The Economist
Tránh né vấn đề cũng không thể ngăn chận nó.
Bàn tiếp tân trong phòng phá thai của Bác sĩ Nguyễn Tố Hảo có các chậu
bông nhựa đầy màu sắc rực rỡ đón chào bệnh nhân. Nhưng không khí trong phòng đợi
thì lại ảm đạm. Bà Hảo, bác sĩ phụ sản, cho biết là nhiều bệnh nhân của bà là
thanh thiếu niên chẳng biết gì cả về tình dục và hệ quả của nó. Một số mang bầu
gần đến tháng thì được gửi qua bệnh viện gần đó để phá thai; một số khác thì đợi
đến ngày sanh đẻ và đưa con vào chùa cho các sư chăm sóc.
Việc có thai ngoài ý muốn có thể tránh được nếu Việt Nam có bộ môn giáo
dục sinh lý trong trung học. Một câu ngạn ngữ Việt Nam cho rằng đừng bàn về
chuyện tình dục là cách chắc chắn nhất để “tránh chỉ đường cho hươu chạy”. Bác
sĩ Hảo thì nhấn mạnh là “hươu đã chạy đầy đường”, và chính quyền thất bại trong
việc hướng dẫn.
Tỷ lệ phá thai tại Việt Nam không có con số chính xác nhưng người ta
nghĩ là thuộc hàng cao nhất thế giới. Theo các nhà nghiên cứu tại Bệnh Viện Phụ
Sản Trung Ương tại Hà Nội, hai phần năm thai nghén ở Việt Nam bị phá – gấp đôi
con số của chính quyền đưa ra.
Thiếu hiểu biết về sinh lý và ngừa thai là một yếu tố hiển nhiên. Một số
phụ nữ đi phá thai vì không có ý định mang bầu. Một số khác rất thèm có con
trai, vì con trai mới nối dòng dõi gia đình và theo truyền thống là lo cho cha
mẹ già. Phá thai vì lý do chọn trai gái bị cấm từ năm 2003, nhưng khó mà kiểm
soát luật này. Phòng khám siêu âm có đầy. Bà Nguyễn Thị Hiền, dân Hà Nội có hai
con, cho biết là chỉ cần trả 75 đô, bác sĩ sẽ cho biết bào thai là trai hay
gái.
Thành ra cứ mỗi 100 bé gái sơ sinh, có 111 bé trai. Và theo Quỹ Dân Số
Liên Hiệp Quốc, tỷ lệ trai gái sơ sinh này cũng chênh lệch không thua gì bên
Trung Quốc. Đảng Cộng Sản Việt Nam lo là sự thiếu cân bằng trai gái này sẽ đưa
đến cả một thế hệ đàn ông không tìm được vợ. Cũng như trong các xã hội đầy những
đàn ông độc thân bức xúc, có thể dẫn đến tình trạng buôn bán phụ nữ, đĩ điếm,
nhiều vụ hiếp dâm và rủi ro cao về bất ổn chính trị.
Các chính sách về dân số và sinh sản của Việt Nam thay đổi liên tục.
Quyết định gần đây của Trung Quốc bỏ chính sách một con có thể thúc đẩy Việt
Nam suy tính lại về chính sách hai con, theo một cựu viên chức từ Bộ Y Tế. Bộ
đang lấy ý kiến từ quần chúng để thay đổi luật này và Quốc Hội sẽ xem xét vào
mùa xuân.
Cũng đã đến lúc. Hai phần ba dân số Việt Nam (90 triệu) ở tuổi lao động.
Con số này giúp Việt Nam cơ hội để bộc phát kinh tế trong ba thập niên sắp tới.
Nhưng sau đó “lợi nhuận dân số” có thể khựng lại. Tỷ lệ thụ thai ở một số thành
phố đã rơi xuống thấp hơn tỷ lệ bù đắp dân số, một xu hướng có thể dẫn đến tình
trạng thiếu hụt người làm việc, như Nhật Bản và các quốc gia giàu có gặp phải.
Khác biệt là Việt Nam có rủi ro già đi trước khi giàu có.
Bộ luật mới về dân số, theo dự thảo hiện nay, không giúp gì cho lắm. Luật
đề nghị giữ nguyên chính sách hai con và cấm phá thai sau 12 tuần, so với 22 tuần
hiện nay, ngoại trừ trường hợp bị cưỡng hiếp. Điều này có thể khiến cho nhiều
người mang bầu đến các phòng phá thai lậu. Trong tháng Chín 17 chuyên gia về y
tế công cộng gửi thư kiến nghị than phiền về luật dự thảo với bộ trưởng y tế.
Các áp lực tương tự có thể khiến chính quyền tăng thời hạn 12 tuần lên.
Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát dân số đang được bộ y tế cứu xét có
một điểm lo ngại: chú trọng trước khi sinh vào “chất lượng dân số”. Nghe có vẻ
vô thưởng vô phạt, nhưng ý chính ở đây, theo một chuyên gia ngoại quốc về chính
sách y tế tại Hà Nội, là viên chức y tế có thể khuyến khích người mẹ phá thai nếu
thấy bào thai có chỉ dấu tàn tật.
Một số người trong bộ cũng đề nghị bỏ chính sách hai con ở thành phố
nhưng vẫn áp dụng ở vùng quê – tức là khuyến khích thành phần có học, khá giả
có con nhiều hơn trong khi không cho phép dân nghèo điều đó, kể cả các sắc dân
thiểu số, những người xem con cháu của họ như là nguồn an ninh xã hội duy nhất.
Điều luật này giúp cho các viên chức trách nhiệm về chính sách hai con vẫn còn
có công ăn việc làm. Nhưng ý kiến này lạc hậu, không công bằng và cần được vất
bỏ.
Hoàng Thuyên lược dịch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét