Thiện Ý
Lễ khai mạc Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12,
21/1/2016. (Ảnh tư liệu)
Có quan niệm cho rằng chính trị và đạo đức là hai phạm trù
khó có sự dung hợp, “chính trị đi vào thì đạo đức đi ra”. Vì nói đến chính trị
là người ta hay nghĩ đến các thủ đoạn, âm mưu giành chính quyền để thực hiện những
chủ trương chính sách cai trị; người hay đảng cầm quyền có thể vận dụng mọi
phương cách dù gian trá, bất chính, vô nhân đạo, phản đạo đức, vô luân để đạt mục
tiêu cá nhân hay tập thể.
Quan niệm này có thể phản ánh phần nào sinh hoạt chính trị
thực tế, nhưng chỉ đúng về mặt tiêu cực của chính trị, mà không đúng về mặt
tích cực và chính mặt tích cực này của chính trị mới phản ánh trung thực nội
dung và ý nghĩa cao đẹp của chính trị, phù hợp với nhân đạo, đạo đức xã hội.
Theo đó từ ngữ chính trị bao gồm hai cơ cấu tổ chức và nhân sự điều hành chính
quyền để thực hiện chủ trương, chính sách cai trị sao cho có hiệu quả thực tế
là làm cho dân giàu, nước mạnh, mọi tầng lớp nhân dân được sống trong độc lập,
tự do, công bình, ấm no và hạnh phúc.
Một chính đảng, muốn nắm được chính quyền theo vương đạo, phải
chứng tỏ trước nhân dân là một đảng chân chính, vững mạnh về tổ chức, đưa ra được
các chủ trương, chính sách ích quốc, lợi dân có tính thuyết phục và khả thi.
Người làm chính trị chuyên nghiệp, muốn nắm được chính quyền, trước hết phải chứng
tỏ tài năng và đạo đức cá nhân trước chính đảng của mình (nếu muốn nắm chính
quyền thông qua chính đảng), hay trước nhân dân (nếu muốn nắm chính quyền với
tư cách cá nhân). Như vậy, chính trị và đạo đức dù ở hai phạm trù vẫn có sự
dung hợp và là một sự kết hợp phải có theo ý nghĩa chính danh, cao đẹp của từ
ngữ chính trị. Chẳng qua, quan niệm cho rằng giữa chính trị và đạo đức không thể
dung hợp, xuất phát từ những biểu hiện tiêu cực của các hoạt động chính trị thực
tiễn của các chính đảng và các chính trị gia bất chính, bất lương, làm chính trị
theo trường phái bá đạo, chỉ vì lợi ích cá nhân hay chính đảng của mình. Thế
nhưng, thực tế với các biểu hiện tích cực của các chính đảng và các chính trị
gia chân chính, lương hảo, đã xác tín nội dung và ý nghĩa cao đẹp của từ chính
trị. Đồng thời cũng chính thực tế thể hiện mặt tiêu cực của các chính đảng và
các chính trị gia bất chính, bất lương, đã làm mất niềm tin của nhân dân, khiến
chính trị có bản chất trái đạo đức, vô nhân đạo.
Vì vậy, dưới mắt quần chúng và công luận xã hội, đạo đức
chính trị đã là chuẩn mực xét định, tín nhiệm, tuyển chọn, đánh giá các chính đảng
và các chính trị gia chuyên nghiệp. Trên thực tế, quần chúng và công luận luôn
giữ vững các chuẩn mực này và không bỏ qua những vi phạm chuẩn mực đạo đức đối
với các chính đảng hay các chính trị gia tham chính.
Trên thực thế cho thấy ý nghĩa tích cực, cao đẹp của chính
trị thường thể hiện mức độ cao trong các chế độ chính trị “dân chủ pháp trị”;
còn ý nghĩa tiêu cực xấu xa của chính trị hầu như chỉ thể hiện trong các “chế độ
độc tài” các kiểu (quân chủ chuyên chế, tôn giáo chuyên chế, độc tài quân phiệt,
cộng sản chuyên chính hay cộng sản độc tài toàn trị…). Thực tế ai cũng có thể
thấy rõ sự khác biệt vế ý nghĩa chính trị tốt hay xấu nơi các nước theo chế độ
dân chủ và các nước theo chế độ độc tài.
Tại Hoa Kỳ, như quý độc giả quan tâm đều biết qua các cuộc
tranh cử vào các chức vụ dân cử hay công cử, tiêu chuẩn đạo đức cá nhân chính
trị gia là một tiêu chuẩn hàng đầu gắn liền với tài năng các ứng viên độc lập
cũng như do chính đảng đưa ra. Trong các cuộc bầu cử vào các chức vụ dân cử các
cấp liên bang hay tiểu bang và địa phương nói chung, một số ứng viên đã phải bỏ
cuộc sau khi công bố ý định ra tranh cử hay mới bước vào tranh cử một thời
gian, do bị cử tri hay truyền thông báo chí đưa ra trước công luận những vi phạm
đạo đức cá nhân. Thông thường, các ứng viên biết tự trọng phải bỏ cuộc, vì những
vi phạm pháp luật liên quan đến ái tình bất chính (vi phạm luật hôn nhân gia
đình) hay trốn thuế, thể hiện một phẩm chất thiếu trung thực, bất xứng với nhân
cách một người đại diện làm việc cho dân cho nước. Vì vậy, trong cuộc bầu cử vừa
qua những người chống ứng cử viên Tổng thống Donald Trump đã cố đưa ra những
quan hệ bừa bãi trong đời thường của ông Trump với phụ nữ và cố buộc ông phải
công khai hồ sơ khai thuế. Nhưng rốt cuộc ứng cử viên Trump đã không hề hấn gì,
có lẽ ông đã không vi luật (hôn nhân gia đình và thuế vụ) mà vợ con của ông và
sở thuế đã biết rõ thực chất các vụ tố cáo này chăng? Do đó, trong các cuộc bầu
cử tranh cử tự do ở Hoa Kỳ, mọi người đều có quyền bóc trần đời tư cá nhân của
một ứng viên mà không sợ bị kết tội vi phạm đời tư cá nhân là như vậy.
Đối với các chức vụ công cử cũng vậy, ngoài tài năng, phẩm
chất đạo đức của các ứng viên cũng được xét đến. Vì vậy những người sau khi được
tân Tổng thống Donald Trump (cũng như các vị tiền nhiệm) mời tham gia nội các
còn phải được sự chuẩn thuận của Quốc hội để được xét nhiều mặt trong đó có phẩm
chất đạo đức cá nhân. Một điển hình dưới thời Tổng thống Barrack Obama nhiệm kỳ
đầu, đã có ba nhân vật được ông đề cử vào các chức vụ công quyền, nhưng hai
trong ba vị này đã phải từ chối sự đề cử sau khi bị phanh phui thiếu thuế. Đó
là cựu Thượng Nghị sĩ Tom Dashle, từng là lãnh tụ đảng Dân Chủ tại Thượng Viện,
tuyên bố không nhận chức Bộ trưởng Y tế đặc trách chương tình cải tổ y tế đầy
tham vọng của Tổng thống Obama, vì đã quên trả tiền thuế $130,000. Khi loan báo
quyết định rút lui, ông Dashle nói rằng ông không thể nào thi hành công vụ với
niềm tin không trọn vẹn của Quốc hội và người dân Mỹ”. Từ chối của ông Dashle
được đưa ra chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi bà Nancy Killefer, người được Tổng thống
Obama để cử làm người quản trị ngân sách Tòa Bạch Ốc, một chức vụ mới nhằm theo
dõi sự chi tiêu tránh lãng phí của chính phủ, phải từ nhiệm cũng vì vướng mắc với
tiền thiếu thuế trong quá khứ. Riêng ông Tim Geithner được đề cử giữ chức Bộ
trưởng Tài chánh thì khỏi phải từ nhiệm, vì đã kịp sửa sai sự thiếu thuế. Trong
cuộc phỏng vấn của đài truyền hình NBC, Tổng thống Obama nói ông rất buồn, hối
tiếc và có lỗi trong việc giải quyết vụ việc này. Ông nói: “Tôi nhìn nhận mình
đã sơ suất, lầm lỗi này quan trọng cho cả nội các, vì chúng ta muốn gửi đi
thông điệp rằng nước Mỹ không có hai bộ luật riêng rẽ, một dành cho người có chức
quyền, và một dành cho dân nghèo”.
Trong khi đó, chế độ độc tài toàn trị cộng sản tại Việt Nam,
chẳng cần nói ra thì nhân dân Việt Nam ai cũng biết chính trị không có đạo đức
và không cần đạo đức. Vì vậy khác với chế độc dân chủ, các chức vụ công cử đều
do sự chọn lựa duy nhất của đảng CSVN. Tiêu chuẩn hàng đầu để được lựa chọn
không phải là nhân cách, tác phong và đời sống đạo đức mà là lòng trung thành
được thể hiện trong quá trình thực hiện các chủ trương, chính sách. Tiêu chuẩn
tài năng cũng cần, nhưng chỉ là để làm tốt nhiệm vụ đảng giao phó, vì lợi ích của
đảng chứ không phải lợi ích của dân. Trong các cuộc bầu cử, đảng CSVN chọn ứng
cử viên để dân bầu. Các cử tri cũng được quyền phê phán có mức độ, nhưng nghiêm
cấm bới móc đời tư cá nhân ảnh hưởng không tốt cho đảng. Truyền thông, báo chí
thì nhà nước nắm độc quyền nên lý lịch các ứng cử viên đảng cho biết đến đâu
thì dân biết đến đó. Tội trốn thuế chỉ áp dụng cho nhân dân, cũng như quan hệ bất
chính dù vi phạm luật hôn nhân gia đình là không có hay có cũng không được áp dụng
với các ứng cử viên được đảng chọn và các quan chức nhà nước cao cấp. Đó là thực
trạng phổ biến dưới chế độ “Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” hiện nay.
Như vậy có thể nói, chính trị phải có đạo đức, sự vi phạm đạo
đức chính trị là do các hành vi của các chính đảng và những người làm chính trị.
Có khác chăng là cách xử lý các vi phạm đạo đức chính trị trong chế độ dân chủ
có khác chế độ độc tài. Sự khác biệt này được thể hiện qua cách xử lý của Tổng
thống Obama và sự tự giác, tự xử những vi phạm đạo đức chính trị của những người
được đề cử vào các chức vụ công quyền ở Hoa Kỳ. Trong khi đó, dưới chế độ cộng
sản Việt Nam, những ứng cử viên được đảng chọn không tự giác từ chối sự đề cử của
đảng khi thấy mình bất xứng về đạo đức đã đành, mà chính đảng CSVN còn coi nhẹ
tiêu chuẩn đạo đức và tìm cách bao che những vi phạm pháp luật của các viên chức
cầm quyền vì lợi ích cao nhất của đảng.
Tựu trung, trong chế độ độc tài toàn trị như ở Việt Nam hiện
nay, có hai thứ luật pháp, một cho nhân dân và một cho những kẻ cầm quyền. Như
thế, nó tiêu biểu cho mặt tiêu cực của chính trị, làm mất ý nghĩa cao đẹp của
chính trị, khiến nhiều người lầm tưởng hai phạm trù chính trị và đạo đức không
thể dung hợp, trong khi thực chất và thực tế chính trị và đạo đức có tính chất
song hợp, góp phần chủ yếu vào sự ổn định, phát triển và thăng hoa xã hội lòai
người. Vì chính trị mà không có đạo đức, không chỉ phá hủy niềm tin con người
mà còn phá hủy cả sự tiến bộ và nền đạo đức xã hội.
Nguồn: http://www.voatiengviet.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét