Ngày 12/04/1945: Franklin Delano Roosevelt qua đời

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nguồn: Roosevelt dies, History.com

 

Vào ngày này năm 1945, trong căn nhà của ông ở Warm Springs, Georgia, Franklin Delano Roosevelt đã qua đời vì một cơn xuất huyết não. Là người duy nhất làm Tổng thống Mỹ suốt bốn nhiệm kỳ, Roosevelt luôn được ghi nhớ –bởi bằng hữu cũng như kẻ thù – nhờ vào chính sách xã hội “Kinh tế mới” (New Deal) và vai trò lãnh đạo của ông trong thời chiến.

Roosevelt đắc cử nhiệm kỳ thứ ba vào năm 1940, với lời hứa duy trì sự trung lập của Mỹ trong các cuộc chiến ở nước ngoài: “Đừng để bất cứ người đàn ông hay phụ nữ nào phát biểu thiếu suy nghĩ hoặc nhầm lẫn rằng Mỹ đưa quân đội đến chiến trường châu Âu.” Nhưng khi cuộc chiến của Hitler lan rộng và sự tuyệt vọng của người Anh gia tăng, Tổng thống đã đấu tranh để Quốc Hội thông qua Chương trình Lend-Lease (Lend-Lease Act) vào tháng 03/1941, theo đó cam kết hỗ trợ tài chính cho Anh và các đồng minh khác.

Sang tháng 08, Roosevelt đến gặp Thủ tướng Anh Winston Churchill và ra tuyên bố Hiến chương Đại Tây Dương (Atlantic Charter) – nền tảng của Liên Hiệp Quốc. Họ cũng đã soạn thảo một bản tuyên bố rằng Mỹ “sẽ buộc phải có biện pháp đối phó” nếu Nhật Bản tiếp tục lấn chiếm ở tây nam Thái Bình Dương.

Dù vẫn còn đang đàm phán, người Nhật đã “tiếp tục lấn chiếm” khi đánh bom Trân Châu Cảng. Đó là “ngày ô nhục sẽ sống mãi.” Ngay hôm sau, Roosevelt đã yêu cầu và nhận được lời tuyên bố chiến tranh chống lại Nhật Bản từ Quốc Hội. Vào ngày 11/12, Đức và Ý tuyên chiến với Mỹ.

Một số quyết định trong thời chiến của Roosevelt vẫn còn gây tranh cãi. Chẳng hạn như yêu cầu các nước phe Trục đầu hàng vô điều kiện, điều mà một số người cho rằng đã kéo dài cuộc chiến. Ví dụ khác là việc đồng ý “nhường” cho Joseph Stalin một số khu vực ở Viễn Đông để đổi lấy sự ủng hộ của ông này trong cuộc chiến chống lại Nhật. Roosevelt thường bị cáo buộc là quá ngây thơ trước những mối bận tâm của Stalin, đặc biệt là trước ham muốn xây dựng một đế chế của “chú Joe” (Uncle Joe – chỉ Stalin.)

- See more at: http://nghiencuuquocte.org/2017/04/12/franklin-delano-roosevelt-qua-doi/#sthash.f5J0OBcN.dpuf