VOA
Ông Evan Medeiros, giám đốc cao cấp cho sự vụ Châu Á tại Hội
đồng An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc dưới thời Tổng thống Obama từ năm 2013 đến
năm 2015.
Một hiệp định thương mại tự do song phương giữa Việt Nam và
Mỹ sẽ không thể nào thay thế được thỏa thuận Quan hệ Đối tác Xuyên Thái Bình
Dương (TPP) vì giá trị chiến lược của nó, theo lời của một cựu cố vấn hàng đầu
của Tổng thống Obama về chính sách Châu Á tại một cuộc hội luận của những chuyên
gia hàng đầu về quan hệ Mỹ-Trung Quốc dưới chính quyền Trump.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 23 tháng 01, ngày làm việc đầu
tiên của ông trên cương vị Tổng thống, đã ký một sắc lệnh hành pháp chính thức
từ bỏ thỏa thuận thương mại đầy tham vọng mà người tiền nhiệm của ông đã thương
thuyết với 11 quốc gia ven bờ Thái Bình Dương. Hành động này phần nào hiện thực
hóa cam kết của ông Trump lúc vận động tranh cử là chấm dứt những thỏa thuận
thương mại quốc tế mà ông cho là cướp mất công ăn việc làm của người lao động Mỹ.
TPP, một trong những trụ cột của chính sách xoay trục về
Châu Á của Tổng thống Barack Obama, nhắm mục tiêu liên kết Mỹ với những nước từ
Việt Nam cho tới Canada, Chile để làm đối trọng với một nước Trung Quốc đang trỗi
dậy và mặt kinh tế và quân sự.
“Rút khỏi TPP là một cú đấm thẳng vào bụng. Không có cách
nào nhìn nhận việc này khác hơn như vậy,” Evan Medeiros, giám đốc cao cấp cho sự
vụ Châu Á tại Hội đồng An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc dưới thời Tổng thống Obama
từ năm 2013 đến năm 2015, cho biết trong cuộc hội luận diễn ra tại Hội đồng
Quan hệ Đối ngoại hôm 13 tháng 2 ở Washington.
Được cho là một kiến trúc sư chính trong chiến lược tái cân
bằng về Châu Á, ông Medeiros giải thích rằng giá trị chiến lược của TPP không
những là Tổ chức Thương mại Thế giới mở rộng với những “rào cản đằng sau biên
giới” được loại bỏ, mà nó còn có thể “thực sự thay đổi luật chơi về cách thức
mà các nước sẽ xúc tiến thương mại và đầu tư, đặc biệt với tất cả những lĩnh vực
mới như nền kinh tế kỹ thuật số.”
Ông nói thêm: “Nếu bạn là Việt Nam hay Malaysia, TPP giờ đã
mất và không cách gì có thể thay thế bằng những hiệp định thương mại tự do song
phương, thậm chí nếu bạn có ký kết được một mớ những hiệp định này ngay lập tức
đi chăng nữa, điều mà lịch sử cho thấy là rất khó xảy ra.”
Trả lời câu hỏi của VOA về việc liệu mất đi TPP có khiến Việt
Nam càng xích lại gần Trung Quốc hơn hay không, ông Medeiros nói:
“Lịch sử của Việt Nam là lịch sử của việc liên tục bảo vệ
mình giữa cường quốc lớn. Tôi nghĩ rằng những nguyên nhân khiến Việt Nam lo ngại
- về sự lệ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc, về việc dễ bị ép buộc về kinh tế, về
tranh chấp ở Biển Đông - không có nguyên nhân nào trong số này bi triệt tiêu với
việc Donald Trump đắc cử. Tôi nghĩ rằng những lo ngại và cấm đoán ở Việt Nam về
việc xích lại gần hơn với Trung Quốc vẫn còn. Tôi nghĩ Việt Nam, cũng giống như
nhiều nước ở Châu Á, đang trong tư thế chờ và xem, hy vọng rằng mối quan hệ của
họ sẽ đạt mức bình ổn với chính quyền Mỹ mới, tương tự như mức độ và chất lượng
của chính quyền trước, nhưng đồng thời họ cũng đang làm điều mà những nước khác
đang làm ở Châu Á, tập trung vào sự đa dạng hóa và khả năng phục hồi. Tôi nghĩ
rằng đó là hai chiến lược nổi trội mà bạn sẽ thấy ở cấp độ quốc gia và quốc tế
trong khu vực.”
Tuy nhiên, Elizabeth Economy, Giám đốc đặc trách Nghiên cứu
Châu Á của Hội đồng Quan hệ đối ngoại, tỏ ra không mấy lạc quan về khả năng Việt
Nam và các nước khác trong khu vực có thể cưỡng lại điều mà bà gọi là “lực hấp
dẫn của Trung Quốc” trước sự thiếu vắng vai trò lãnh đạo của Mỹ.
Bà nói: “Tôi nghĩ rằng nếu chúng ta thực sự thoái lui đáng kể
khỏi vị trí lãnh đạo ở Châu Á thì chúng ta sẽ để lại một khoảng trống. Và có thể
Thủ tướng [Nhật Bản Shinzo] Abe sẽ trám vào ở một mức độ nào đó. Nhưng tôi nghĩ
rằng Trung Quốc đang ở vị thế sẵn sàng và sẵn lòng và có khả năng làm được điều
này trong tư cách là đối tác thương mại lớn nhất đối với những nước trong khu vực,
nếu không nhất thiết phải là nước đầu tư lớn nhất.”
Dù vậy, các chuyên gia tại cuộc hội luận đều nhất trí rằng một
chỉ dấu rất rõ ràng cho mối quan hệ Việt- Mỹ sẽ diễn ra trong năm nay khi Việt
Nam tổ chức Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương
(APEC) vào tháng 11 tới.
“Tôi hy vọng một trong những cuộc trò chuyện giữa ông Trump
và ông Abe trên lỗ số 12 khi họ chơi golf ở Mar-a-Lago là, ‘ông cần phải đến
Châu Á, đến dự APEC và [Hội nghị Thượng định Đông Á],’” ông Medeiros nói.
“Nếu ông ấy không đi, đó rõ ràng sẽ là một cú giáng mạnh vào
mối quan hệ này.”
Nguồn: http://www.voatiengviet.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét