Nhà tỷ phú Qatar Hamad bin Khalifa Al Thani và đại diện Nga Igor Shuvalov cùng với ông Sepp Blatter vào năm 2010 - AFPQatar, bạn hay thù ? Đó là tựa đề in đậm chiếm hầu như toàn bộ trang nhất báo Libération. Để trả lời cho câu hỏi này, tờ báo dành nguyên một hồ sơ lớn dày đến 6 trang để phân tích mối quan hệ ngoại giao và tài chính khá phức tạp giữa Qatar và phương Tây. Bên cạnh đó, hồ sơ bóng đá cũng rất là quan trọng, do Qatar sẽ tổ chức World Cup 2022.
Để xây dựng quan hệ với phương Tây, Qatar áp dụng chính sách được gọi là ‘‘ngoại giao ngân phiếu’’, dùng thế lực kim tiền để tranh thủ lôi kéo sự ủng hộ, dùng quyền lực mềm (soft power) để nâng cao uy tín và tầm ảnh hưởng. Nhắc tới nước này, người châu Âu thường nghĩ tới đội bóng PSG tại Pháp và cửa hàng Harrods ở Luân Đôn, cả hai đều nằm trong tay Qatar.
Một cách chính thức, Qatar đứng về phía liên minh quốc tế chống khủng bố cũng như chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo. Hoa Kỳ đã đặt căn cứ quân sự tại Al Udeid trên lãnh thổ Qatar từ năm 2003. Thế nhưng, trên đài truyền hình Al Jezira, Qatar lại ngầm ủng hộ phong trào Huynh đệ Hồi giáo cũng như các nhóm hồi giáo vũ trang thuộc phong trào Al Nusra (chủ yếu hoạt động tại Syria).
‘‘Ai đã có Qatar là bạn thì chẳng cần có kẻ thù’’
Báo Libération khẳng định, ngành tình báo Mỹ từ lâu đã canh chừng Qatar : chính cũng vì Hoa Kỳ lần tìm manh mối, theo dõi các luồng vốn đầu tư để xem Qatar có tài trợ các nhóm hồi giáo cực đoan hay không, mà vụ tham nhũng của FIFA mới bị phát giác. Việc ông Sepp Blatter từ chức không những lung lay chao đảo FIFA mà còn làm sứt mẻ uy tín của Qatar.
Vụ tai tiếng liên quan tới việc dùng tiền để mua World Cup, cộng thêm với tình trạng bóc lột lao động nhập cư, cũng như lập trường không dứt khoát, không rõ ràng với các nhóm hồi giáo cực đoan, khiến cho vầng hào quang của Qatar bị lu mờ. Libération gọi nước này là một ‘‘người bạn nguy hiểm’’. Tờ báo đánh giá : Ai đã có Qatar là đồng minh thì chẳng cần phải có kẻ thù …
Báo chí Pháp hôm nay cũng dành nhiều bài viết liên quan tới cuộc điều tra về nạn tham nhũng trong giới lãnh đạo FIFA. Báo Le Monde nhận định trong hàng tiểu tựa : Cuộc điều tra nhắm thẳng vào Blatter là lý do khiến ông bất ngờ từ chức. Le Figaro Báo đăng tít lớn : Những thách thức chờ đợi FIFA. Báo công giáo La Croix tỏ ra hoài nghi : Làm thế nào đây để lật qua trang sách Blatter. Báo Libération chạy tựa ngắn gọn : Thời kỳ hậu Blatter còn có nhiều ẩn số. Các tờ báo đều đồng ý trên một điểm : để khôi phục uy tín, liên đoàn FIFA phải làm ba chuyện : một là xây dựng lại niềm tin, hai là thiết lập một cơ chế vận hành dân chủ hơn và ba là kiểm soát chặt chẽ các luồng vốn đầu tư tài trợ.
Không riêng gì các tờ báo Pháp, mà báo chí châu Âu đều có cùng ghi nhận : Hành tinh bóng đá trải qua một cuộc khủng hoảng lớn chưa từng thấy. Tuần báo Le Courrier International tập hợp trong cùng một bài viết các phản ứng của các tờ châu Âu nói chung. Sau nhiều ngày chĩa mũi dùi vào ông Sepp Blatter, các tờ báo này dường như vẫn chưa nguôi cơn giận, tiếp tục nặng lời với chủ tịch liên đoàn FIFA, cho dù ông đã tuyên bố từ chức hôm thứ Tư 02/06.
Cuối cùng cũng phải ra đi, tờ báo Anh Sun Herald nhận định. Blatter bất ngờ rút lui, bình luận của tờ báo Đức Bild. Qua các bức vẽ biếm họa, các tờ báo này thường so sánh FIFA như một băng đảng mafia, còn nhân vật Blatter được phác họa như một kẻ chuyên vác bao bố gồm toàn là bạc giấy đô la ….
Một cách nghiêm túc hơn, tờ báo Thụy Sĩ Le Temps đánh giá : ông Sepp Blatter từ chức phải chăng vì mục đích cao cả, để tránh làm sứt mẻ thêm uy tín của liên đoàn quốc tế bóng đá, hay là ông từ chức bởi vì gọng kềm điều tra ngày càng siết chặt lại.
Theo tờ báo, dường như ông Blatter cuối cùng đã nhận thức được một điều : cho dù có ngự trị làng bóng đá trong nhiều năm, nhưng ông không có đủ tầm vóc để đối đầu với tư pháp Hoa Kỳ. Các cuộc điều tra đang tiến lên gần thượng tầng lãnh đạo, nhiều nhân vật ‘‘đầu não’’ của FIFA đều có nguy cơ sa lưới pháp luật.
Tẩy sạch những vết dơ bẩn, nặng mùi tham nhũng gian lận
Nhìn chung, báo chí đều có cùng quan điểm : đã đến lúc phải thay đổi toàn bộ các định chế quản lý và điều hành làng bóng đá quốc tế. Theo tờ báo Anh Daily Telegraph, liên đoàn FIFA phải rủ bỏ lớp áo cũ, tẩy sạch những vết dơ bẩn, nặng mùi tham nhũng và gian lận. Nhưng để làm được điều này, thì cần phải có một cuộc cách mạng, chứ cải tổ theo kiểu chấp vá không thôi, vẫn chưa đủ.
Tờ báo The Guardian chia sẻ một phần quan điểm này trong bài xã luận : việc ông Blatter từ chức không có nghĩa là bỗng nhiên thế giới bóng đá từ nay sẽ tốt hơn, triều đại cũ kết thúc nhưng lại mở ra một kỷ nguyên mới, đó là cơ hội để cho liên đoàn quốc tế bóng đá xây dựng lại một nền tảng vững chắc, minh bạch hơn. Nhưng The Guardian vẫn tỏ ra hoài nghi khi cho rằng : chưa chắc gì FIFA sẽ rút tỉa được ngay những kinh nghiệm từ trường hợp của ông Blatter, một sự thay đổi sâu rộng đòi hỏi nhiều thời gian, như con tàu càng lớn thì đổi hướng lái càng chậm.
Liệu việc ông Blatter từ chức có tác động gì tới các Cúp bóng đá thế giới ? Tuần báo Le Courrier International trích dẫn tờ Telegraph cho rằng trong trường hợp người kế nhiệm ông Blatter tuyên bố rằng việc lựa chọn nước Nga cũng như Qatar không còn có giá trị, thì nước Anh sẵn sàng đứng ra thay thế để tổ chức World Cup. Cúp bóng đá thế giới 2018 đã gần kề cho nên việc thay đổi nước chủ nhà sẽ rất khó khăn. Quyết định duy trì World Cup 2018 tại Nga vẫn là dự án khả thi nhất.
Ngược lại, vấn đề của World Cup 2022 dự trù diễn ra tại Qatar có thể bị xem xét lại. Gần đây (ngày 27/05 vừa qua) báo Washington Post đã tiết lộ có khoảng 1.200 lao động nhập cư đã thiệt mạng từ khi Qatar mở các công trường, xúc tiến xây cất sân vận động. Theo Telegraph, không có đáng ngạc nhiên cho lắm khi một số quốc gia sẽ khai thác nhược điểm này của Qatar để đòi xét lại việc tổ chức Cúp bóng đá thế giới 2022.
RFI Tiếng Việt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét