Chống khủng bố: ưu tiên của Donald Trump khi dự thượng đỉnh NATO

 Minh Anh

Các đồng minh sẵn sàng có nhượng bộ đối với Donald Trump tại thượng đỉnh NATO, Bruxelles, 25/05/2017 REUTERS

Thượng đỉnh tổ chức quân sự Liên Minh Bắc Đại Dương diễn ra tối nay 25/05/2017 tại Bruxelles. Đây cũng là cuộc họp NATO đầu tiên cho Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng như tân tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Theo nhận xét của giới chuyên gia được RFI và Le Monde trích dẫn, với cuộc tấn công khủng bố đẫm máu tại Manchester, Anh Quốc, chủ đề “chống khủng bố” sẽ ngự trị cuộc họp NATO, bên cạnh hồ sơ “chia sẻ gánh nặng tài chính”.

Trong cuộc chiến chống khủng bố, ông Jorge Benitez, thành viên hội đồng tư vấn Atlantic Council, được RFI trích dẫn, cho rằng, chính quyền Donald Trump chỉ mong đợi 2 điểm ở NATO : Thứ nhất là tăng quân số của các nước đồng minh triển khai tại Afghanistan. Thứ hai, NATO trở thành thành viên chính thức trong liên quân chống Daech. Nhưng theo Le Monde, đây cũng chính là điểm bất đồng giữa Hoa Kỳ và NATO từ bấy lâu nay.

Cho đến lúc này, Pháp luôn phản đối NATO là một thành viên chính thức trong liên quân quốc tế chống thánh chiến do Hoa Kỳ dẫn đầu tại Irak và Syria. Thổ Nhĩ Kỳ có vẻ ủng hộ dự án này. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ lại bất đồng với Mỹ trong vấn đề người Kurdistan, mà Ankara xem là “quân khủng bố” nhưng lại được Washington hậu thuẫn.

Đáng chú ý nhất là hồ sơ Libya. Năm 2011, 10 nước thành viên của NATO, trong đó có Anh, Pháp, Mỹ đã trực tiếp tham gia chiến dịch “Unified Protector” ủng hộ quân nổi dậy chống cựu lãnh đạo Kadhafi. Nhưng cam kết quân sự này gặp phải thái độ ngập ngừng và sự vắng mặt của Đức tại Liên Hiệp Quốc.

Kết quả là chiến dịch can thiệp trên đã để lại những hậu quả thảm hại cho đến ngày nay. “Libya được xếp vào trong danh sách các chiến dịch quân sự phương Tây bị thất bại”, như lưu ý của một chuyên gia với Le Monde. Dẫu sao thì mong mỏi này của Hoa Kỳ, cũng đã được đáp ứng. Thứ Tư, 24/5/2017, một nguồn tin ngoại giao cho AFP biết là NATO đã quyết định chính thức tham gia liên quân quốc tế chống quân thánh chiến Daech tại Irak và Syria.

Giờ chỉ còn một điểm khúc mắc cần giải quyết mà Donald Trump chắc chắn sẽ nhắc đến trong cuộc họp đặc biệt lần này: “ chia sẻ gánh nặng tài chính”. Tổng thống Mỹ cảm thấy bất công khi Hoa Kỳ phải gánh đến gần 70% ngân sách của NATO. Giờ đây, Donald Trump chỉ mong muốn các đối tác dành ít nhất 2% ngân sách cho Quốc Phòng.

Đây là mục tiêu mà khối này đã ấn định cho 28 quốc gia thành viên năm 2014, và chỉ mới được có 5 nước thành viên thực hiện. Trong cuộc họp khối NATO tại Bruxelles ngày 31/3/2017, ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã nhắc lại mục tiêu này trước các đồng nhiệm.

Cho dù cuộc khủng bố tại Manchester đã làm các nước thành viên trong khối đoàn kết hơn, thế nhưng, tuyên bố “NATO lỗi thời” của Donald Trump vẫn sẽ âm ỉ trong tâm trí nhiều lãnh đạo các thành viên NATO khi bắt tay tổng thống Mỹ trong cuộc họp tối nay. Dù rằng sau đó trong buổi tiếp tổng thư ký NATO tại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ có tuyên bố rằng “NATO không còn lỗi thời nữa”, nhưng cảm giác khó chịu vẫn ngự trị trong lòng khối liên minh này.