Đinh La Thăng trong lần tiếp cựu ngoại trưởng Mỹ. (State
Department photo/ Public Domain)
Đinh La Thăng - người vẫn còn “trung ủy” sau khi mất “chính ủy”
- sẽ được “hạ cánh mềm” hay phải “hạ cánh cứng” - là một dấu hỏi lớn mà nhiều
giới trong xã hội Việt Nam đang đặc biệt chú ý. Tò mò có, hả hê có, thương hại
cũng có, hoặc cũng muốn biết bàn cờ chính trị nội bộ xoay chuyển theo hướng
nào…
Buổi sáng Sài Gòn
Buổi sáng thứ Tư ngày 10/5/2017. Sài Gòn nắng nhẹ và đang
vào mùa mưa. Các ủy viên bộ chính trị Nguyễn Thị Kim Ngân và Nguyễn Thiện Nhân
đã không dự buổi kết thúc của Hội nghị trung ương 5, mà lại có mặt ở Thành ủy
TP.HCM cách Hà Nội gần hai ngàn cây số.
Đi cùng với họ là Đinh La Thăng, gương mặt đã mất hẳn vẻ tự
tin cùng những câu “sấm” bán trời không văn tự, vừa bị 90% ủy viên trung ương
nhất trí “cách” khỏi Bộ Chính trị.
Suốt cả tháng trời trước buổi sáng Sài Gòn ấy, người ta
không nhận ra Bí thư TP.HCM ồn ào hiện diện trên mặt báo chí như dĩ vãng gần.
Cũng có tin cho biết ông Thăng thực ra đã được “điều” ra Hà Nội cả tháng trước
khi Hội nghị trung ương 5 diễn ra.
Trong buổi sáng Sài Gòn ngày 10 tháng Năm năm nay, mọi chuyện
đã diễn ra hết sức suôn sẻ và chóng vánh: thay mặt “tứ trụ”, bà Kim Ngân trao
quyết định điều động làm bí thư thành ủy TP.HCM cho “người cũ” là Nguyễn Thiện
Nhân, đồng thời đưa quyết định cho “người mới” là Đinh La Thăng nhận nhiệm vụ
Phó trưởng ban tại Ban kinh tế trung ương.
Ngay khi đó đã phát ra một tiếng thở phào: Đinh La Thăng
thoát tội rồi!
Những người bênh vực hoặc có thiện cảm với Đinh La Thăng
không phải hiếm, bằng vào những ấn tượng mà ông Thăng đã tạo được nơi họ bằng một
lối phát ngôn mạnh miệng hiếm muộn trong Bộ Chính trị. Không ít người đã chúc mừng
“anh Thăng hạ cánh an toàn”.
Nhưng chỉ ba ngày sau, công luận lại một lần nữa ồn ào như
ong vỡ tổ. Nguyễn Phú Trọng - người còn có ý khen Đinh La Thăng vào nửa đầu năm
2016 nhưng lại đổi ý kỷ luật ông Thăng vào nửa đầu năm 2017 - đã bóng gió với cử
tri Hà Nội rằng việc kỷ luật Đinh La Thăng mới chỉ là xử lý về mặt đảng, còn
“hình sự ta đang làm”.
Chỉ đến lúc này, những người chúc mừng quá sớm mới chợt nhận
ra một tín hiệu là lạ: tại sao có quá nhiều bộ ngành, ban đảng và ban chỉ đạo
mà Tổng bí thư Trọng chỉ chọn đúng Ban kinh tế trung ương để cho Thăng về làm cấp
phó?
Cái lồng
Cái cách điều động của Nguyễn Phú Trọng đối với Đinh La
Thăng lại rất mạnh và nhanh: thậm chí không có được vài hôm chia tay “đồng bào
đồng chí miền Nam”, chỉ một ngày sau cái buổi sáng bùi ngùi ôm lấy Phó bí thư
thành ủy Nguyễn Thị Quyết Tâm, ông Thăng đã phải có mặt ở Hà Nội để nhận bó hoa
tươi thắm của Ban Kinh tế trung ương.
Ban Kinh tế trung ương ấy lại đang sở hữu một nhân vật đặc
biệt mang chức trưởng ban: cựu thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Văn Bình - từng
một thời được xem là cánh tay mặt của “anh Ba Dũng”.
Hình như “ông giáo làng” Nguyễn Phú Trọng đã quyết định chơi
một đòn thâm nho. Bây giờ thì ai nhìn vào Ban kinh tế trung ương cũng hiểu ra rằng
đó là nơi để “nhốt quyền lực vào lồng” - cụm từ mà theo một tác giả thì Tổng bí
thư Trọng đã mượn của Tập Cận Bình Trung Quốc và rất sính dùng.
Trong thực tế công tác nhân sự ở Việt Nam, có không ít ban
chỉ đạo về những lĩnh vực nào đó đã trở thành cái rốn để nhồi nhét những nhân vật
hoặc bị thất sủng, hoặc chờ về hưu, hoặc bị kỷ luật.
Nhưng Ban Kinh tế trung ương thậm chí còn có thể phải rước lấy
một thân phận tồi tệ hơn cả các ban chỉ đạo trên: trong xu thế tinh gọn hóa bộ
máy và tiến tới nhất thể hóa giữa hai khối đảng và chính quyền vào cuối năm
2017, sang năm 2018, người ta hoàn toàn có thể sáp nhập ban bị xem là “yếu” này
với một vài bộ ngành bên chính phủ; hoặc tồi tệ hơn thì giải tán “cái lồng” đó.
Để khi đó, nói như dân gian, cả Trưởng ban Nguyễn Văn Bình
và Phó ban Đinh La Thăng đều không còn mảnh đất cắm dùi.
Tuy vậy, khả năng ban bị giải tán và nhân sự đương nhiên mất
ghế vẫn còn là “hạ cánh mềm”. Còn với cách nói nửa úp nửa mở “sẽ còn nữa” của Tổng
bí thư Trọng, không ai trong hai nhân vật Thăng và Bình được hiểu là sẽ hoàn
toàn an toàn để nghỉ ngơi an dưỡng mà chẳng phải lo đến “hậu sự”.
Quy trình 5 bước?
“Hậu sự” ấy lại quá mong manh. Nếu đúng như một lối nói úp mở
khác gần đây của cây viết Huy Đức - người đã tung ra đến 3 bài trước Hội nghị
trung ương 4 vào tháng 10/2016 để “đánh” Đinh La Thăng, cùng hăm he sẽ phanh
phui đến cùng cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, những hồ sơ về Tập đoàn Dầu khí Việt
Nam mà Ủy ban Kiểm tra trung ương đặt lên bàn Hội nghị trung ương 5 để phục vụ
cho việc kỷ luật ông Thăng mới chỉ là “những mẩu con con”, trong khi một mớ hồ
sơ dày gấp nhiều lần đang được sở hữu bởi “cơ quan chức năng”.
Mà như vậy, quy trình xử lý đảng và xử lý chính quyền chỉ là
“chuyện nhỏ”. Chuyện ghê gớm hơn hẳn mới là quy trình tố tụng hình sự. Có nghĩa
là Đinh La Thăng, đến một lúc nào đó, sẽ phải đối diện với các cơ quan điều tra
pháp luật. Việc đối mặt này cũng là bước 2, sau bước 1 bị loại khỏi Bộ Chính trị
và mất chức bí thư thành ủy TP.HCM.
Ở bước 2, nếu không được thần may mắn phù trợ, ông Thăng sẽ
chắc chắn phải “ra tòa” một lần nữa. “Tòa án” vẫn lại là Ban chấp hành trung
ương. Nhưng thay vì chỉ bỏ phiếu kỷ luật như lần trước, các ủy viên trung ương
sẽ phải bấm bụng quyết định để ông Thăng không còn là “đồng đảng” của mình theo
ý chỉ của Bộ Chính trị.
Nếu mất cả chức ủy viên trung ương, Đinh La Thăng sẽ phải đối
mặt với một nỗi nguy hiểm lớn hơn - bước 3. Vào lúc này và nếu lại không được
thần may mắn phù trợ, ông Thăng còn có thể bị tước cả đảng tịch, tức bị khai trừ
khỏi đảng “vinh quang và đời đời bất diệt”, sau đó đương nhiên bị bãi miễn tư
cách đại biểu quốc hội.
Đó chính là một tiền đề của quy trình tố tụng hình sự: một
quan chức đã bị khai trừ đảng và mất ghế đại biểu quốc hội thì đương nhiên
không còn “quyền bất khả xâm phạm”. Để khi đó, cơ quan điều tra pháp luật có thể
“tùy nghi xâm phạm” - tức sang bước 4.
Trong trường hợp tồi tệ, Đinh La Thăng Việt Nam có thể trở
thành Bạc Hy Lai Trung Quốc.
Năm 2012, Bí thư Trùng Khánh Bạc Hy Lai bị cách chức, để sau
đó đã bước đi tuần tự, “đúng quy trình”, bị bắt giam và cuối cùng phải ra tòa
nhận án đến chung thân.
Bước 5, cũng là khả năng tồi tệ nhất đối với Đinh La Thăng,
là như vậy. Tức nếu ai đó quên bẵng hứa hẹn “đánh người chạy đi, không đánh kẻ
chạy lại”, ông Thăng có thể sẽ bị bắt để điều tra về vụ Tập đoàn Dầu khí Việt
Nam cùng một lô lốc vụ việc khác mà bên đảng không bỏ qua. Và nếu vận may vẫn
không một chút an ủi, ông sẽ phải đối diện với một tòa án thật sự chứ không còn
nằm trong ngoặc kép.
Cùng với những “người quen cũ” của ông…
Khi đó, chỉ còn cầu trời cho vận may cuối cùng: án treo.
Nhưng ngoài cái án kỷ luật đảng đã nhận, 4 bước còn lại vẫn
chỉ là giả thiết ở thì tương lai. Có lẽ đã đến lúc ông Thăng cần một chút xác
tín tôn giáo để cầu nguyện cho tai qua nạn khỏi…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét