Mỹ rút quân khỏi miền Bắc Syria bỏ rơi đồng minh người Kurd. (Hình: Getty Images)
Tôi dùng địa danh Hoa Thịnh Đốn (Washington, D.C.) trên tựa bài báo này để nói về chính giới Mỹ, vì đa số những sinh hoạt quan trọng của giới chính trị Mỹ đều tập trung tại thành phố thủ đô này. Sinh hoạt mới nhất của giới này là họ ngạc nhiên trước quyết định của Tổng Thống Trump rút quân Mỹ đang có mặt tại vùng Nam Thổ Nhĩ Kỳ (Turkey).
Quân Mỹ tại đây là để chỉ huy và yểm trợ cuộc chiến tranh chống quân khủng bố ISIS, và chống chính phủ bạo ngược của Syria, tàn sát thường dân bằng bom hóa học.
Dân biểu Liz Cheney (Wyoming), con gái Phó Tổng Thống Dick Cheney, viết trên Twitter: “Không thể nào hiểu được lý do Donald Trump mở đường cho cuộc tàn sát một lực lượng đồng minh của Mỹ; hành động đó lại còn mở đường cho cuộc tái sinh của lực lượng bạo ngược ISIS.”
Tiểu thư Cheney, mặc dù “con ông cháu cha,” dù cô không hiểu việc làm của Tổng Thống Trump, cũng vẫn là điều có thể bỏ qua; nhưng Nghị Sĩ Mitch McConnell (Kentucky) mà cũng không hiểu thì quả là hết chỗ nói.
Hôm Thứ Tư, 16 Tháng Mười, 2019, ông Mitch McConnell mở đầu cuộc họp báo hàng tuần bằng cách ngỏ lời “tri ân các thân binh người Kurd,” rồi nói với các phóng viên tham dự cuộc họp báo là “I’m sorry that we are where we are.” (Tôi ân hận về việc chúng ta đang sống trong hoàn cảnh này).
Ông không dám nói ra cái “hoàn cảnh này” là hoàn cảnh gì; xin độc giả thông cảm với ổng, vì việc ông thiếu can đảm không hề do ông muốn, mà do ông Trời bẩm sinh – chỉ cần nghe tổng thống quát một tiếng là ông đã xanh mặt, run rẩy; dù ông không muốn cái phản ứng khó coi đó.
Nghị Sĩ Lindsey Graham can đảm hơn Nghị Sĩ McConnell; ông cũng bất bình khi nghe tổng thống tuyên bố việc Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân xuống Syria tìm đánh lực lượng võ trang của người Kurd, là việc riêng của người Thổ với người Kurd, không phải là việc của người Mỹ (not our problem); hơn nữa người Kurd cũng chẳng thánh thiện gì mà phải bênh vực họ.
Bất bình, nhưng ông không nín thinh như Nghị Sĩ McConnell, ông lên tiếng, gọi nhận định của tổng thống là một câu tuyên bố đáng kinh ngạc mà tôi hoàn toàn và trọn vẹn bác bỏ.
Hạ Viện phản ứng đẹp mắt hơn: với tỷ lệ 354 phiếu thuận 60 phiếu chống, các dân biểu lưỡng đảng lên án Tổng Thống Trump đã tạo ra cảnh máu lửa, giết chóc tàn nhẫn, khiến chính tổng thống cũng phải lo ngại, cấp tốc gửi Phó Tổng Thống Mike Pence và ngoại trưởng Mike Pompeo bay ngay sang Thổ bảo Tổng Thống Thổ Recep Tayyip Erdogan không được làm quá đáng.
Tuần báo Newsweek viết, “một thành viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia nhận định Donald Trump bị Recep Tayyip Erdogan lừa.”
Việc con buôn lõi đời Trump bị lừa xảy ra chiều Chủ Nhật, mùng 6 Tháng Mười qua một cuộc điện đàm giữa 2 vị tổng thống Mỹ và Thổ.
Cuộc điện đàm đó được hẹn trước, và trước việc hẹn hò là việc Erdogan tuyên bố sẽ đưa quân xuống tấn công quân Kurd đang chiếm đóng vùng Bắc Syria; Trump cũng tuyên bố sẽ rút quân Mỹ ra khỏi vùng biên giới giữa 2 nước Thổ và Syria; ông không nói Mỹ mở đường để Thổ tấn công Kurd – lực lượng thân binh nòng cốt của Mỹ trong trận chiến tranh Trung Đông.
Kurd và Thổ bất hòa là tình trạng đã kéo dài từ nhiều chục năm trước; dân tộc Kurd rất đông, nhưng lại không có một nước Kurd; họ sống lưu vong trên nhiều quốc gia Ả Rập, và số kiều dân Kurd sống trên đất Thổ cũng rất đông, nên đã xảy ra nhiều cuộc đòi hỏi quyền lợi của kiều dân Kurd mà chính phủ Thổ không thỏa mãn, đưa đến cảnh nổi dậy, rồi cảnh đàn áp.
Trong cuộc chiến tranh chống khủng bố Hồi Giáo của Mỹ tại Trung Đông, vài chục ngàn người Kurd đã theo yểm trợ quân Mỹ, được Mỹ tài trợ và võ trang để trở thành một đạo quân thân binh của Mỹ.
Trên chiến trường Syria, họ chiếm lãnh phía Bắc của Syria, vốn vẫn do kiều dân Kurd cư ngụ; sự hiện diện của một lực lượng Kurd võ trang nằm ngay sát biên giới phía Nam của Thổ tạo lo lắng cho Tổng Thống Erdogan. Ông này thương lượng với Tổng Thống Trump việc Mỹ rút quân, để Thổ thanh toán lực lượng Kurd.
Trump đồng ý, thỏa mãn nhu cầu của Erdogan, không quan tâm đến yếu tố người Kurd đã trung thành cộng tác với quân đội Mỹ gần 2 thập niên từ chiến trường Iraq qua chiến trường Syria. Không ai biết Erdogan đã trao của gì để đổi lấy thái độ cộng tác của Trump trong việc rút quân, mở đường cho Thổ tiêu diệt lực lượng võ trang Kurd, lực lượng đồng minh (hay tay sai đắc lực của Mỹ).
Chỉ biết, hôm Thứ Hai vừa rồi (ngày 7 Tháng Mười, 2019) Trump viết một bức điện thư bất hủ trên Twitter, mà tôi thấy phải đăng nguyên văn rồi mới dịch, vì sợ không dịch nổi giọng viết cao ngạo của ngài.
“As I have stated strongly before, and just to reiterate, if Turkey does anything that I, in my great and unmatched wisdom, consider to be off limits, I will totally destroy and obliterate the Economy of Turkey (I’ve done before!),” said Trump on Twitter Monday. “They must, with Europe and others, watch over the captured ISIS fighters and families… it is time now for others in the region, some of great wealth, to protect their own territory.”
Dịch: “Như tôi đã từng hùng hồn tuyên bố trước đây, và giờ này tôi chỉ cần nhắc lại là, nếu Thổ Nhĩ Kỳ làm bất cứ điều gì mà tôi, với trí tuệ tuyệt vời không có gì so sánh được, thấy là họ đã vượt quá giới hạn, tôi sẽ phá hủy hoàn toàn và xóa sổ nền kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ (tôi đã làm trước đây). Cùng với châu Âu và những nước khác, họ phải chịu trách nhiệm giam bọn tù binh ISIS mà họ đã bắt giữ,… và giờ này cũng là lúc các quốc gia Trung Đông khác, nhiều quốc gia rất giầu có, phải tự lo việc bảo vệ đất nước họ.”
Trump nói đến chuyện giam giữ tù binh Hồi Giáo vì Kurd đã mở cửa trại giam cho tù chạy theo họ tránh cuộc pháo kích khiếp đảm của Thổ; ông cũng bắt các nước Âu Châu phải giam giữ tù mà họ bắt được trong lúc theo Mỹ vào chiến trường Trung Đông để phụ giúp Mỹ.
Viên chức thuộc Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ -người tiếp xúc với tuần báo NewsWeek- kết luận, “Tổng thống đang tuyên bố với thế giới là Hoa Kỳ sử dụng họ khi Hoa Kỳ có nhu cầu sử dụng. Hết nhu cầu là ném họ đi, bán họ đi. Mong là dân nhược tiểu không biết đọc báo, không có truyền hình để mà coi, mà biết những điều đó.”
Viên chức này muốn nói là nếu chiến tranh khủng bố lại tái phát thì quân đội Mỹ sẽ phải tác chiến đơn phương, không còn ai đồng minh nữa ư? Rất có thể xẩy ra tình trạng đó, nếu tổng thống không bị truất phế.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét