FB Hữu Minh

Tháng 7
tới đây thì đảng CSTQ sẽ tiến hành đại hội 19 cho vấn đề đường lối và
nhân sự mới. Trong bối cảnh chuyện đảng CSTQ luôn ảnh hưởng vào chuyện
VN và chuyện đảng CSVN nên cũng muốn đánh giá vài vấn đề.
1/ Áp lực bên trong của đảng Cộng sản Trung Quốc
Sau khi đắc cử ở Đại Hội 18, chủ tịch đảng CSTQ bắt đầu thực hành
chính sách “hạt nhân lãnh đạo” để tập trung quyền lực. Những công thần
cao cấp của đảng CSTQ một thời như Chu Vĩnh Khang, Bạc Hy Lai và nhiều
cán bộ trung cao cấp khác bị thanh trừng dưới chiêu bài chống tham nhũng
chỉ vì khác biệt về đường lối đã tạo ra nhiều vấn đề bên trong nội bộ
TQ.
Giới quan sát nhận thấy rằng ông Tập có nhu cầu đi theo con đường Mao
Trạch Đông nhưng có vẻ không thành công như ông ta mong đợi. Sự thanh
trừng các thế lực cũ đã làm nổi lên các nhóm thế lực mới. Ví dụ như
Vương Kỳ Sơn, cánh tay phải một thời giúp ông Tập củng cố quyền lực thì
nay đã bắt đầu có phần thế lực thách thức lại quyền lực của chính người
tạo thế cho mình…

Người ta cho rằng ông Tập đi theo con đường làm hoàng đế như Mao là
dễ, nhưng có trở thành “Mao thứ 2” hay không là việc khác, nhất là trong
bối cảnh nội bộ đảng, nội bộ TQ, các quan hệ với Nga-Mỹ và EU đã không
còn như xưa, và có vẻ như ông Tập khó có thể làm được.
Các trung tâm quyền lực mới bắt đầu hình thành và cát cứ sau khi nhóm
cũ bị thanh trừng bao gồm phe cánh của thủ tướng Lý Khắc Cường, Trương
Đức Giang, Vương Kỳ Sơn và thế lực của riêng Tập Cận Bình đều có mong
muốn người đứng đầu phe mình thắng cử tại ĐH 19. Theo truyền thống chính
trị của TQ thì hoàng đế luôn duy trì 2 thế lực đối trọng “đánh nhau”
dưới tay mình một cách cân bằng để vị trí của hoàng đế có thể ổn định
thì có vẻ như ông Tập đã bỏ qua.
Hãy nhớ lại chuyện vua Khang Hy với Minh Châu và Sách Ngạch Đồ, Càn
Long và Hòa Thân-Lưu Dung, Mao Trạch Đông với tứ nhân bang và nhóm Chu
Ân Lai… Trong chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” của mình, Vương Kỳ Sơn, dù vô
tình hay cố ý, đã thay và cùng ông Tập phá vỡ sự cân bằng ảnh hưởng đó.
Chiến dịch đả hổ diệt ruồi để thanh trừng phe cánh khác đường lối của
nhóm ông Tập có vẻ làm đảng CSTQ vững mạnh hơn khi nhìn bề ngoài nhưng
gây ra nguy cơ phân tán và sụp đổ từ bên trong. Những công thần dù lớn
dù nhỏ và các hoàng tử thái tử đảng bắt đầu lo ngại, không biết mình sẽ
chết lúc nào chỉ vì trái ý lãnh đạo cấp cao hơn là một điều hiển nhiên.
Theo những thông tin mà phía Mỹ biết được thì không chỉ những người
không thuộc phe ông Tâp lo ngại cho mình, mà bộ khung từng sát cánh với
ông Tập và quyền lực chỉ kém hơn một chút như Lý Khắc Cường, Trương Đức
Giang… cũng không biết mình ra sao về sau và họ có toan tính riêng là
quy luật phải có.
Lối thoát cho họ là đòi hỏi dân chủ pháp trị để tự mình có thể bảo vệ
mình hơn là phó thác tính mạng của mình và dòng họ, phe cánh vào ý muốn
của hoàng đế mới với cái bình cũ. Điều này gây áp lực không nhỏ cho
cuộc giữ bình của ĐH 19 tới đây. Theo đánh giá của nhà nghiên cứu Ngụy
Kính Sinh, vẫn còn có khả năng ĐH 19 của đảng CSTQ chưa chắc diễn ra tốt
đẹp như ý chí ông Tập đang mong muốn.
2/ Bối cảnh quốc tế tác động bên ngoài
Nội bộ thì như thế, bối cảnh quốc tế cũng gây áp lực không nhỏ lên
đường lối và chính sách mà ông Tập đang thực thi. Sau một thời gian diễn
cương quá đà, nhục mạ cả tổng thống Mỹ thì có vẻ Trung Quốc đang bị
phản đòn.
Chính quyền Mỹ với việc Trump lên cầm chịch đã thực thi một chính
sách cứng rắn hơn, từ việc tái lập lại khối đồng minh Mỹ-Anh-Pháp cho
đến đứng sau trục đồng minh Nhật-Úc-Ấn-Việt để tấn công toàn diện vào TQ
ở cả 2 mặt trận chủ chốt của TQ là Triều Tiên và Biển Đông đã đẩy ông
Tập vào thế lúng túng. Một chuyến đi Mỹ trong tư thế “người có nhu cầu
trước” đã đẩy uy thế của TQ xuống thấp hơn và uy tín của ông Tập trong
nội bộ đảng CSTQ không còn hùng mạnh như thời Obama bị đảng CSTQ hạ nhục
ở Bắc Kinh.
Song song đó là con đường bành trướng về phía Nam qua VN của TQ cũng
gặp trở ngại lớn sau khi ông Tập đạt được nhiều ưu thế lớn trong ván bài
ASEAN. Sự chủ động lobby đi Mỹ của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc để gặp
Trump đã làm uy thế của ông Tập giảm sút thêm với nội bộ phía TQ.
Sự chủ động của “nhóm thân Mỹ” trong việc phá bỏ vòng kim cô mà đảng
CSTQ đang tròng vào cổ VN là một bằng chứng cho sự thất bại của một
chính sách quan trọng của ông Tập. Nếu một khi VN vẫn chủ động giương
cao ngọn cờ “gần Mỹ xa Trung nhằm cân bằng ảnh hưởng” thì quyết định của
các nước ASEAN khác sẽ trở thành khó đoán cho TQ. Lá bài VN mà ông Tập
nghĩ rằng có thể dùng nó để chiến thắng bàn cờ ASEAN lại lần nữa trở
thành con bài domino tiềm ẩn bùng nổ khó lường.
Chúng ta có thể thấy rõ trong diễn đàn Một Vành Đai – Một Con Đường
mà TQ tổ chức vừa qua, không phải ngẫu nhiên mà chủ tịch nước Trần Đại
Quang được xếp ngồi cạnh ông Putin của Nga.
Trung Quốc muốn chuyển cho
đảng CSVN một thông điệp rằng dù ông Quang có đi con đường Putin của Nga
thì TQ vẫn chấp nhận miễn là đảng CSVN và VN vẫn giữ quan hệ răng-môi
với TQ sau khi cuộc đấu nội bộ của VN ngã ngũ dù là phe nào thắng.
21 phát đại bác cùng bắn đón tổng bí thư và chủ tịch nước của VN đã
cho thấy đảng CSTQ đã học được bài học chính trị của Mỹ, đó là bắt cá 2
tay và không dồn trứng vào một giỏ.
Dĩ nhiên ông Tập hiểu rằng sau khi giáng một cú đòn vào nguyên thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng để
làm chậm lại vấn đề VN chuyển hóa, thì nhóm kế thừa của ộng Dũng với sự
“quay đầu” của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bao gồm hiện nay là các ông
Quang, Phúc, Tô Lâm, Thưởng, Bình Minh… đang đoàn kết lại với nhau.
Những bài học mà ông Tập làm trong việc thanh trừng Chu Vĩnh Khang và
Bạc Hy Lai cũng chính là bài học lớn mà nhóm ông Quang đã thấy rõ.

Vụ việc ông Đinh La Thăng, dù trở thành có “kim bài miễn tử” khi được
vào Bộ Chính Trị nhưng vẫn bị đánh bật ra là tấm gương mà nhóm ông Trần
Đại Quang dĩ nhiên phải dùng để soi rọi lại mình.
Trung Quốc cũng thừa biết một khi tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thoái
vị, thì tổng bí thư mới lên, dù là ai, cũng kém quyết tâm giữ bình hơn
tiền nhiệm của mình và một chính sách đối ngoại hàng hai với đảng CSVN
là điều ông Tập phải thực thi.
Điều này đã được chứng minh qua việc phái đoàn đi Mỹ của thủ tướng
Nguyễn Xuân Phúc đã không có bộ trưởng quốc phòng nhưng vẫn có bộ trưởng
công an dù an ninh biển Đông có trong nghị trình mà Mỹ-Việt bàn thảo
trong phạm vi trách nhiệm của Bộ Quốc Phòng. Cũng vậy ở đối thoại
Shangri-La năm nay, vốn dĩ dành cho Bộ Quốc Phòng các nước hoạt động thì
đoàn VN lại cử… thứ trưởng Bộ Công An Bùi Văn Nam tham dự.
Sự thất bại trong chính sách chuyển lửa ra ngoài để ổn định nội bộ
của ông Tập trong 2 vấn đề Triều Tiên và Biển Đông (với VN) đã thất bại
và dần bị kềm hãm, cùng với sự “vắng mặt” của Bộ Quốc Phòng VN trong các
diễn đàn an ninh khu vực, ảnh hưởng vào quan hệ Mỹ-Trung-Việt đang nói
lên điều gì?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét