"Trung Quốc trỗi dậy không mang dấu hiệu hòa bình"

Thu Hằng 

Đội tuần tra an ninh xung quanh hồ Tây tại Hàng Châu, Trung Quốc, ngày 31/08/2016.

REUTERS/Stringer

Một nhà bình luận Mỹ chuyên theo dõi về Trung Quốc đã cảnh báo không có gì là hòa bình trong việc nước này phát triển thành một cường quốc. Với tư cách là một sức mạnh đang trỗi dậy, là nước chủ nhà thượng đỉnh quốc tế G20 trong hai ngày 04-05/09/2016, Trung Quốc đang cố thể hiện là « cường quốc thống trị ».

Trong một bài phân tích đăng trên South China Morning Post, được trang mạng News.com.au của Úc trích dẫn ngày 31/08/2016, nhà nghiên cứu Frank Ching nhận định phán quyết của Toà Trọng Tài Quốc Tế về Biển Đông vào tháng 07/2016 không làm lay chuyển được các kế hoạch của Trung Quốc nhằm tăng cường quyền kiểm soát trong vùng.

Ông viết : « Trong thế giới tưởng tượng của mình, việc thực hiện Giấc Mơ Trung Hoa của chủ tịch Tập Cận Bình một lần nữa lại đặt Trung Quốc thành trọng tâm của thế giới, sau vài thế kỷ bị gián đoạn vì chủ nghĩa tư bản phương Tây ».

Chúng ta đã chứng kiến việc Trung Quốc không « nghe lời » phương Tây và các nước đồng minh về khía cạnh này.

Từ sau phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường trực La Haye bác bỏ yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh tại Biển Đông vì « không có bằng chứng pháp lý để Trung Quốc đòi hỏi các quyền lịch sử của mình » trong phạm vi « đường 9 đoạn », Trung Quốc không ngừng tăng cường hiện diện trong các vùng tranh chấp.

Báo mạng Washington Free Beacon, trích các quan chức của Lầu Năm Góc, cho biết số tầu hải cảnh Trung Quốc gần những khu vực này tăng lên một cách đáng kể trong tháng vừa qua. Cũng trong thời gian này, hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy nhiều nhà chứa máy bay được gia cố để có thể chứa được chiến đấu cơ trên nhiều hòn đảo nhân tạo được Bắc Kinh ra sức bồi đắp.

Được Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc tế (Centre for Strategic and International Studies, CSIS) và tổ chức Minh Bạch Hàng Hải Châu Á (Asia Maritime Transparency Initiative) cung cấp, những hình ảnh còn cho thấy nhiều cơ sở hạ tầng phục vụ mục đích quân sự đang được xây trên các bãi đá Chữ Thập (Fiery Cross), Subi và Vành Khăn (Mischief). Tất cả các thực thể này đều nằm trong vùng tranh chấp chủ quyền với nhiều nước Đông Nam Á khác.

Bản báo cáo tiết lộ mỗi hòn đảo sắp tới sẽ có khả năng chứa đến 24 chiến đấu cơ, cùng với 3 đến 4 máy bay cỡ lớn, như máy bay trinh sát, oanh tạc cơ hay phi cơ tiếp nhiên liệu. Như vậy, Bắc Kinh có thể phô trương sức mạnh với khoảng 70 chiến đấu cơ trong vùng.

Thậm chí, theo một phát ngôn viên của CSIS, những nhà kho nhỏ nhất cũng có kích cỡ lớn hơn mức cần thiết để chứa máy bay dân sự. Ông nhấn mạnh những kho bãi này « được gia cố để tấn công ».

Theo quan điểm của chuyên gia Frank Ching về vấn đề này, Bắc Kinh biện hộ cho những hành động của mình bằng cách « tạo nên một thế giới tưởng tượng », nơi mà mọi hành động của nước này không bao giờ sai trái.

Ông nhận định : « Điều mà Trung Quốc nghĩ trong đầu là quyền của nước này phải là luật pháp. Điều này giải thích sự thống trị ngỗ ngược của Bắc Kinh tại Biển Đông, nơi Trung Quốc tiếp tục đòi hỏi chủ quyền ».

Trung tuần tháng Tám, tờ báo nhà nước Study Times viết rằng các nước phương Tây tìm cách cố tình ngăn chận một Trung Quốc đang trỗi dậy và phủ nhận một tiếng nói đích thực trên trường quốc tế với nhiều chương trình như Hiệp định Tự do Mậu dịch xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Trong một bình luận về thượng đỉnh G20, tờ bán tuần san có uy tín của trường Đảng Trung Ương viết : « Cố gắng chiếm quyền lợi của mình để thống trị thế giới, họ (Hoa Kỳ và đồng minh) đang hình thành một « liên minh thần thánh », tìm cách thiết lập những quy tắc mới. Những nguyên tắc này nhằm loại Trung Quốc ».

Căng thẳng tại thượng đỉnh G20

Trong bối cảnh trên, lần đầu tiên kể từ 8 năm nay, Trung Quốc là nước chủ nhà, tổ chức hội nghị thượng đỉnh G 20. Sự kiện quan trọng này diễn ra ở Hàng Châu (Hangzhou) và là dịp quan trọng để chủ tịch Tập Cận Bình và chính phủ Trung quốc khẳng định vị trí là một cường quốc thế giới.

Theo tờ The Economist, Hàng Châu trở thành một công trường lớn trong suốt năm 2015, với các đội ngũ lao động miệt mài mở những con đường mới và xây dựng những khách sạn sang trọng. Có nhiều tin đồn cho rằng Hàng Châu chi đến 160 tỉ nhân dân tệ cho các công trình này, dĩ nhiên chính quyền thành phố phủ nhận con số đó.

Thế nhưng, theo Reuters, chính phủ Trung Quốc nghi ngờ phương Tây và các nước đồng minh của họ sẽ làm hỏng các cuộc thảo luận về tình hình kinh tế, căn cứ vào bầu không khí ngày càng căng thẳng xung quanh vấn đề tranh chấp chủ quyền hiện nay.

Một quan chức phương Tây sẽ tham dự sự kiện trên cho biết các cuộc đàm thoại với quan chức Trung Quốc trước kỳ hội nghị G20 đều nổi cộm với các vấn đề như luật lệ tại Biển Đông và hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD được triển khai ở Hàn Quốc.

Trung Quốc phản đối kịch liệt việc đưa các chủ đề này vào chương trình thượng đỉnh với sự tham gia của tổng thống Mỹ Barack Obama, thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, thủ tướng Úc Malcolm Turnbull, cùng với nhiều lãnh đạo thế giới khác.

Hãng tin Reuters, trích một quan chức ngoại giao phương Tây làm việc tại Bắc Kinh và nắm rõ hồ sơ thượng đỉnh, nhận xét : « Hiện Trung Quốc đang tức giận với gần hết thế giới ».

« Ý đồ » hậu G20 của Trung Quốc

Trung Quốc có thể thúc đẩy âm mưu chiếm bãi cạn Scarborrough, một khu vực trọng điểm ở Biển Đông. Đây được cho là một hành đông khiêu khích.

Vào tháng 08/2016, có nhiều lời cảnh báo cho rằng Trung Quốc có thể sẽ tiếp tục các công trình bồi đắp vào tuần đầu tháng Chín, như tiết lộ của một nguồn tin ẩn danh : « Trong thời gian hội nghị G20 diễn ra tại Hàng Châu với vấn đề hòa bình trong khu vực sẽ là chủ đề thảo luận chính của các nhà lãnh đạo cường quốc thế giới, Trung Quốc sẽ không « khuấy động » các chương trình bồi đắp đảo ».

Thế nhưng, vẫn theo nguồn tin này, việc xây dựng bồi đắp sẽ được tiếp tục ngay khi thượng đỉnh G20 kết thúc và cho đến đầu cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng 11/2016. Kế hoạch này được cho là mang tính chiến lược, vì Bắc Kinh không muốn gây thêm căng thẳng trong cuộc họp quan trọng này.

Nhiều người cho rằng bất kỳ hành động cải tạo bồi đắp đảo nào đều có nguy cơ xảy ra xung đột quân sự. Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Frank Ching, Trung Quốc nhận thấy không cần phải đối đầu quân sự với Mỹ và bằng mọi giá sẽ tránh mọi cuộc đụng độ.

Philippines cũng có cách nhìn tương tự. Sau nhiều lời phát biểu gay gắt vào tuần trước, tổng thống Rodrigo Duterte lại tuyên bố chiến tranh không phải là một lựa chọn. Trong một bài diễn văn trước sự có mặt của đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Kiến Hoa (Zhao Jianhua), tân tổng thống Philippines nhấn mạnh đến đối thoại dân sự và tuyên bố : « Tôi không ủng hộ chiến tranh… Nếu tôi không sẵn sàng cho chiến tranh, vậy thì, hòa bình là giải pháp duy nhất ».

Nguồn: http://vi.rfi.fr/chau-a