NHÂN VẬT THỜI CHIẾN TRANH LẠNH

16/06/1977: Brezhnev trở thành lãnh đạo tối cao Liên Xô

Biên dịch Nguyễn Huy Hoàng

Vào ngày này năm 1977, Leonid Ilyich Brezhnev, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô từ năm 1964, được bầu làm Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao, trở thành lãnh tụ đảng kiêm nguyên thủ quốc gia.

Gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô từ năm 1931, Brezhnev được lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev bảo trợ và là cấp phó của Khrushchev cho tới đầu những năm 1960. Tuy nhiên, đến năm 1964, Brezhnev tham gia vào một cuộc đảo chính trong Đảng để hạ bệ Khrushchev và sau đó Brezhnev lên nắm giữ chức vụ Tổng Bí thư thay cho Khrushchev. Ban đầu, Brezhnev chia sẻ quyền lực với Aleksey Kosygin, người kế nhiệm chức Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (tức thủ tướng) Liên Xô thay cho Khrushchev.* Tuy nhiên, Brezhnev dần tỏ ra là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và nổi lên như một nhân vật chủ chốt trong chính trường Liên Xô.

Năm 1968, sau khi ra lệnh cho quân đội Xô viết xâm lược Tiệp Khắc, Tổng Bí thư Brezhnev tuyên bố cái gọi là “Học thuyết Brezhnev,” theo đó, Liên bang Xô viết có quyền can thiệp vào công việc nội bộ của bất cứ quốc gia Đông Âu nào nếu như chủ nghĩa cộng sản bị đe dọa. Dù đàn áp mạnh mẽ các cuộc cải cách dân chủ ở Tiệp Khắc và các quốc gia thuộc khối Xô viết khác, Brezhnev cũng thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ và phương Tây.

Năm 1976, Brezhnev trở thành vị lãnh đạo đảng đầu tiên sau Joseph Stalin được phong danh hiệu Nguyên soái, bậc quân hàm cao nhất của Liên Xô. Năm 1977, ông đảm nhận chức Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô (tương đương với tổng thống hành pháp), trở thành nhà lãnh đạo Liên Xô quyền lực nhất kể từ thời Stalin.

Năm năm cuối cùng dưới thời lãnh đạo của Brezhnev được đánh dấu bằng cuộc xâm lược và chiếm đóng Afghanistan tốn kém của Liên Xô và sự trở lại của những căng thẳng Chiến tranh Lạnh. Leonid Brezhnev qua đời năm 1982, kế nhiệm ông là Tổng Bí thư Yuri Andropov.

Nguồn: “Brezhnev is Soviet president,” History.com (truy cập ngày 15/6/2015).

————

* Khrushchev được bầu làm Tổng Bí thư ĐCSLX từ năm 1953. Từ 1958 đến 1964 ông còn kiêm nhiệm chức Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô.

- See more at: http://nghiencuuquocte.net/2015/06/16/brezhnev-len-lam-lanh-dao-lien-xo/#more-8550