Cờ của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo
được phô trương trong làng Akhtarin, phía bắc Aleppo (Syria). Ảnh minh họa
REUTERS/Khalil Ashawi
Tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, tưởng
như thất trận ở Syria và Irak, vẫn còn chân rết ở khắp nơi, nhờ những « con sói
đơn độc ». Trở lại vụ tấn công tại New York, trang nhất của Libération đưa hàng
tựa lớn « Daech, hậu Daech », với nhận định : « Cuộc tấn công hôm thứ Ba
(31/10/2017) nhắc lại rằng sự sụp đổ của « quốc gia Hồi Giáo califa » tại Irak
và Syria vẫn không phá vỡ được chiến dịch reo rắc sợ hãi của tổ chức Nhà Nước Hồi
Giáo, vẫn hiển hiện ở nhiều vùng khác nhau, từ khu vực Sahel (châu Phi) đến
Đông Nam Á ».
Nhật báo Libération liệt kê 6 mặt
trận chưa có hồi kết trên khắp thế giới :
Các nước « kẻ thù » : Tấn công ngay khi có thể
Không oanh kích như tại Raqqa hay
Mossoul, không có chi nhánh ở phương Tây, nhưng những kẻ thánh chiến có thể ra
tay ngay khi có điều kiện. Từ giữa năm 2014, các thành viên tổ chức Nhà Nước Hồi
Giáo từ Syria hoặc Irak trở về, những « con sói đơn độc » ra tay theo lời kêu gọi
của Daech, dù chưa một lần đến « vương quốc Hồi giáo » tự xưng, đã tấn công
Bruxelles, Luân Đôn, Manchester, Berlin, Paris, Marseille, Nice hay Magnanville
(ngoại ô Paris).
Họ tấn công với những dụng cụ có
trong tay, từ một con dao đến xe hơi hoặc xe tải để « giết người bằng bất kỳ
cách nào » theo lời kêu gọi của cựu phát ngôn viên của Daech, Mohammed Al
Adnani, ngay từ tháng 09/2014. Tính đến tháng 02/2017, Daech đã thực hiện hoặc
truyền cảm cho hơn 140 vụ tấn công tại 29 nước, không kể Syria và Irak, và giết
chết ít nhất 2.000 người.
Daech không sáng tạo ra gì hết mà
chỉ áp dụng lý thuyết của Al Qaida, có nghĩa là tấn công không ngừng nghỉ các
nước phương Tây, đặc biệt là bằng những cuộc tấn công quy mô nhỏ, để làm người
dân mệt mỏi và đẩy họ chống lại người Hồi Giáo và từ đó sẽ xảy ra một cuộc nội
chiến.
Syria và Irak : Vương quốc « califat » tự xưng
Lãnh thổ của vương quốc Hồi Giáo
« califat » tự xưng vào tháng 06/2014 tại Irak và Syria rộng bằng diện tích của
Bồ Đào Nha. Nhưng hiện giờ, Daech chỉ còn chiếm khoảng 10% diện tích nằm gọn
trong thung lũng sông Euphrate, sát biên giới với Syria. Vài nghìn chiến binh,
địa phương và nước ngoài, đang cố thủ tại đây trước cuộc phản công của lực lượng
Irak bắt đầu từ tuần trước để chiếm lại Al Qaim và các khu vực lân cận nhằm chấm
dứt sự hiện diện của Daech ngay trên quê hương của tổ chức này. Được liên quân
quốc tế yểm trợ, cuộc tấn công có vẻ tiến triển nhanh.
Đông Nam Á : Khủng hoảng Rohingya, « bánh thánh » cho Daech
Hoạt động khủng bố của tổ chức
Nhà Nước Hồi Giáo tại châu Á dường như đang được kiềm chết : Thủ lĩnh Isnilon
Hapilon của Daech tại Đông Nam Á bị quân đội Philippines triệt hạ ; ảnh hưởng của
tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo tại Indonesia đã bị kiềm chế sau loạt khủng bố tại
Jakarta ; sự bành chướng của các cơ sở Daech tại Bangladesh bị ngăn chặn sau vụ
khủng bố đẫm máu ở Dacca (07/2016).
Tuy nhiên, làn sóng người
Rohingya Miến Điện theo Hồi Giáo đang phải trốn sang Bangladesh có thể là đối
tượng mới cho tuyên truyền thánh chiến. Dù quân nổi dậy Rohingya khẳng định
không có bất kỳ quan hệ nào với các tổ chức thánh chiến, nhưng các nhóm nước
ngoài đang cố biến bang Rakhin thành một « Palestine mới » và bắt đầu chiêu
quân dưới danh nghĩa này. Tháng 09/2017, bộ trưởng Quốc Phòng Malaysia đã lên
tiếng báo động : « Nếu chúng ta bỏ mặc người Rohingya trong thất vọng, các nước
trong vùng sẽ phải trả giá ».
Trung Á : Trung Quốc và Nga trong tầm ngắm của Daech?
Uzbekistan, quê hương của kẻ tấn
công tại Manhattan ngày 31/10/2017, không phải là một vùng đất của Daech. Tuy
nhiên, rất nhiều người Uzbekistan gia nhập tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo tại Syria
và Irak. Theo nhà nghiên cứu Pháp Didier Chaudet, thuộc Viện Nghiên cứu Trung
Á, « Daech đang chuyển sang phía Trung Á » với việc thánh lập chi nhánh mang
tên « tỉnh Khorassan » ở Afghanistan từ cuối năm 2014. Dù không cử lãnh đạo
sang, nhưng Daech có được sự liên minh của các cựu chiến binh Taliban, thanh
niên Afghanistan và Pakistan - những tín đồ của thánh chiến mang quy mô quốc tế,
trong khi Taliban chỉ tìm cách chiếm lại quyền ở Afghanistan. Tuy nhiên, Daech
không gặp thuận lợi trong việc mở rộng tại đây, hiện chỉ hoạt động ở vài huyện
của tỉnh Nangarhar, nằm sát biên giới với Pakistan.
Châu Phi : Al Qaida và Daech vẫn hoành hành
Tại châu Phi, Daech nhắm đến
Libya và đây là nước duy nhất Daech cử lãnh đạo sang để xây dựng và tổ chức chi
nhánh thánh chiến. Tuy nhiên, sau hai năm, lực lượng Daech tại đây bị phân tán,
yếu thế và buộc phải rút vào hoạt động bí mật.
Ngoài ra, còn phải kể đến một số
chi nhánh khác của Daech tại châu Phi : Boko Haram tuyên thệ trung thành với tổ
chức Nhà Nước Hồi Giáo, dù hiện chưa có bất kỳ yếu tố nào cho thấy có sự phối hợp
hành động giữa hai bên ; tổ chức Những Quân nhân của Vương quốc Hồi Giáo tại
Algeri, tổ chức Đại Sahara hoạt động tại Mali, Burkina Faso và Niger.
Bên cạnh đó, Al Qaida vẫn hoạt động
mạnh trong vùng : tổ chức Shebab tại Somalia, tổ chức ủng hộ Hồi Giáo vào người
Hồi Giáo (Jamaat Nosrat al-Islam wal-Mouslimin) tại vùng Sahel…
Ai Cập : Người du mục Bedouin
tuyên thệ trung thành với Daech
Trên bán đảo Sinai, một nhóm
thánh chiến địa phương, gồm khoảng 1.000 đến 2.000 thành viên, chủ yếu người du
mục Bedouin, đã tuyên thệ trung thành với Daech vào năm 2014 và đã sát hại vài
trăm cảnh sát và quân nhân Ai Cập. Lực lượng Daech địa phương cũng nhắm vào người
theo đạo chính thống với vụ khủng bố đẫm máu vào đúng mùa Phục Sinh 2017 khiến
29 người chết. Sự hiện diện của Daech trên bán đảo Sinai cũng khiến Israel lo
ngại.
Sau vụ tấn công tại New York, tổng thống Mỹ gia tăng kiểm soát nhập cư
Sau vụ tấn công bằng xe tải khiến
8 người chết ở New York mà thủ phạm là một người gốc Uzbekistan, tổng thống Mỹ
Donald Trump kêu gọi bãi bỏ việc rút thăm « thẻ xanh » (giấy phép thường trú)
mà 50.000 nước ngoài được hưởng mỗi năm.
Theo nhật báo kinh tế Les Echos,
thêm một lần nữa « tổng thống Donald Trump lại gây tranh cãi về vấn đề nhập cư
» vì đây không phải là lần đầu tiên ông chỉ trích chương trình cấp thẻ xanh bằng
cách rút thăm có từ những năm 1980. Tháng 08/2017, chủ nhân Nhà Trắng đã ủng hộ
dự luật của hai thượng nghị sĩ Cộng Hòa muốn thắt chặt quy định đoàn tụ gia
đình và lập một hệ thống dựa trên thành tích để đạt mục đích cuối cùng là hạn
chế một nửa số người nước ngoài vào Mỹ.
Theo bài xã luận của Libération,
vụ tấn công tại New York cho thấy điểm yếu của các biện pháp hạn chế tự do
trong cuộc chiến chống khủng bố : Không phải cứ khép cửa biên giới là có thể hạn
chế được nguy cơ tấn công. Hiệu quả phòng ngừa phụ thuộc vào hoạt động của các
cơ quan tình báo và cảnh sát theo khuôn khổ luật pháp và đặc biệt là cần phương
tiện và quân số.
Bài xã luận của La Croix nhận định
vụ tấn công ngày 31/10 một lần nữa cho thấy Hoa Kỳ không được trang bị kỹ trước
nguy cơ khủng bố. Tổng thống Trump yêu cầu gia tăng kiểm soát người nước ngoài
muốn vào Mỹ, thế nhưng, thủ phạm vụ tấn công lại sống ở Hoa Kỳ từ 2010, hơn nữa
cách hành động dường như không cần quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng.
Vắng Mỹ, 11 nước Thái Bình Dương tìm cách khôi phục TPP
Chuyển sang khu vực châu Á, nhật
báo Le Figaro đưa tin « 11 nước vùng Thái Bình Dương làm tái sinh thỏa thuận mà
Trump bác bỏ ».
Thủ tướng Nhật Bản đã tiếp đón 11
nước cam kết phê chuẩn thỏa thuận tự do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương (TPP) tại
thành phố Urayasu (ngoại ô Tokyo). Như các nhà lãnh đạo khác, ông Abe cho rằng
TPP là cơ hội duy nhất để cải cách và hiện đại hóa Nhật Bản, đặt biệt là trong
lĩnh vực nông nghiệp.
TPP sẽ mở ra những thị trường mới
cho các doanh nghiệp Nhật, trong bối cảnh thị trường nội địa bị thu hẹp vì tình
trạng lão hóa dân số. Ngoài ra, thỏa thuận này còn giúp Nhật Bản trở thành « thủ
lĩnh trong vùng », vị trí mà xứ hoa anh đào chưa từng nắm giữ dù nền kinh tế
phát triển mạnh mẽ từ sau Thế Chiến II.
Nhưng liệu các nước trong vùng có
hiểu được nhau hay không nêu không có đầu tầu Mỹ ? Đây là câu hỏi của Le
Figaro. Vì từ lâu, Hoa Kỳ đóng vai trò trung gian, vừa về thương mại lẫn quân sự,
trong vùng. Ngoài ra, thị trường Mỹ luôn là một nguồn cơ hội dồi dào, đặc biệt
cho các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam. Các nước còn lại muốn đạt được
một thỏa thuận vào tháng 11, trước khi gửi đến Hoa Kỳ để thuyết phục Chú Sam trở
lại.
Tổng thống Pháp cải cách quy định trao Bắc Đẩu Bội Tinh
Ngày 02/11/2017, Hội đồng Bộ trưởng
Pháp sẽ xác nhận một số thay đổi liên quan đến việc trao huân chương Bắc Đầu Bội
Tinh. Hai thay đổi quan trọng là giảm số lượng huân chương được trao và căn cứ
theo tiêu chí công lao.
Tổng thống Pháp muốn « khôi phục
giá trị » của Huân chương Bắc Đẩu Bội Tinh ra đời năm 1802 dưới thời hoàng đế
Bonaparte. Vì vậy, ông Macron muốn giảm rõ rệt số người được trao tặng, mà ví dụ
điển hình là chỉ có 101 người (trong đó có 51 phụ nữ) được trao huân chương
danh giá này nhân dịp Quốc khánh Pháp 14/07 vừa qua.
Quyết định mới này có thể sẽ làm
xáo trộn một số « tục lệ », như trao ruy băng đỏ cho một số người nổi tiếng :
các cựu bộ trưởng, thành viên Viện Hàn Lâm và cựu đại sứ. Lực lượng quân nhân,
hiện chiếm khoảng 40% số lượng huân chương, cũng sẽ bị tác động.
Trang nhất các nhật báo
Trừ Le Monde ra số đúp nhân lễ
Toussaint, bốn nhật báo Pháp còn lại ra ngày 02/11/2017 đề cập đến bốn chủ đề
khác nhau trên trang nhất. Le Figaro quan tâm đến những quy định mới về việc
trao bắc đẩu bội tinh mới được tổng thống Pháp Macron ban hành. Nhật báo kinh tế
Les Echos đưa tin « Châu Âu vượt Hoa Kỳ về tăng trưởng ». Với truyền thống ngày
lễ Toussaint, tại Pháp là dịp tảo mộ, nhật báo công giáo La Croix nhận định : «
Cái chết không còn là chủ đề cấm kị », vì 2/3 người dân Pháp nghĩ đến cái chết
của chính mình hoặc của người thân.
*Daech hay IS: Nhà nước Hồi giáo
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét