Khi EU và Nhật Bản ký thỏa thuận hỗ trợ xây dựng “cơ sở hạ tầng chất lượng”, không bên nào đề cập đến Trung Quốc hay Sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI). Tuy nhiên, các điều khoản trong thỏa thuận, và các bài phát biểu của các bên lại tràn ngập những lo ngại về BRI.
.jpg)
Khi EU và Nhật Bản ký thỏa thuận hỗ trợ xây dựng “cơ sở hạ tầng chất lượng”, không bên nào đề cập đến Trung Quốc hay Sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI). Tuy nhiên, các điều khoản trong thỏa thuận, và các bài phát biểu của các bên lại tràn ngập những lo ngại về BRI.
Tất nhiên, họ cũng không cần nhắc đến điều đó. Tuy nhiên, các điều khoản trong thỏa thuận, và các bài phát biểu của các bên ký kết, lại tràn ngập những lời phản đối và lo ngại về kế hoạch BRI.
Mối lo ngại đầu tiên: “Tính kết nối phải bền vững về mặt tài chính” và không tạo ra “các núi nợ”. Đó là lời cảnh báo của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker trong bối cảnh lo ngại BRI tạo ra một gánh nặng không thể kiểm soát đè lên vai các quốc gia dễ bị tổn thương về mặt tài chính.
Mối lo ngại thứ hai: Ông Juncker cho rằng cơ sở hạ tầng sẽ tạo ra “những liên kết giữa tất cả các nước trên thế giới và không chỉ phụ thuộc vào một quốc gia”. Tuy nhiên, BRI thì ngược lại, sáng kiến này sẽ duy trì vị thế của Trung Quốc như một trung tâm thương mại toàn cầu.
Mối lo ngại thứ ba, lần này là từ Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe: Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương phải trở nên “tự do và rộng mở” để kết nối hoạt động. Hầu hết các nước láng giềng của Trung Quốc đều lo ngại rằng chiến lược hàng hải đầy khiêu khích của họ sẽ xâm phạm vào các tuyến đường biển của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, nơi chiếm tỷ lệ lớn trong hoạt động thương mại toàn thế giới - không đề cập đến hầu hết các nguồn cung cấp năng lượng của Nhật Bản.
Mối lo ngại thứ tư: Cả ông Juncker lẫn ông Abe đều nói về tính bền vững của môi trường, trong khi các nhà phê bình BRI cảnh báo rằng sáng kiến này sẽ hạ thấp các tiêu chuẩn cao liên quan đến việc cho vay để xây dựng cơ sở hạ tầng đa phương.
Tất cả những mối lo ngại này đều không khiến các nhà lãnh đạo của các quốc gia đã tham gia ký kết chương trình cơ sở hạ tầng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phải bất ngờ. Đối với các nước đang phát triển mà thiếu tiền mặt, tài chính của Trung Quốc đôi khi là sự lựa chọn duy nhất. Ba năm trước, Liên Hợp Quốc (LHQ) ước tính rằng thế giới mới nổi sẽ phải đầu tư 2 nghìn tỷ USD mỗi năm để xây dựng cơ sở hạ tầng cho đến năm 2030 “chỉ để hỗ trợ cho tốc độ tăng trưởng dự kiến”. Có lẽ đó là một sự đánh giá quá thấp - và thậm chí điều đó gần như là không thể đối với hầu hết các nước đang phát triển để quản lý các nguồn lực của mình. Do đó, đối với nhiều quốc gia, các dòng tín dụng và sự khiêu khích đúng lúc của Bắc Kinh có vẻ rất giống những lời đề nghị không thể khước từ. Ít nhất là khi chẳng có sự lựa chọn thay thế nào.
Nguồn tài chính phương Tây đáng lẽ nên trở thành một sự lựa chọn thay thế. Tuy nhiên, thật không may, tài chính của các nước phương Tây lại đang tụt dốc, một phần là do các chính sách ngu ngốc và phản tác dụng ở trong nước. Chính sách tiền tệ trái khoáy và các quy định nghiêm ngặt về tài chính kể từ cuộc khủng hoảng năm 2008 cho thấy các khoản tiết kiệm của phương Tây đang “dậm chân tại chỗ”, lãi suất kiếm được ít ỏi, trong khi nhu cầu thực sự (và lợi nhuận) lại xuất hiện ở các nước đang phát triển.
Đây là vấn đề mà ông Abe và ông Juncker cho rằng họ có thể có cơ hội khắc phục. Nhật Bản và châu Âu sở hữu hai “nguồn vốn nhàn rỗi” lớn nhất. Nếu các cơ quan quản lý và chính phủ không làm việc chăm chỉ hơn để điều tiết số tiền đó ở phần còn lại của thế giới, số tiền đó sẽ chẳng thể xê dịch - và cả Miền Nam toàn cầu (ám chỉ các quốc gia ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh và Caribbean và được coi là có thu nhập trung bình và thấp) lẫn Miền Bắc toàn cầu (bao gồm các nước G7, Mỹ, Canada, các thành viên EU, Israel, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Úc và được coi là các nước có thu nhập cao) đều sẽ trở nên nghèo hơn.
Sự thật là Nhật Bản là một nước cho vay lớn ở châu Á. Tại New Delhi, hơn 5 triệu người mỗi ngày đang đi trên một tàu điện ngầm đẳng cấp thế giới được xây dựng trong thời gian dài kỷ lục, mà phần lớn là lấy nguồn tài chính của Nhật Bản. Khi giai đoạn xây dựng thứ ba hoàn thành, tàu điện ngầm của New Delhi sẽ chạy trên những tuyến đường dài 330 km.
Ấn Độ không phải là trường hợp duy nhất. Nhật Bản vẫn là nước cho vay lớn nhất đối với các dự án ở Đông Nam Á – sân sau của Trung Quốc, và số tiền tài trợ cho các dự án đạt 367 tỷ USD, nhiều hơn 225 tỷ USD của Trung Quốc.
Tuy nhiên, cách tiếp cận của Nhật Bản cho đến nay đã thất bại ở 3 điểm. Họ đã không mở rộng đầy đủ sang châu Phi. Họ đã không xây dựng một thương hiệu với sự quan trọng mang tầm quốc tế như BRI. Và nước này không theo đuổi đủ sâu những giá trị mà họ gắn kết.
Trong khi đó, Brussels có thể giúp ích trong cả 3 vấn đề. Ủy ban châu Âu cần theo dõi bằng một cái nhìn cứng rắn đối với các quy định và yêu cầu được đưa ra sau năm 2008 vốn đã ngăn chặn các nguồn vốn của châu Âu chảy ra ngoài lục địa. Nếu châu Âu nghiêm túc trong việc cạnh tranh với Trung Quốc ở thế giới mới nổi, ngành tư nhân của họ cần phải được khuyến khích để chấp nhận rủi ro ở đó.
Đây không phải là về chính trị quyền lực, hoặc dòng thu nhập trong tương lai, hoặc lợi ích kinh tế chung. Việc cho phép BRI hạ thấp các tiêu chuẩn môi trường khi xây dựng cơ sở hạ tầng toàn cầu – chẳng hạn như cho phép các nước nghèo xây dựng các nhà máy nhiệt điện đắt đỏ chỉ vì thiếu tài chính cho năng lượng tái tạo - sẽ khiến cam kết chống lại biến đổi khí hậu của châu Âu trở nên gần như vô nghĩa.
Trên hết, xây dựng cơ sở hạ tầng liên quan đến các giá trị. Các dự án tài chính - mang tính bền vững, nhận được sự đồng tình của cộng đồng địa phương, xóa tan những bất bình đẳng giới tính và các vấn đề xã hội khác, đồng thời tôn trọng luật pháp và các quy tắc toàn cầu - chính là cách tốt nhất để cải thiện và bảo vệ các giá trị mà Nhật Bản, châu Âu - và các quốc gia như Ấn Độ - cùng theo đuổi.
Theo “Bloomberg”
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét