ĐB Nguyễn Thị Xuân, ảnh minh họa
chụp trước đây.
Vào ngày 24 tháng 5, năm 2017, tại
diễn đàn Quốc hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Xuân, đại biểu tỉnh Dak Lak đề nghị bổ
sung vào hai điều luật số 155 và 156 của bộ Luật Hình sự Việt Nam tội danh bôi
nhọ cán bộ lãnh đạo đảng và nhà nước Việt Nam. Sau đây là bình luận của một số
luật sư, nhà hoạt động xã hội dân sự tại Việt Nam về lời đề nghị vừa nêu.
Điều 155 và 156
Trong Bộ luật hình sự Việt Nam được
Quốc hội chuẩn thuận vào năm 2015 có điều 155 về tội làm nhục người khác, qui định
rằng người nào xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người khác thì bị
phạt từ 10 triệu đồng đến 3 năm tù giam.
Cũng trong bộ luật này, điều 156
về tội vu khống qui định những người phạm tội này có thể bị phạt từ 10 triệu đồng
đến 1 năm tù giam. Trong điều luật này những hành động được gọi là vu khống là
bịa đặt về người khác, tố cáo sai sự thật người khác.
Bình luận về lời đề nghị của bà đại
biểu Quốc hội Nguyễn Thị Xuân, Luật sư Hà Huy Sơn, sống tại Hà Nội, đề cập đến
tội vu khống đã có trong luật hình sự Việt Nam:
“Theo tôi hiểu thì cái chuyện bôi
nhọ ấy nó cũng giống như vu khống thôi, thì nó đã có cái tội vu khống rồi. Theo
tôi cái đề xuất thêm tội bôi nhọ cán bộ đảng với nhà nước thì nó trùng lặp, nó
hơi bị thừa. Mà cái nguyên tắc của pháp luật thì mọi người đều bình đẳng như
nhau. Cán bộ đảng với nhà nước thì cũng là công dân thôi. Nên tôi nghĩ đặt cái
điều khoản ấy thì nó hơi bị thừa và vi phạm nguyên tắc bình đẳng.”
Nhà hoạt động xã hội dân sự, Tiến
sĩ Nguyễn Quang A, hiện sống ở Hà Nội, làm rõ thêm điều mà Luật sư Hà Huy Sơn
nói về nguyên tắc bình đẳng của pháp luật:
“Luật pháp phải bình đẳng không
có chuyện phân biệt lãnh đạo cấp cao của đảng cộng sản Việt Nam, nhà nước Việt
Nam với một người dân bình thường. Trước pháp luật thì một người lao động bình
thường, một bà buôn thúng bán mẹt ở ngoài đường, với ông Tổng bí thư đảng cộng
sản Việt Nam, hay ông Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là phải
ngang nhau trước pháp luật.”
Theo lý lẽ của bà Nguyễn Thị Xuân
trình bày trước Quốc hội vào ngày 24 tháng năm, bà nói rằng việc xúc phạm danh
dự của các lãnh đạo đảng và nhà nước không những làm giảm sút niềm tin của nhân
dân vào các vị lãnh đạo ấy, mà còn ảnh hưởng đến việc thực hiện đường lối chủ
trương của đảng và nhà nước.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A không đồng
ý như vậy, ông nói rằng nguyên tắc vẫn phải là mọi người đều bình đẳng trước
pháp luật:
“Vậy thì vô hình chung cái bà này
bà ấy nghĩ rằng có những người cao quí hơn, là những người lãnh đạo của bà ấy,
phải được hưởng thêm quyền được bảo vệ chống lại sự bôi nhọ. Đấy là một điều
không thể chấp nhận được.”
Điều 258
Tuy nhiên có ý kiến lại cho rằng
nội dung mà bà Nguyễn Thị Xuân đề nghị lại liên quan đến điều luật 258 của Bộ
luật hình sự ban hành năm 1999.
Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên
chánh văn phòng Quốc hội Việt Nam nói về lời đề nghị của bà Nguyễn Thị Xuân:
“Trước diễn đàn Quốc hội thì người
ta cũng có quyền phát biểu nhiều ý kiến. Nhưng mà đúng ra khi đại biểu Quốc hội
cho rằng cần có một điều để xử những người bôi nhọ lãnh đạo, thì cái câu đó,
trong bộ luật hình sự hiện giờ cũng có cái tội là lợi dụng quyền tự do dân chủ
để xâm phạm quyền lợi ích của nhà nước, của cá nhân, và tổ chức.”
Điều luật 258 này thường bị giới
bất đồng chính kiến, và các tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế chỉ trích là có
nội dung mù mờ dễ tạo điều kiện cho công an Việt Nam bắt giữ những nhà hoạt động
xã hội dân sự.
Trong lời đề nghị của bà Nguyễn
Thị Xuân, cũng có nhắc đến những thời điểm mà bà gọi là chính trị nhạy cảm, như
là trước các kỳ bầu cử Quốc hội, đại hội đảng cộng sản Việt Nam, có những thông
tin tạo dư luận xấu.
Theo dõi dòng thời sự Việt Nam
trong mấy năm qua, vào những lúc sắp sửa diễn ra các sự kiện quan trọng như hội
nghị trung ương đảng, hay là đại hội đảng toàn quốc, đã xuất hiện các trang web
như là Quan làm báo, Chân dung quyền lực… trong đó có những câu chuyện đời tư của
các quan chức cao cấp của đảng cộng sản, cũng như những tố giác tham nhũng lớn.
Bình luận về chuyện này, Luật sư
Trần Quốc Thuận nói:
“Trước đây trong các trang Quan
làm báo, Dân làm báo, rồi Chân dung quyền lực… thì cũng có nhiều người có ý kiến
đề nghị là đóng cửa các trang mạng đó đi, nhưng các cơ quan chức năng cũng nói
là các trang mạng này có server ở nước ngoài nên không làm được. Dĩ nhiên người
ta nói trên những trang mạng nước ngoài, thì đó là thông tin trên thế giới ảo,
thì hơi sức nào mà đi chiến đấu với thế giới ảo.”
Trở lại thời phong kiến
Trên trang web của Quốc hội Việt
Nam, bà Nguyễn Thị Xuân hiện đang có chức vụ đại tá công an, Phó giám đốc công
an tỉnh Dak Lak, Ủy viên Ủy ban An ninh và Quốc phòng của Quốc hội Việt Nam. Tiểu
sử chính thức của bà cũng có ghi rằng bà là thạc sĩ an ninh nhân dân chuyên
ngành an ninh điều tra, và có trình độ cao cấp lý luận chính trị cho rằng với
chức vụ và trình độ như vậy, thì ông không hiểu tại sao bà Nguyễn Thị Xuân lại
có lời đề nghị mà ông cho rằng đi ngược lại với chủ trương của đảng cộng sản:
“Cái điều này chẳng khác gì cái tội
khi quân thời xa xưa của chế độ phong kiến, mà mục tiêu của đảng cộng sản Việt
Nam là phải xóa bỏ cái chế độ phong kiến ấy. Thế thì hỏi rằng cái bà đại tá
công an, đại biểu quốc hội, không biết là ai bầu bà ấy lên, và chắc chắn bà ấy
phải là đảng viên của đảng cộng sản Việt Nam, thì bà ấy lại đi ngược dòng lịch
sử, muốn đi ngược những cái giáo điều mà đảng cộng sản Việt Nam đã rao giảng suốt
bảy tám chục năm nay về cái chuyện xóa bỏ những cái chuyện của chế độ phong kiến
hay sao?”
Theo Luật sư Hà Huy Sơn thì cũng
có thể do nghề nghiệp là công an nên bà Nguyễn Thị Xuân có cái nhìn phân biệt
dân và lãnh đạo giống như dân và vua quan ngày xưa như vậy, nhưng trên hết, ông
cho là bà Xuân thiếu kiến thức luật pháp:
“Theo quan điểm của tôi thì các vị
đại biểu Quốc hội hiện nay thiếu kiến thức cơ bản về pháp luật, để làm cái vai
trò đại biểu Quốc hội của mình. Đó là một điều cơ bản mà họ thiếu.”
Cũng tại diễn đàn Quốc hội, vào
ngày 24 tháng 5, có hai đại biểu là Nguyễn Chiến của Hà Nội, và Trương Trọng
Nghĩa của thành phố Hồ Chí Minh đề nghị rằng cần miễn trừ cho các luật sư trách
nhiệm tố giác thân chủ của mình trong những trường hợp nghi án xâm phạm lợi ích
quốc gia, vì hai ông cho rằng nếu bắt buộc luật sư tố giác thân chủ của họ thì
điều đó làm đảo lộn giá trị nghề nghiệp của luật sư.
Một đại biểu của tỉnh Bắc Cạn là
bà Nguyễn Thị Thủy không đồng ý vì bà nói rằng ở thời phong kiến của Việt Nam
các tội như vậy là bất trung và đại nghịch, cho nên Việt Nam không thể bảo vệ
những người phạm tội đó được.
Khi được hỏi là liệu điều đề nghị
của bà Nguyễn Thị Xuân có được Quốc hội thông qua hay không, Luật sư Trần Quốc
Thuận trả lời:
“Theo ý kiến của cá nhân tôi thì
không có cơ sở để thông qua. Nhưng cũng không biết là họ có chủ trương gì để
thông qua hay không, mà nếu thông qua thì cũng khó giải thích. Nếu nói là nói xấu
cán bộ thì là ông nào, cán bộ nào? Mà ông nào thì đảng cũng đã nói là một bộ phận
không nhỏ, tức là lớn đấy, suy thoái biến
chất, tham ô tham nhũng, mà bây giờ không có quyền nói tới cái ông đó thì đấu
tranh với ai.”
Luật sư Hà Huy Sơn cũng đồng ý là
Quốc hội sẽ không thông qua lời đề nghị của bà Xuân, bởi vì nếu như muốn truy tố
những tội danh mang tính chính trị thì đã có điều luật 258, mà ông gọi là khá
mơ hồ rồi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét