Biên dịch: Nguyễn Lương Sỹ | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Nguồn: Peter Singer, “Trump’s First Victims”, Project
Syndicate, 01/02/2017.
Khi Donald Trump đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ, tôi không tham
gia vào đoàn người tràn xuống đường biểu tình. Tôi cho rằng điều quan trọng là
phải tôn trọng tiến trình dân chủ, bất kể kết quả của nó có gây hoang mang như
thế nào, và nên đợi đến khi chính quyền của Trump có những hành động buộc chúng
ta phải phản đối.
Không cần phải chờ lâu. Tám ngày sau khi Trump tiếp quản nhiệm
sở, những nạn nhân đầu tiên có thể nhận thấy được trong nhiệm kỳ tổng thống của
ông đã xuất hiện trên tất cả các nguồn tin tức chủ yếu. Sắc lệnh hành pháp của
Trump về việc ngưng tái định cư cho người tị nạn Syria, tạm đình chỉ tiếp nhận
người tị nạn mới bất kể họ đến từ đâu, và cấm toàn bộ nhập cư từ Iran, Iraq,
Libya, Somalia, Sudan, Syria, và Yemen đã gây tổn hại tức thì cho những người
đang trên đường đến Hoa Kỳ. Mệnh lệnh này cũng đồng thời ngăn cản nhiều người
hơn nữa muốn di cư đến Mỹ.
Để biện minh cho chính sách của mình, Trump nói rằng ông sẽ
“không bao giờ quên bài học 11/9”. Nhưng đó lại chính xác là những gì mà ông dường
như đã quên. Các không tặc trong vụ 11/9 đến từ Ai Cập, Li-băng, Ả-Rập Xê-út và
Các tiểu vương quốc Ả-Rập thống nhất, tất cả những quốc gia không bị ảnh hưởng
bởi các quy định mới. Ngược lại, một nghiên cứu của Alex Nowrasteh, chuyên gia
phân tích chính sách nhập cư tại Viện Cato, tổng kết rằng trong vòng 40 năm đến
hết năm 2015, không ai ở nước Mỹ bị giết trong các cuộc tấn công khủng bố bởi
người đến từ bất kỳ nước nào trong số 7 quốc gia bị nhắm đến trong sắc lệnh
hành pháp của Trump.
Người Iran, nhiều người trong số đó là cư dân hợp pháp tại
Hoa Kỳ, đặc biệt hoang mang. Theo Trita Pasi, chủ tịch Hội đồng Quốc gia Hoa Kỳ
– Iran, Hoa Kỳ tự mình sản sinh ra nhiều chiến binh Nhà nước Hồi giáo (IS) hơn
Iran – điều không có gì ngạc nhiên khi mà IS là một tổ chức Hồi giáo dòng
Sunni, và xem người Hồi giáo Shia, những người chiếm ít nhất 90% dân số Iran,
là những kẻ bội giáo có thể bị giết một cách chính đáng.
Lệnh cấm người nhập cư từ 7 quốc gia đó làm cho các chương
trình truyền hình thêm phần kịch tính, bởi những người bị ảnh hưởng có thể nói
chuyện với truyền thông về việc đó. Điều này không thực sự đúng với việc cắt giảm
tổng lượng tiếp nhận người tỵ nạn trong năm 2017 từ 110.000 người xuống còn
50.000, và việc đình chỉ toàn bộ chương trình tái định cư cho người tỵ nạn
trong vòng 4 tháng. Trong cuộc khủng hoảng người tị nạn toàn cầu, Tổng thống
Obama đã biện luận rằng, Hoa Kỳ, với tinh thần từ những lời của Emma Lazarus được
khắc trên Tượng nữ thần Tự do, nên thực hiện phần trách nhiệm đích đáng của
mình trong việc tạo ra quê hương mới cho “những đám đông chen chúc đang khao
khát hít thở không khí tự do”. Trump đã quay lưng lại với lý tưởng đó.
Sắc lệnh hành pháp này sẽ đưa ra một bài kiểm tra sớm về mức
độ mà Tòa án Hoa Kỳ có thể chế ngự lại nhiệm kỳ tổng thống của Trump. Các thẩm
phán đã tạm thời ngăn cản một vài khía cạnh của sắc lệnh hành pháp – chẳng hạn,
những người bị ngăn cản trên đường đến Hoa Kỳ theo sắc lệnh có thể không bị trục
xuất, nhưng sẽ mất một khoảng thời gian trước khi Tòa án có thể giải quyết toàn
bộ vướng mắc mà các lệnh cấm mới tạo nên.
Trong những vướng mắc đó, sự phân biệt đối xử trên cơ sở tôn
giáo sẽ là vấn đề nổi bật. Sắc lệnh nói rằng khi chương trình tị nạn khôi phục
trở lại, Ngoại trưởng Mỹ, “theo mức độ mà pháp luật cho phép”, phải ưu tiên cho những yêu cầu tị nạn từ các
thành viên thuộc cộng đồng tôn giáo thiểu số bị bức hại. Mặc dù sắc lệnh không
trực tiếp đề cập đến tôn giáo nào cụ thể, nhưng Trump đã phát biểu trong một phỏng
vấn truyền hình rằng ông muốn ưu tiên cho Cơ đốc giáo. Do Hiến pháp Hoa Kỳ cấm
chính phủ nước này ủng hộ bất kỳ tôn giáo nào, việc liệu quy định này của sắc lệnh
có vượt qua được sự kiểm soát của Toà án hay không vẫn là điều chúng ta phải đợi
xem.
Cũng nhận được sự quan tâm tương tự là mối nguy hại đặt ra đối
với quyền tự do biểu đạt bởi một điều khoản quy định rằng Hoa Kỳ “không thể, và
không nên, chấp nhận những người không ủng hộ Hiến pháp”. Khi nói về sắc lệnh
này, Trump phát biểu rằng, “Chúng ta chỉ muốn nhận vào đất nước của chúng ta những
ai ủng hộ đất nước và yêu quý sâu sắc người dân của chúng ta.”
Bản thân tôi là một người có thẻ xanh – nghĩa là một người
cư trú dài hạn hợp pháp ở Hoa Kỳ mà không phải là công dân. Tôi đã viết về các
lỗ hổng trong Hiến pháp Hoa Kỳ, và, mặc dù ngưỡng mộ rất nhiều người Mỹ, tôi
không thể đi xa đến mức nói rằng tôi “yêu quý sâu sắc” toàn bộ người Mỹ. Liệu
điều đó có nghĩa rằng tôi có thể bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ? Liệu nó có phù hợp với
niềm tin vào quyền tự do tư tưởng?
Theo Nowrasteh, sắc lệnh hành pháp của Trump sẽ hầu như
không có tác động gì đến việc cải thiện an ninh Hoa Kỳ. Trump đã nhắc đi nhắc lại
rằng ông sẽ luôn luôn đặt lợi ích của người Mỹ lên trước tiên. Nhưng liệu ông sẽ
đặt nặng một cách vô hạn lợi ích của người Mỹ lên trên lợi ích của bất kỳ ai
khác? Với ảnh hưởng mà sắc lệnh hành pháp của ông đang gây ra, đã đến lúc nhìn
nhận có phải ông chỉ đơn giản là vô đạo đức – hoặc, như những gì trong vụ việc
này cũng đã chỉ ra, là điên rồ.
***
Peter Singer là Giáo sư Luân lý học sinh vật (Bioethics) tại
Đại học Princeton và là Giáo sư Danh dự tại Đại học Melbourne.
Nguồn: http://nghiencuuquocte.org/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét