việt Nam. Cách đây hai năm, Ấn Độ cũng đã tài trợ cho
Việt Nam $100 triệu Mỹ kim dưới hình thức một món nợ dài hạn với lãi suất 2% để
chi dùng vào mục tiêu quốc phòng. Cũng vào tháng 9, 2016, Tổng Thống Pháp
Francois Hollande đã đến Việt Nam để thảo luận về một hiệp định thương mại với
Liên Hiệp Âu Châu. Hiệp định này sẽ có hiệu lực trong năm tới.
8. Kết luận
Vào thời điểm này chưa thể có một
kết luận nào về quan hệ Việt-Mỹ cho cả bốn năm tới. Trong một tương lai ngắn hạn,
đối với Việt Nam Hoa Kỳ có thể sẽ tiếp tục đường lối ngoại giao của cựu Tổng Thống
Obama vì quyền lợi cốt lõi của Hoa Kỳ sẽ không thay đổi dù với Obama hay Trump.
Còn Việt Nam, vì thiếu tin tưởng vào Hoa Kỳ, qua việc hủy bỏ TPP, một chính quyền
non nớt về chính trị, bản chất bất thường, chú trọng về vấn đề thương mại và quốc
nội, nên sẽ đẩy mạnh chính sách ngoại giao đa phương với Nhật, Ấn Độ, Úc, và
Pháp. Việt Nam sẽ cảm thấy thoải mái hơn với chính quyền Trump, một khi chính
quyền này lơ là về vấn đề nhân quyền.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét