Nguyễn Vũ Bình
Các tổ chức XHD ở
Việt Nam trong nửa thập kỷ qua đã phát triển, lớn mạnh và đạt được nhiều thành
tựu. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, sự phát triển của các tổ chức vẫn
ít nhiều mang tính tự phát, hoạt động chưa chuyên nghiệp và chưa phát huy hết
được hết tiềm năng của các thành viên. Có ba khó khăn lớn mà các tổ chức XHDS
phải đối mặt, làm hạn chế rất nhiều hiệu quả hoạt động. Một là, sự đánh phá,
đàn áp hàng ngày, hàng giờ của nhà cầm quyền Việt Nam; hai là, khó khăn về tài
chính để duy trì, hoạt động và phát triển tổ chức; cuối cùng, kiến thức, kỹ
năng cũng như tính chuyên nghiệp của các thành viên trong tổ chức còn rất nhiều
hạn chế. Nhận thức được những khó khăn này, chúng ta cần xây dựng các tổ chức
XHDS theo hướng chuyên nghiệp, đồng thời chủ động phát triển tổ chức chuẩn bị
cho tương lai hậu cộng sản sau này.
Nâng cao tính
chuyên nghiệp là yêu cầu đầu tiên đối với tất cả các tổ chức XHDS ở Việt Nam.
Chúng ta đều biết, các tổ chức hoạt động càng chuyên nghiệp thì hiệu quả càng
cao và ngược lại. Sự chuyên nghiệp về tổ chức có nghĩa là như thế nào? Đó là phải
xây dựng được nguyên tắc, thể lệ hoạt động, xây dựng được quy trình và cơ chế
hoạt động đồng thời chuẩn bị, bồi dưỡng được đội ngũ lãnh đạo kế cận. Đây là vấn
đề rất khó khăn trong môi trường ở Việt nam bởi tuyệt đại đa số không được đào
tạo và không hề có kinh nghiệm trong vấn đề này. Nếu chỉ dừng lại ở hoạt động
dân sự đơn thuần, thì tính chuyên nghiệp mặc dù cũng được đặt ra nhưng không cấp
thiết và sát sao như một tổ chức tiền thân cho tổ chức chính trị. Với mỗi một tổ
chức XHDS, nếu có mục tiêu chuyển đổi thành tổ chức chính trị thì yêu cầu
chuyên nghiệp hóa tổ chức là điều kiện bắt buộc. Để làm được điều này, chỉ có bản
thân những người trong tổ chức, lãnh đạo và thành viên cần nghiên cứu, bàn bạc
để xây dựng các quy chế tổ chức, quy trình và cơ chế hoạt động phù hợp với mục
tiêu của tổ chức, với năng lực của các thành viên và hoàn cảnh hiện tại. Một tổ
chức được xây dựng thành công là một tổ chức vẫn duy trì được hoạt động khi một
thành viên, thậm chí cả ban lãnh đạo đột ngột từ bỏ nhiệm vụ do bị bắt hoặc vì
lý do nào đó. Mặt khác, các thành viên trong ban lãnh đạo được bầu chọn một
cách dân chủ, công khai và công bằng chứ không phải là tổ chức tự xưng. Hiện
nay, đã có một vài tổ chức XHDS ở Việt Nam đã và đang thực hiện được việc này.
Hiệu năng hoạt động
của tổ chức, được xác định trên hai tiêu chí, hiệu quả hoạt động và phát triển
tổ chức. Hiệu quả hoạt động của tổ chức mang tính định tính, nó phụ thuộc vào
việc xác định những mục tiêu thiết thực, phù hợp với năng lực của tổ chức và
các thành viên, đồng thời được tổ chức thực hiện một cách khoa học với một quyết
tâm cao. Trên thực tế, rất khó đánh giá được chính xác các hoạt động hiện nay của
các tổ chức XHDS bởi vì một đặc trưng là sự lan tỏa của hệ thống mạng xã hội rộng
lớn, khó ai có thể thống kê hoặc định lượng được. Vấn đề phát triển tổ chức hiện
nay cũng đang là thách thức lớn với các hội, nhóm. Việc phát triển tổ chức có
tiêu chí định lượng rõ ràng, dễ kiểm soát mặc dù vẫn còn phương diện phát triển
chiều sâu, chất lượng nhân sự của tổ chức. Nếu chỉ căn cứ vào định lượng, thì
việc phát triển tổ chức của các tổ chức XHDS ở Việt Nam còn nhiều yếu kém. Mới chỉ có một vài tổ chức thực
sự phát triển được nhân sự đều đặn theo thời gian. Phần lớn các tổ chức số lượng
nhân sự ít thay đổi, hoặc tăng lên không đáng kể. Điều quan trọng nhất, việc
phát triển nhân sự trong nhân dân, trong số những người mới chỉ quan tâm hoặc
có cảm tình với phong trào dân chủ còn rất hạn chế. Ngoài lý do cơ bản, việc
tham gia vào phong trào dân chủ là một sự dấn thân, sự hy sinh và nguy hiểm thì
sức hút của các hoạt động, công tác phát triển nhân sự của các tổ chức XHDS
chưa thực sự thành công. Đây là vấn đề quan trọng mà các tổ chức XHDS cần khắc
phục trong thời gian sắp tới.
Trên thực tế, có
hai vấn đề thực sự là thách thức đối với hoạt động và sự phát triển của các tổ
chức XHDS. Đó là vấn đề tổ chức, cách thức tổ chức, hoạt động và vấn đề tài
chính. Vấn đề tổ chức đã đề cập ở trên, nói cô đọng lại, là khả năng xây dựng tổ
chức đang là vấn đề khó khăn đối với các tổ chức XHDS. Vấn đề tài chính cũng là
một thách thức rất lớn đối với các hội, nhóm. Chúng ta biết rằng, một phần hạn
chế không nhỏ trong hoạt động của các tổ chức hiện tại là do hạn chế về nguồn lực
tài chính. Những người đấu tranh dân chủ, những thành viên của tổ chức XHDS phần
lớn là những người đấu tranh, họ bị o ép đủ đường, bị triệt hạ nguồn sống (ngoại
trừ một số ít đỡ, hoặc không bị như vậy), chính vì vậy, ngoài việc đấu tranh, họ
cần phải để một phần tâm trí để mưu sinh. Nếu như có nguồn tài chính từ các hội
nhóm, để những thành viên kết hợp việc đấu tranh và mưu sinh thì hiệu quả hoạt
động sẽ tăng lên rất nhiều. Nhưng đây lại là vấn đề rất khó khăn của các hội,
nhóm. Chỉ có một số rất ít, vô cùng ít thực hiện được việc kết hợp đấu tranh và
mưu sinh của các thành viên. Một số nhỏ tổ chức khác, nguồn tài chính dành cho
các thành viên chỉ có tính chất động viên, tượng trưng. Nên chăng các tổ chức,
đảng phái ở hải ngoại tìm cách liên kết, kết hợp, đỡ đầu dưới hình thức kết
nghĩa, một tổ chức dân sự trong nước với một tổ chức hoặc đảng phái ở hải ngoại
để giải quyết vấn đề tài chính và bảo vệ các thành viên cho tổ chức dân sự
trong nước. Nếu có một chủ trương như vậy, thực hiện và kêu gọi sự ủng hộ công
khai (ở hải ngoại), tôi tin rằng sẽ ít nhiều thành công trong vấn đề kêu gọi
nguồn tài chính cho các tổ chức XHDS./.
Hà Nội, ngày 28/9/2016
N.V.B
Nguồn:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét