Nhạc sĩ Tuấn Khanh
Trong cuộc đời của
mình, Khổng Tử không có nhiều chuyện yêu đương, ngoại trừ là chuyện lấy vợ vào
năm 19 tuổi, với thiếu nữ có tên là Nguyên Quan Thị. Thế nhưng vào thế kỷ 21,
trong bàn tay của Bắc Kinh và giới tư bản thân chính quyền, Khổng Tử đáng
thương trở thành người bị ép phải se duyên với nhiều nhà độc tài trên thế giới.
Khổng Tử, thánh nhân
tư tưởng của các đời chế độ phong kiến nhà Hán. Ông mất năm 479 (Trước Công
Nguyên), để lại một di sản bền vững về bổn phận tận trung cho giai cấp cầm quyền,
bất luận chế độ đó có mục nát hay tàn bạo đi nữa. Có lẽ vì vậy, chính quyền Bắc
Kinh luôn muốn xiển dương quan điểm này, hủ bại hoá toàn bộ các thế hệ trẻ lớn
lên trên đất nước Trung Quốc, rằng cách mạng, dân chủ hay thay đổi đều là xấu
xa hoặc cần phải bị tuyệt diệt.
Năm 2010, khi Nobel
Hoà Bình trao cho ông Lưu Hiểu Ba, một nhà tranh đấu cho nhân quyền và tự do,
Trung Quốc đã tức giận và tuyên bố rằng giải thưởng này không công chính và “đã
tạo ra 1,3 tỷ người bất đồng”. Ngay sau đó, hậu thuẫn cho giới doanh gia thân
chính quyền, Bắc Kinh đã cho hình thành giải thưởng Hoà bình Khổng Tử – còn được
ví von là Nobel Hoà bình Khổng Tử, nhằm đối chọi lại với giải Nobel Hoà bình hằng
năm.
Đây cũng là giải thưởng
có nhiều tai tiếng nhất, kể từ khi ra đời đến nay. Người nhận giải thưởng Hoà
bình Khổng Tử đầu tiên là ông Liên Chiến, cựu phó tổng thống Đài Loan, đã từ chối
sang Bắc Kinh nhận giải theo lòi mời, hơn nữa, ông còn nói rằng chẳng biết gì đến
giải thưởng gọi là “Hoà bình Khổng Tử” này.
Nhưng từ sau mùa giải
đầu tiên mang tính “rửa mặt” này, Nobel lập tức phát huy vai trò công cụ chính
trị của mình. Năm 2011, Khổng Tử kết duyên với Tổng thống Nga, nhà độc tài đầy
mưu lược Vladimir Vladimirovich Putin. Năm 2014, giải thưởng này trao cho Fidel
Castro, với lý do là hơn 70 năm tham quyền cố vị ở Cuba, ông ta đã yêu hoà
bình, không sử dụng vũ lực với Hoa Kỳ.
Lịch sử ngắn ngủi của
giải Hoà bình Khổng Tử có một điều đáng ghi nhớ: đa phần người nhận giải đều im
lặng và không đến nhận giải. Ngoài cựu tổng thống Đài Loan Liên Chiến chối bỏ,
còn có cựu tổng thư ký LHQ Kofi Annan, Chủ tịch Fidel Castro, tổng thống Putin
cũng không đến nhận giải.
Nhưng giải thưởng Hoà
bình Khổng Tử năm 2015 mới thật sự là một cuộc tranh cãi dữ dội, khi Bắc Kinh dắt
tay nhà Triết học vĩ đại của mình gả bán cho gã độc tài lừng danh ở Châu phi, tổng
thống Robert Mugabe. Ngay khi giải thưởng này được công bố bởi Trung tâm Nghiên
cứu hòa bình quốc tế của Trung Quốc (viết tắt là CIPRC), khắp nơi đã xôn xao về
sự kiện này, đa phần là mỉa mai và nhạo báng.
Lionel Jensen, một
giáo sư về ngôn ngữ và văn hóa tại đại học Notre Dame (Úc) nói trên tờ The
Christian Science Monitor rằng việc “trao giải thưởng Mugabe, tức là tự làm nhục
và hết sức coi thường di sản văn hóa của Trung Quốc.”
Là một học giả nghiên
cứu về Khổng Tử như ông Lionel Jensen, ông Daniel Bell, nhà tư tưởng hàng đầu về
giá trị của Trung Quốc và châu Á tại Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh nói rằng “Khổng
Tử xác định điều tối thượng mà chính phủ cần đảm bảo điều kiện cho các phúc lợi
vật chất của người dân, sau đó giáo dục cho họ.” Giáo sư Bell, tác giả của nhiều
nghiên cứu về Trung Hoa cho biết thêm rằng, “So với triết lý Khổng Tử, Mugabe
đã làm điều ngược lại.”
Tờ Huffington Post tường
thuật lại bình luận của giới trí thức qua Twitter, và tổng kết rằng, hầu hết
cùng quan điểm với nhau rằng nếu cứ theo tiền lệ này, khả năng chiến thắng của
năm tới là Kim Jong-un của Bắc Triều Tiên. Các ý kiến khác còn vui đùa thêm rằng
buổi lễ có thể sẽ diễn ra tại The Hague, Hà Lan, Tòa án Quốc tế.
Bắc Kinh ngợi ca Tổng
thống Mugabe là đã “giữ được ổn định khu vực và phát triển kinh tế”. Có thể đó
là lý do Bắc Kinh trao giải cho ông ta nhưng Robert Mugabe thì được thế giới biết
đến nhiều nhất bởi vi phạm của ông về nhân quyền, bao gồm cả các vụ thảm sát
hơn 20.000 người dân ở các tỉnh Matebeleland và Midlands trong năm 1980 để giữ
gìn chế độ. Sức mạnh cai trị của Mugabe ở Zimbabwe là ám sát, đàn áp, tra tấn
và dùng nhân viên an ninh mặc đủ loại thường phục để trấn áp mọi ý kiến bất đồng.
Zimbabwe là quốc gia
lừng danh về sản xuất kim cương, nhưng mỗi viên kim cương xuất đi từ quốc gia
này, đều thấm máu của người lao động hay nước mắt của người dân nghèo phải mang
vác món nợ công bởi sự hoang phí của giai cấp cầm quyền.
Năm 2005, bộ phim
“The Interpreter” do diễn viên Nicole Kidman và Sean Penn thủ vai, nói về một
nhân vật hư cấu có tên là Edmond Zwanie. Câu chuyện rất giống cuộc đời của ông
Mugabe, từ một giáo viên ăn nói nhỏ nhẹ đi làm cách mạng, đã hóa thành bạo
chúa. Sau khi coi bộ phim này, ông Mugabe đã hành động y hệt như chủ tịch Kim
Jong-un, tức là tuyên bố bộ phim do “CIA tài trợ” nhằm âm mưu lật đổ ông. Phim
The Interpreter ở Zimbabwe hay The Interview ở Bắc Hàn cũng bị cấm lưu hành như
nhau, và bị gọi tên là “âm mưu chống lại chính quyền của nhân dân”.
Nhưng vì sao Trung Quốc
lại háo hức trao tặng giải thưởng mà họ cho là cao quý nhất cho nhà độc tài
Mugabe, bất chấp dư luận? Câu trả lời mang tính nguyên tắc vĩnh cữu là: Bắc
Kinh không bao giờ làm gì mà không có lợi cho mình. Mối giao hảo của Zimbabwe
và Trung Quốc ngày càng đậm sâu hơn, kể từ chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài 5
ngày của Mugabe vào năm 2014. Các báo cáo tài chính được Forbes tiết lộ, cho biết
đầu tư của Trung Quốc tại Zimbabwe đã vượt lên hơn 600 triệu USD, nhiều hơn bất
kỳ quốc gia châu Phi khác. Và mối giao hảo này được gắn kết rõ hơn thông qua ít
nhất hai công ty Trung Quốc, là Anjin Investment và Tế Nam để khai thác, điều
hành mỏ kim cương Marange cực kỳ quý báu của Zimbabwe.
Trong cuộc chơi chính
trị, kinh tế, văn hoá… của các quốc gia lớn, Trung Quốc cũng muốn góp mặt mình
vào đường đua của các nước phát triển, kể từ khi kinh tế của họ phất lên. Giải
Hoà bình Khổng Tử là một ví dụ. Khi gã nhà giàu mới nổi nghĩ rằng mình có tất cả,
đôi khi họ cũng cần có chút thời gian để thảng thốt nhận ra rằng thịnh vượng
không đồng nghĩa là có được cả văn hoá. Minh chứng cụ thể nhất, là khi họ sẳn
sàng gả bán văn hoá của dân tộc mình để đổi lấy chút leng keng tạm bợ của đồng
tiền.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét