Tư Thẳng: Lãnh tụ gia truyền đời thứ ba của Triều Tiên: Kim Jong un

LS Trần Hồng Phong

Kim Jong-un, hay chú Ủn, là đương kim lãnh đạo tối cao của Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (tính tới 2017). Kim Jong-un một mình nắm giữ những chức vụ tối quan trọng sau: Bí thư thứ nhất Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Quốc phòng Triều Tiên, Nguyên soái Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Kim Jong Un là cháu nội của người lãnh đạo và sáng lập ra nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Il-sung. Jong-un là con trai thứ ba, cũng là con út của người lãnh đạo tối cao thứ nhì của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong-il; Jong-un được Kim Jong-il chỉ định làm người kế vị. Như vậy, chú Ủn là lãnh đạo dạng gia truyền, cha truyền con nối đời thứ ba liên tiếp, chứ không phải do nhân dân bầu ra.

Kim Jong un trở thành lãnh đạo tối cao khi mới 27 tuổi, do cha truyền lại

Sinh ra trong "hoàng cung", từng học ở Thuỵ Sỹ

Kim Jong-un là con trai thứ ba của Kim Jong-il, sau Kim Jong-nam và Kim Jong-chul. Anh cả của Kim Jong-un là Kim Jong-nam, con của Kim Jong-il với người vợ thứ hai là Song Hye-rim. Kim Jong-chul là anh cùng cha cùng mẹ của Kim Jong-un và là con thứ hai của Kim Jong-il. Theo Đại Công báo ở Hồng Kông thì Kim Nhữ Trinh là em gái cùng cha cùng mẹ của Kim Jong-un.

Nói chung thông tin về Kim Jong-un ra thế giới bên ngoài là rất hiếm và bị hạn chế. Ngoài ra, theo truyền thống từ những nước độc tài, lãnh tụ tuy cũng là người trần mắt thịt, cũng chết trước 100 tuổi, nhưng luôn được tuyên truyền, vẽ vời thành như vị tiên thánh, vĩ đại, mãi mãi vĩnh hằng, trong khi những chuyện người thật việc thật thì giấu kín, xoá tung tích; nên nhiều khi thông tin về Kim Jong un thật giả lẫn lộn, khó xác tín được.

Theo Fujimoto Kenji, người đầu bếp cũ của Kim Jong-il tiết lộ, thì Kim Jong-un được nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên chiều chuộng thương yêu hơn cả trong khi hai người anh lớn không được cha chọn: Kim Jong-chul (Kim Chính Triết) thì tính tình nhu mì, bị coi là không xứng đáng; Kim Jong-nam cũng đã thất sủng sau khi bị nhà chức trách Nhật Bản bắt được vì mang hộ chiếu giả khi cố vào Khu giải trí Disneyland ở Tokyo. Còn Kim Jong un thì tính nết "giống y hệt cha".

Theo Joao Micaelo, con trai của một nhà ngoại giao Bồ Đào Nha, cùng là bạn của Kim Jong-un ở Trường quốc tế Berne (Thụy Sĩ) thì Jong-un thích bóng đá và bóng rổ, có một chất giọng mạnh mẽ. Kim học tiếng Đức nhưng tiếng Anh thì có phần khá hơn, khá giỏi toán và cũng không phải là "mọt sách". Kim không uống rượu và cũng không hứng thú với bạn gái, anh ít nói về quê nhà nhưng tỏ ra nhớ nhà khi thường nghe những bài hát của Triều Tiên, đặc biệt là Ái Quốc ca, quốc ca của Triều Tiên. Trong quá trình học tập, Kim Jong-un rất kín đáo về thân thế của mình với bạn bè. Một chiều chủ nhật năm 2000, trước khi trở về quê nhà, Kim Jong-un mới tiết lộ cho người bạn rằng mình không phải là con trai của một đại sứ mà là con trai của Chủ tịch Triều Tiên.

Đại sứ Việt Nam tại Triều Tiên, ông Lê Quảng Ba cho biết Kim Jong-un là người cư xử lịch thiệp, thoải mái và không hề có dấu hiệu của vua chúa như một số nguồn tin thêu dệt. Kim Jong-un đã đi từng bàn chúc rượu các đoàn ngoại giao và cười nói vui vẻ, hay dịp Quốc khánh cũng rất thân thiện.

Ngôi sao bóng rổ Mỹ Dennis Rodman, sau chuyến thăm Triều Tiên năm 2014, đã mô tả Kim Jong-un là một người thân thiện.

Kim Jong un chơi ngựa quý trong khi người dân nghèo khó, không đủ lương thực

Được cha chỉ định tham gia chính trường từ năm 2009

Ngày 5/1/2009, hãng thông tấn xã Yonhap của Nam Hàn loan tin rằng Kim Jong-il đã ấn định Kim Jong-un làm người kế vị.

Ngày 8/3/2009 có tin Jong-un có tên trong các nhân vật được bầu vào Hội nghị Nhân dân Tối cao nhưng sau đó Jong-un lại không có tên trong danh sách các đại biểu.

Đến ngày 27/4/2009, Kim Jong-un được bổ vào Ủy ban Quốc phòng, sửa soạn cho con đường lên nắm quyền.

Ngày 28/9/2010, Kim Jong-un được cha thăng hàm đại tướng và chỉ định vào chức vụ Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, một cơ quan quyền thế trong Đảng Lao động Triều Tiên khi mới 27 tuổi. Đây được xem là những bước quan trọng để dọn đường cho Kim Jong-un lên kế vị cha làm lãnh tụ Triều Tiên.

Ngày 17/12/2011, ngay sau khi thông báo về cái chết của lãnh tụ Kim Jong-il, Hãng thông tấn Triều Tiên KCNA loan tải ông con Kim Jong-un là "Người thừa kế vĩ đại của sự nghiệp cách mạng Juche và lãnh tụ nổi tiếng của đảng, quân đội và nhân dân".

Ngày 19/12/2011, chỉ hai ngày sau khi Kim Jong-il qua đời, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, Đảng ủy Quân sự Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, Hội đồng Quốc phòng Triều Tiên, Ủy ban thường vụ Hội nghị Nhân dân Tối cao và Chính phủ công bố "Thư gửi toàn thể đảng viên, quan binh Quân đội Nhân dân và nhân dân", yêu cầu toàn thể đảng viên, quan binh Quân đội Nhân dân và nhân dân "trung thành với sự lãnh đạo của đồng chí Kim Jong-un tôn kính", Đảng và Quân đội Nhân dân cùng với nhân dân duy trì đoàn kết. Các phương tiện truyền thông Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ngay sau đó gọi Kim Jong-un là "nhà lãnh đạo vĩ đại", "người kế thừa vĩ đại".

Ngày 29/12/2011, Kim Jong-un tự tấn chức lên làm Tư lệnh tối cao của quân đội Nhân dân Triều Tiên.

Lãnh đạo tối cao năm mới 27 tuổi

Sau khi Kim Jong-un lên nắm quyền, Triều Tiên nhanh chóng tuyên bố sẽ không có bất kỳ sự thay đổi nào: "Chúng tôi trang trọng và quả quyết tuyên bố rằng các chính trị gia ngu ngốc trên khắp thế giới, bao gồm cả những kẻ bù nhìn ở Hàn Quốc, đừng có mong bất cứ sự thay đổi gì từ phía chúng tôi." Và họ cũng kêu gọi quân đội, đảng cầm quyền và người dân sẵn sàng làm "lá chắn sống" để bảo vệ "lãnh tụ tối cao" Kim Jong-un đến hơi thở cuối cùng.

Một hình ảnh thường thấy ở những nước độc tài như Triều Tiên, lãnh tụ đi thăm oai phong lẫm lẫm, quân nhân xếp ghế đứng thành tầng, đứng vỗ tay tạo vẻ hoàng tráng

Theo tin tức từ Triều Tiên, trong hoạt động đầu tiên của mình, Đại tướng Kim Jong-un đã đến thăm một binh đoàn xe tăng. Tuy thừa nhận đất nước đang gặp "khủng hoảng lương thực" nhưng Triều Tiên tự tin sẽ "đi đến thịnh vượng" và sẽ "chuyển mình thành nền kinh tế khổng lồ" trong năm 2012.

Ngày 17/7/2012, Kim Jong Un tiếp tục tự phong quân hàm Nguyên soái Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, cấp hàm cao nhất của Quân đội Nhân dân Triều Tiên cho mình. Trước đó một ngày, Phó nguyên soái Ri Yong-ho, Tổng tham mưu trưởng quân đội và phó chủ tịch của Quân ủy Trung ương đã miễn nhiệm tất cả mọi chức vụ chính thức vì lý do sức khỏe. Các nhà bình luận phương Tây cho rằng động thái này cho thấy ông Kim Jong Un muốn củng cố quyền lực thông qua việc điều hành quân đội Triều Tiên.

Một số thành tựu đáng chú ý:

Dưới thời Kim Jong-un, Triều Tiên cũng thu được một số thành tựu. Tháng 12/2012, Triều Tiên phóng thành công tên lửa mang vệ tinh lên vũ trụ, trở thành một trong số ít các quốc gia làm chủ được công nghệ vũ trụ.

Năm 2015, có tin nói Triều Tiên bắt đầu tự sản xuất được máy bay hạng nhẹ dựa theo thiết kế của chiếc An-2 của hãng Antonov và loại phi cơ Mỹ Cessna 172 Skyhawk. Bản thân Kim Jong-un đã đích thân tham gia lái thử nghiệm chiếc máy bay dân dụng mới do nước mình sản xuất.

Ngày 12/12/2013, hãng thông tấn KCNA của Đảng Lao động Triều Tiên cũng gọi Kim Jong-un là Lãnh tụ kính yêu - một danh hiệu mà trước đây chỉ dành cho Kim Il-sung nhà lập quốc và Kim Jong-il bố của Kim Jong-un.

Thanh trừng và trừng phạt

Ngày 9/12/2013, hãng tin KCNA của Bắc Triều Tiên loan tin ông Chang Song-thaek từng là Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Bắc Triều Tiên, chồng của bà Kim Kyong-hui (là cô ruột của Kim Jong-un), đã bị tước hết mọi chức vụ và bị khai trừ khỏi Đảng. Trước đó, 2 trong số các trợ lý gần gũi của ông đã bị xử tử vì tội tham nhũng.
Ngày 12/12/2013, ông Chang Song-thaek bị tòa án quân sự kết tội tổ chức lật đổ. Ngoài ra, Chang Song-thaek còn bị kết án đã phạm nhiều tội khác, gồm tham nhũng, đồi trụy, sử dụng ma túy, có quan hệ bất chính với nhiều phụ nữ và tham gia đánh bạc tại nước ngoài. Chang Song-thaek đã bị tòa tuyên án tử hình.

Trang tin Daily NK Hàn Quốc loan tin từ những "người giấu tên" rằng Bắc Triều Tiên "đã ra lệnh bắn tất cả những ai dám vượt biên và trừng phạt 3 đời thân nhân họ bằng cách đưa vào trại cải tạo, đấu tố tập thể, hoặc cắt tem phiếu lương thực để chết đói dần dần", nhằm ngăn cản việc nhiều người Bắc Triều Tiên nhập cư trái phép vào Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa để thoát khỏi nạn đói.

Báo Chosun Ilbo của Nam Triều Tiên thì loan tin rằng các biện pháp cứng rắn như đưa biệt đội truy kích đến biên giới Trung Quốc để bắn người vượt biên là dấu hiệu cho thấy "Kim Jong-un đang bị 7 nhân vật cao cấp đứng đầu các ngành an ninh, tuyên truyền, và quân đội Bắc Triều Tiên kiểm soát". Tuy nhiên, cũng như nhiều tin khác của Hàn Quốc về quốc gia đối địch Bắc Triều Tiên, những thông tin này không được kiểm chứng hay khẳng định từ nguồn thứ ba.

Ngày 29/8/2013, tờ báo Chosun Ilbo của Hàn Quốc dẫn "nguồn giấu tên từ Trung Quốc" rằng vào ngày 20/8/2013, một đội hành quyết Triều Tiên đã xử tử nữ ca sĩ Hyon Song-wolcùng 11 nghệ sĩ khác với lý do phạm luật cấm hành động khiêu dâm. Tờ báo cũng loan tin rằng Hyon Song Wol từng là "người tình của Kim Jong-un" 10 năm trước, nhưng bị Kim Jong-il bắt phải thôi mối tình, và rằng gia đình nạn nhân bị buộc phải đứng xem cuộc hành hình.

Ngày 21/9/2013, tờ Asahi của Nhật loan tin do "một quan chức cao cấp Bắc Hàn mới đào thoát" cung cấp, rằng vụ hành quyết có chủ ý dẹp bỏ mọi tin đồn là Ri Sol Ju, vợ của Kim Jong Un, có thời sống cuộc sống buông thả. Theo nguồn tin này, gia đình của 9 người bị hành quyết sau đó bị bắt đi tù cải tạo, còn hai ban nhạc đến xem hành quyết thì phải giải thể.

Trong khi các câu chuyện kiểu như trên được loan truyền rộng rãi, không có phương tiện truyền thông lớn nào, bao gồm cả báo chí từ Hàn Quốc và Trung Quốc, hoặc các nguồn tin độc lập xác nhận những thông tin này.

Tháng 5/2015, thông tấn xã Hàn Quốc là Yonhap đăng lời phó giám đốc cơ quan mật vụ của Hàn Quốc Han Ki Beom tường trình trước một ủy ban quốc hội, rằng bộ trưởng bộ quốc phòng Hyon Yong Chol đã bị cách chức và xử tử vào ngày 30/4/2015, vì tội "không trung thành và coi thường" Kim Jong-un, đã ngủ gục trong các buổi lễ quân đội, ngoài ra ông ta còn cãi lại Kim Jong-un. Tờ Yonhap đưa tin rằng cuộc xử tử này đã dùng vũ khí chống máy bay, trước mặt của hàng trăm người đại diện chính quyền. Tuy nhiên, nghị sĩ Hàn Quốc Shin Kyoung-minđặt nghi vấn về tính trung thực của thông tin này bởi ông đã thấy ông Hyon Yong Chol trong cảnh một buổi lễ hòa nhạc ở Triều Tiên được phát sóng trên KCNA chỉ trước một ngày trước đó. Ngay ngày hôm sau, cơ quan tình báo Hàn Quốc đã sửa đổi lại thông điệp của mình, rằng ông Hyon đã bị thanh lọc nhưng có lẽ không bị xử tử.

Gia phả gia đình Kim Jong un: