Ngô Nhân Dụng
Joshua Wong, tức
Hoàng Chi Phong (Chi-fung, 之鋒), một
lãnh tụ sinh viên đòi dân chủ hóa đã bay từ Hồng Kông sang London để biểu tình
phản đối Tập Cận Bình; cũng như những người Tây Tạng và Uyghur. Các tổ chức
nhân quyền quốc tế chỉ trích chính phủ Anh đã bỏ qua các vi phạm nhân quyền của
Cộng Sản Trung Hoa khi mở rộng giao thương với lục địa. Chính phủ Mỹ cũng tỏ ý
bất bình. Nhưng đứng trên quyền lợi nước Anh thì việc tiếp đón Tập Cận Bình có
nhiều điều lợi hiển nhiên, khó bỏ qua; mà nếu đem so sánh hai bên thì Anh Quốc
lợi hơn.
Khi nói đến quyền lợi
kinh tế, chính phủ Anh xưa nay không quan tâm đến các vấn đề nhân nghĩa. Sau
khi Trung Cộng chiếm được lục địa Trung Hoa, Anh Quốc là nước Tây phương đầu
tiên lập quan hệ ngoại giao chính thức. Dù chính quyền Mỹ rất bất bình nhưng
sau đó cũng hiểu rằng tất cả chỉ vì quyền lợi kinh tế, trong khi nước Anh vẫn đứng
bên cạnh Mỹ trong tất cả các cuộc tranh chấp với Trung Cộng. Không ai quên được
rằng vào nửa đầu thế kỷ 19, Anh quốc đã đòi nhà Thanh mở cửa buôn bán làm ăn bằng
sức mạnh quân sự, nổi tiếng nhất là những cuộc “Chiến tranh Nha phiến.” Bắt vua
Tàu cho con buôn người Anh đem thuốc phiện vào bán cho dân Trung Hoa hút; một
nước đã làm như vậy nay muốn đóng vai giảng dạy về nhân quyền cũng hơi khó.
Người đi tiên phong
trong chính phủ Anh trong việc mở cửa với Bắc Kinh là Bộ Trưởng Tài Chánh
George Osborne, người nhiều hy vọng sẽ lên thay Thủ Tướng David Cameron sau
này. Vào Tháng Ba năm 2015, chính phủ Anh là quốc gia đầu tiên trong khối G-7 đồng
ý gia nhập Ngân hàng Ðầu tư Hạ tầng Cơ sở Châu Á (AIIB) do Bắc Kinh đề xướng.
AIIB được dựng lên để cạnh tranh với Ngân Hàng Thế Giới và Ngân Hàng Phát Triển
Châu Á, nằm trong ảnh hưởng Mỹ và Nhật Bản. Không riêng chính phủ Mỹ mà các nước
khác ở Châu Âu cũng than phiền; vì Ðức và Pháp muốn cùng với Anh tham dự với tư
cách một khối Châu Âu đoàn kết. Một tháng trước khi Tập Cận Bình qua London,
ông Osborne đã qua Bắc Kinh, được đón tiếp long trọng trong năm ngày, với những
nghi lễ thường dành cho các người cầm đầu chính phủ. Ðiều đó chứng tỏ Tàu thấy
cần Anh không khác gì Anh muốn chơi với Tàu. Osborne tuyên bố: Muốn Anh trở
thành nước cộng tác hạng nhất với Trung Quốc ở phương Tây!
Chính phủ Anh có thể
nói trắng ra như vậy vì họ tự tin trong nước cờ này chính nước Anh được lợi nhiều
hơn. Tuy kinh tế Tàu được coi là lớn thứ nhì thế giới, lợi tức tính từng đầu
người (GDP per capita) dân Trung Hoa lục địa chỉ bằng một phần ba của dân Anh
(một phần tư dân Mỹ). Kinh tế Tàu mới giảm tốc độ tăng trưởng, chỉ còn 6.9%
(trong thực tế có lẽ là 4%). Thị trường chứng khoán bên Tàu đã mất giá gần 40%
trong mấy tháng qua. Làm ăn với một nước như vậy không có lý do nào để sợ.
Nhưng kinh tế nước Tàu đang thay đổi, cuộc thay đổi không thể tránh được nhưng
sẽ phải qua nhiều khó khăn. Từ một nền kinh tế chỉ lo sản xuất đồ rẻ tiền, chỉ
lo xây cất nhiều nhà máy mà không biết có lợi hay không, xây cất nhiều cao ốc,
đường sá và phi trường rồi bỏ trống, Trung Quốc sẽ phải quay sang gia tăng hàng
tiêu thụ cho thị trường dân trong nước. Các ngân hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ,
làm ăn theo tiêu chuẩn quốc tế; các thị trường chứng khoán cũng vậy. Trước đây
Trung Quốc chăm chú nhập cảng quặng mỏ, nguyên liệu từ Phi Châu, Brazil, Úc và
máy móc thiết bị từ nước Ðức. Nay mai, Bắc Kinh sẽ cần “mua” rất nhiều dịch vụ
tài chánh, ngân hàng, mà nước Anh đang sẵn sàng cung cấp, nếu Mỹ còn ngần ngại.
Hệ thống tài chánh quốc
tế ngày càng phức tạp và liên kết ràng buộc với nhau. Những chuyên viên tài
chánh ngồi làm cố vấn và chuyển dịch tiền vốn khắp thế giới đem lợi tức về gấp
ngàn lần những kỹ sư công nhân chạy máy. Cắt đứt khả năng giao dịch một ngân
hàng Nga với thế giới bên ngoài gây tai hại cho chính phủ Putin hơn là gửi một
sư đoàn sang Ukraine. London vẫn cạnh tranh với New York trong vai trò trung
tâm tài chánh của cả thế giới, cũng như Hồng Kông và Singapore đang giành vai
trò trung tâm tài chánh vùng Á Ðông.
Ông George Osborne
“biết thóp” chính quyền Bắc Kinh đang khao khát điều gì. Họ muốn đồng nhân dân
tệ được sử dụng như một đồng tiền quốc tế, nếu không bằng mỹ kim thì cũng được
giới làm ăn chấp nhận ngang hàng với đồng tiền Anh, Nhật Bản hay Canada. Nhu cầu
“quốc tế hóa đồng nguyên” lộ rõ, đã được thí nghiệm ở Hồng Kông nhưng không có
kết quả. Bởi vì người ta chỉ chấp nhận cầm một đồng tiền nếu biết rằng có thể
đem nó đi trả ở chỗ khác, hoặc ít nhất, đem đổi ở chỗ khác dễ dàng.
Bắc Kinh đang khao
khát mong đồng nguyên “được chấp nhận.” Từ năm 2013, ông George Osborne đã hé mở
ý kiến cho đồng nguyên được mua bán trên thị trường London. Bây giờ, để mở đầu
sẽ cho Bắc Kinh phát hành các trái phiếu nhà nước tại London, người mua sẽ trả
bằng đồng nhân dân tệ. Bắc Kinh sẽ mở mặt với đời, nhưng London sẽ thâu thuế, tạo
công việc cho các chuyên viên tài chánh của mình, và mở ra một cuộc làm ăn mới.
Trong khi đang ở
Trung Quốc, Osborne đã nói với đài BBC rằng ông muốn lục địa Trung Hoa, trong
10 năm, sẽ trở thành thị trường xuất cảng lớn nhất cho hàng hóa và dịch vụ của
nước Anh (hiện nay nó đang đứng hàng thứ sáu). Người dân Trung Hoa đang được
chính quyền khuyến khích tiêu thụ nhiều hơn. Giai cấp trung lưu ở Trung Quốc
đang lớn dần, sẽ có 400 triệu người sẵn sàng tiêu tiền (trong lục địa, lương
1000 đô la một tháng được coi là “trung sản” rồi). Họ sẽ mua những thứ mà công
nghiệp Anh có thể cung cấp: Xe hơi, dược phẩm thứ thiệt không lo hàng giả.
Nhưng món “hàng xuất
cảng” quan trọng hơn là những dịch vụ cung cấp cho các xí nghiệp vào lúc chính
quyền đang bắt các doanh nghiệp nhà nước phải được tư nhân hóa và cạnh tranh
ráo riết trên thị trường. Các ngân hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ, cần cố vấn dịch
vụ tài chánh; một kỹ năng mà Anh quốc đã truyền cho các thuộc địa cũ Hồng Kông
và Singapore. Trong cuộc công du ở Bắc Kinh tháng trước, ông Osborne đã yêu cầu
Trung Cộng cấp thêm giấy phép cho các ngân hàng Anh quốc mở chi nhánh.
Tất nhiên, một mối lợi
dễ thấy nhất là tiền đầu tư của Bắc Kinh. Số tiền đó lên tới 46 tỷ Mỹ kim. Tất
nhiên đây là chuyện hai bên cùng có lợi. Với kho dự trữ ngoại tệ 3,600 tỷ đô
la, Bắc Kinh có thể đem dăm chục tỷ bỏ vô chỗ này, vài chục tỷ bỏ chỗ khác;
không cần phải tìm đến nước Anh; dù đầu tư vào nước Anh lời hơn mua công trái
chính phủ Mỹ với lãi suất vài phần trăm một năm. Ðối với kinh tế Anh, số tiền đầu
tư mới sẽ tạo thêm công việc làm cho gần 4,000 người. Nhất là trong lúc nước
Anh đang thiếu và cần tiền cho một vụ đầu tư đang lúng túng, là nhà máy điện
nguyên tử Hinkley Point tại Somerset.
Nhà máy Hinkley Point
đã tiêu tốn £24.5 tỷ (bảng Anh), và đến kỳ hạn 2023 chưa chắc đã hoàn tất. Công
ty Pháp EDF đứng đầu dự án, đóng vai cổ đông chính và sẽ được hưởng nhiều nhất.
Nhưng công ty EDF đang gặp khó khăn kỹ thuật trong việc kiến tạo máy phát điện,
không những ở hai nhà máy đang xây dựng ở Anh mà còn ở Pháp và Phần Lan. Các dự
án đều bị trì hoãn và chi phí có nơi tăng gấp ba lần. Các nhà đầu tư Anh hay Mỹ
không thiết tha tham dự vào công trình dang dở này. Hai công ty quốc doanh
Trung Quốc sẽ góp £2 tỷ bảng (3 tỷ Mỹ kim) để thành những cổ đông nhỏ.
Nhiều người sẽ đặt
câu hỏi liệu nước Anh có bị ràng buộc quá chặt chẽ với Trung Cộng, hoặc “lệ thuộc”
Trung Cộng, sau khi mở cửa giao thương hay không? Câu hỏi quan hệ kinh tế có tạo
ra áp lực chính trị hay không đã được đặt ra khi người ta nhìn vào số tiền
chính phủ Mỹ nợ Bắc Kinh. Vào Tháng Tư năm 2015, Mỹ đang nợ Nhật $1.2244 ngàn tỉ
(trillion) đô la, chỉ nợ Trung Cộng $1.2237 ngàn tỉ! Quý vị có thể tìm đọc lại
một bài cũ trong mục này “Mỹ nợ tiền Trung Cộng, có sao không?” Câu trả lời là
không sao cả. Thực ra, những số tiền đầu tư dưới dăm chục tỷ đô la không thấm
thía gì đối với một nước Anh với tổng sản lượng nội địa (GDP) ba ngàn tỷ đô la.
Dân Anh chỉ có 64 triệu dân còn 1,300 triệu người Trung Quốc, chỉ làm ra GDP 10
ngàn tỷ đô la!
Trong thực tế năm
2014 người Trung Quốc đã đứng hàng thứ tư trong các nguồn đầu tư ngoại quốc vào
nước Anh, với 112 dự án. Ðặc biệt là trong địa ốc. Những người Trung Hoa giầu
có gần đây gửi con sang Anh học nhiều hơn, thay vì gửi qua Canada hay
Australia. Sau đó, họ sang London mua nhà và đất; cũng như đã sang mua ở Úc,
Canada và Mỹ. Ða số những thành phố được người Trung Hoa ưa chuộng nhất thế giới
nằm ở Mỹ Châu, London là thành phố Châu Âu duy nhất.
Chính phủ Anh có lý
do chính đáng cho Tập Cận Bình được hưởng một cuộc tiếp đón vương giả hào
nhoáng. Không phải vì muốn hủ hóa một “lãnh tụ vô sản” mà để thu lợi cho nước
Anh. Họ nhìn nhận một thực tế là kinh tế Trung Quốc đóng vai trò quan trọng.
Trung Quốc mua một phần tư số hàng xuất cảng của Australia, một đồng minh thân
thiết nhất của Mỹ ở Châu Á!
Nhưng trong cuộc tính
toán của Thủ Tướng David Cameron và Bộ Trưởng Tài Chánh George Osborne, cái gì
có lợi cho nước Anh thì họ làm. Trung Cộng cũng được lợi, nhưng mối lợi tương đối
nhỏ hơn. Hơn 170 năm sau cuộc Chiến Tranh Nha Phiến, London đã đề nghị trao đổi
kinh tế với Trung Quốc nhiều hơn và lần này Bắc Kinh đã hồ hởi đồng ý. Cuộc
trao đổi thuần túy kinh tế, không ai nói đến một liên kết quân sự hay ngoại
giao nào cả, đó là điều cần chú ý.
Lãnh tụ sinh viên
Joshua Wong, Hoàng Chi Phong, vẫn có quyền tự do biểu tình chống Tập Cận Bình,
mà còn được mời tới nói chuyện ở các đại học như Oxford Union, the London
School of Economics và The London School of Oriental and African Studies. Tập Cận
Bình đủ khôn ngoan để không thốt ra một lời phản đối, dù trong lúc được Thủ Tướng
Cameron mời đi nhậu rượu bia.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét