7206 - Philippines vỡ mộng đầu tư Trung Quốc

Thanh Phương

Cách đây gần hai năm, Trung Quốc đã hứa sẽ đầu tư tổng cộng 24 tỷ đôla vào Philippines, nhưng cho đến nay hầu như chẳng có dự án nào được thực hiện, khiến dư luận nước này ngày càng lo ngại là tổng thống Rodrigo Duterte đã bán rẻ chủ quyền quốc gia mà không nhận được gì đáng kể từ Bắc Kinh.

Tuy Trung Quốc là bạn hàng lớn nhất của Philippines, nhưng về đầu tư trực tiếp thì nước này hiện vẫn thua Nhật Bản, Hoa Kỳ, Hà Lan, Hàn Quốc và Singapore. Tình hình cũng sẽ chẳng có gì thay đổi trong thời gian tới.

Theo hãng tin Bloomberg, trong số 27 hợp đồng được ký kết giữa Trung Quốc với Philippines nhân chuyến viếng thăm của tổng thống Duterte ở Bắc Kinh vào tháng 10/2016, Trung Quốc ban đầu đồng ý cấp các khoản vay với lãi suất thấp tổng cộng 9 tỷ đôla, cộng thêm 15 tỷ đôla trị giá đầu tư trực tiếp từ các công ty Trung Quốc vào các dự án đường sắt, hải cảng, năng lượng và khai thác mỏ. Nhưng Bắc Kinh lúc đó không nói rõ thời hạn thực hiện các hợp đồng này.

Cho đến nay, Philippines chỉ mới hoàn tất một hiệp định về khoản vay 73 triệu đôla của Trung Quốc cho một dự án thủy lợi ở một vùng phía bắc thủ đô Manila, theo lời bộ trưởng Kế hoạch hóa kinh tế Ernesto Pernia. Hai cây cầu ở Manila được xây với nguồn tài trợ 75 triệu đôla của Trung Quốc thì mới vừa được khánh thành vào tuần trước.

Nhưng nhiều hợp đồng lớn rốt cuộc chẳng được thực hiện. Vào tháng 10/2016, công ty Greenergy Developpment của Philippines đã ký với công ty Power China một hiệp định về dự án nhà máy thủy điện 300 megawatt với kinh phí 1 tỷ đôla. Sau nhiều lần Power China xin lùi lại thời hạn xây nhà máy thủy điện mà vẫn không thấy khởi công, công ty Philippines đã buộc phải chấm dứt hiệp định và nay đang nhờ một công ty Hồng Kông giúp hoàn tất dự án này.

Ngay cả dự án tại Davao, quê hương của tổng thống Duterte, dự án 780 triệu đôla xây 3 đảo nhân tạo, cũng đã bị đình chỉ vào năm ngoái, sau khi thị trưởng thành phố này và cũng là con gái tổng thống Philippines, Sara Duterte-Carpio, tuyên bố là sau khi xem xét lại, họ mới thấy là dự án này không có lợi.

Trong một cuộc họp báo gần đây, bộ trưởng Pernia cho biết là tiến trình tiếp nhận vốn vay của Trung Quốc “ có vẻ như chậm hơn” so với việc tiếp nhận tài trợ từ các nước khác như Nhật Bản. Nhưng bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc là nước này đã không thực hiện đúng các cam kết về đầu tư vào Philippines, khẳng định rằng quan hệ giữa hai nước “ đang tiếp tục được tăng cường”.

Hãng tin Bloomberg nhắc lại tổng thống Duterte vẫn luôn nói rằng trợ giúp tài chính của Trung Quốc là lý do chính khiến Manila “xoay trục” sang Bắc Kinh, không còn dựa vào đồng minh Hoa Kỳ nữa. Chuyến đi thăm Bắc Kinh của ông Duterte năm 2016 đã là một bước ngoặt quan trọng, khẳng định xu hướng “chia tay” với Mỹ và quay sang Trung Quốc.

Những người chỉ trích tổng thống Philippines cáo buộc ông là đã không có hành động đáp trả kiên quyết sau khi Bắc Kinh cho oanh tạc cơ đáp xuống đảo Phú Lâm ( Hoàng Sa ) và tăng cường sự hiện diện trên đảo Cây ( Trường Sa ), một đảo mà Manila cũng khẳng định chủ quyền.

Uy tín của Trung Quốc đối với công luận Philippines đã sụt giảm mạnh, rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 04/2016, tức là thời điểm trước khi ông Duterte đắc cử tổng thống, theo kết quả một cuộc thăm dò được thực hiện vào cuối tháng 6. Gần 9/10 số người được hỏi muốn là, đối với Trung Quốc, Philippines phải có hành động xác quyết những đòi hỏi chủ quyền của nước này ở Biển Đông.