Ngày 30/06/1934: Sự kiện ‘Đêm của những con dao dài’

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nguồn: Night of the Long Knives, History.com

 

Vào ngày này năm 1934, tại Đức, lãnh đạo Quốc xã Adolf Hitler đã ra lệnh thanh trừng đảng chính trị của mình, cho ám sát hàng trăm người phát xít mà ông tin rằng có khả năng trở thành kẻ thù chính trị trong tương lai. Các lãnh đạo của “Sư đoàn bão táp” (Sturmabteilung), với 4 triệu thành viên đã giúp đưa Hitler lên nắm quyền vào đầu những năm 1930, nay lại trở thành mục tiêu chính. Hitler lo ngại rằng một số người đã quá nghiêm túc với chiến dịch tuyên truyền “Chủ nghĩa xã hội quốc gia” mà ông đưa ra trước đó, nên họ có thể vô hiệu hóa kế hoạch đàn áp quyền của người lao động mà Hitler đề xuất nhằm giúp nền công nghiệp Đức chuẩn bị sẵn sàng cho chiến tranh.

Đầu những năm 1920, hàng ngũ Đảng Quốc xã của Hitler ngày càng có thêm những người Đức đầy oán giận – những người cũng có hận thù cay đắng với chính phủ dân chủ Đức, chính trị cánh tả, và người Do Thái. Tháng 11/1923, sau khi chính phủ Đức khôi phục chương trình trả chiến phí cho Anh và Pháp, Đức Quốc xã đã thực hiện “Đảo chính Nhà hàng Bia” (Beer Hall Putsch) – nỗ lực đầu tiên của họ nhằm lật đổ chính phủ bằng vũ lực. Hitler hy vọng cách mạng dân tộc chủ nghĩa ở Bayern sẽ lan sang cả những người lính Đức đang bất mãn, từ đó làm suy yếu chính phủ Berlin. Tuy nhiên, cuộc nổi dậy đã ngay lập tức bị đàn áp, còn Hitler thì bị bắt và bị kết án 5 năm tù vì tội phản quốc.

Khi được gửi tới nhà tù Landsberg, Hitler đã dành thời gian để viết cuốn tự truyện nổi tiếng, “Cuộc tranh đấu của tôi” (Mein Kampf), cũng như rèn luyện thêm về kỹ năng diễn thuyết. Sau chín tháng ở trong tù, ông ta được thả nhờ áp lực chính trị từ những người ủng hộ Đảng Quốc xã. Trong những năm tiếp theo, Hitler và những người Đức Quốc xã khác đã xây dựng lại đảng của mình, biến nó thành một phong trào quần chúng cuồng tín mà sau đó, vào năm 1932, đã giành được đa số trong Quốc Hội một cách hợp pháp. Cùng năm đó, Tổng thống đương nhiệm Paul von Hindenburg đã đánh bại Hitler trong lần tái tranh cử. Nhưng vào tháng 01/1933, ông buộc phải bổ nhiệm Hitler làm Thủ tướng, với hy vọng rằng nhà lãnh đạo Đảng Quốc xã sẽ chịu khuất phục và trở thành một thành viên nội các.

Tuy nhiên, Hindenburg đã đánh giá thấp sự táo bạo của Hitler. Một trong những hành động đầu tiên của Thủ tướng mới là sử dụng việc Tòa nhà Quốc Hội bị cháy làm cái cớ để kêu gọi tổng tuyển cử. Dưới quyền chỉ huy của thành viên Đảng Quốc xã, Hermann Goering, lực lượng cảnh sát đã đàn áp phần lớn phe đối lập của đảng này trước cuộc bầu cử và Đảng Quốc xã đã giành được đa số ghế. Không lâu sau đó, Hitler lên nắm quyền tuyệt đối thông qua Đạo luật Trao quyền (Enabling Acts). Năm 1934, Hindenburg qua đời, những tàn dư cuối cùng của chính phủ dân chủ Đức đã bị xóa bỏ, và Hitler trở thành lãnh đạo duy nhất của một quốc gia đang mang trong mình ý định chiến tranh và diệt chủng.