11096 - Hoa Vi ngày càng bị tẩy chay tại phương Tây do nỗi sợ gián điệp

Trọng Nghĩa

Logo Hoa Vi tại Triển lãm điện thoại di động thế giới ở Barcelona, Tây Ban Nha, ngày 26/02/2018.REUTERS/Yves Herman/File Photo

Hôm nay, 29/01/2019, công ty viễn thông Úc TPG cho biết quyết định hủy bỏ dự án thiết lập một mạng điện thoại di động sử dụng công nghệ 5G tại nước Úc. Là công ty có nhà cung cấp chính là Hoa Vi, quyết định này đồng nghĩa với việc tập đoàn Trung Quốc lại bị loại ra khỏi một công trình hạ tầng cơ sở viễn thông ở Úc. Sự kiện diễn ra ở Úc nằm trong một loạt những quyết định tẩy chay Hoa Vi ở các nước phương Tây, sau khi Mỹ lên tiếng nhắc nhở về nguy cơ gián điệp Trung Quốc lợi dụng thiết bị Hoa Vi để hành động.

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, Washington dĩ nhiên là quốc gia đã ban hành những hạn chế nghiêm ngặt nhất đối với Hoa Vi, và theo truyền thông Mỹ, Washington đang nỗ lực khuyến khích các đồng minh làm theo.

Ngay từ năm 2012 Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ đã cho rằng hai hãng Trung Quốc Hoa Vi và ZTE có thể được chính quyền Bắc Kinh sử dụng để phá hoại an ninh của Hoa Kỳ, do đó cần phải bị loại, không cho tham gia các công trình công cộng tại Mỹ.

Báo cáo của Hạ Viện Mỹ nhấn mạnh rằng người sáng lập Hoa Vi là một sĩ quan quân đội Trung Quốc, và « đã không hợp tác hoàn toàn với cuộc điều tra của Mỹ, đồng thời không muốn giải thích về mối quan hệ của Hoa Vi với chính phủ Trung Quốc ». Quốc Hội Mỹ đã cảnh báo trở lại về nguy cơ đến từ Hoa Vi vào tháng 12 năm 2017.

Trong lãnh vực tư nhân, các tập đoàn viễn thông Mỹ AT & T và Verizon đã ngừng cung cấp điện thoại thông minh Hoa Vi tại Mỹ và vào tháng 8 năm 2018, Tổng thống Donald Trump đã ký ngân sách quân sự cho năm 2019, cấm quan chức chính phủ và quân đội Hoa Kỳ dùng sản phẩm của Hoa Vi và ZTE.

Theo chân Hoa Kỳ, chính quyền Úc đã cấm Hoa Vi đấu thầu xây dựng chương trình internet băng thông rộng quốc gia vào năm 2012, vì sợ các cuộc tấn công mạng. Đến mùa hè năm 2018, Úc đã loại Hoa Vi khỏi mạng 5G, cho rằng quan hệ mật thiết giữa Hoa Vi và quân đội Trung Quốc là một hiểm họa an ninh.

New Zealand đã theo gương Úc vào tháng 11, viện lẽ « công nghệ không tương thích », trong lúc Nhật Bản cũng tẩy chay Hoa Vi một tháng sau đó, với lý do, theo báo Nikkei, là « để tránh rò rỉ thông tin ».

Châu Âu ngày càng đề cao cảnh giác

Cứng rắn nhất đối với Hoa Vi là Cộng Hòa Séc. Vào trung tuần tháng 12 (năm 2018), cơ quan an ninh mạng Séc đã cảnh báo về việc sử dụng phần mềm và thiết bị của Hoa Vi và ZTE, cho rằng đó là « hiểm họa » đối với an ninh quốc gia. AFP trích dẫn lập luận của an ninh Séc, theo đó « luật pháp Trung Quốc buộc các công ty tư nhân có trụ sở tại Trung Quốc là phải hợp tác với các cơ quan tình báo ».

Còn tại Ba Lan, vấn đề còn nổi cộm hơn nữa vào giữa tháng Giêng vừa qua khi một trong những quan chức của chi nhánh Hoa Vi tại nước này bị cơ quan phản gián Ba Lan bắt giữ, về tội « làm gián điệp » cho Bắc Kinh. Một quan chức Ba Lan cao cấp còn cho biết là nước này đã bắt đầu điều tra thiết bị do Hoa Vi cung cấp để thẩm định rủi ro.

Riêng ở Tây Âu, theo AFP, chính phủ Anh đã bày tỏ thái độ « hết sức quan ngại », hãng điện thoại Vodafone đã đình chỉ việc mua thiết bị Hoa Vi cho cơ sở hạ tầng hãng này ở châu Âu. Đồng nghiệp của Vodafone là BT thì loan báo vào tháng 12 vừa qua sẽ loại bỏ thiết bị Hoa Vi ra khỏi các mạng 3G và 4G hiện có.

Tại Pháp, tình hình cũng chuyển biến không mấy thuận lợi cho Hoa Vi với tập đoàn viễn thông lớn nhất là Orange đã quyết định tẩy chay Hoa Vi trong việc thiết lập mạng di động 5G. Quan trọng nhất là sự kiện ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian, hồi tuần trước đã gợi đến các « rủi ro » liên quan đến sự hiện diện của Hoa Vi trong màng lưới 5G ở Pháp.

Thái độ nghi kỵ của châu Âu đối với Hoa Vi đã được một quan chức châu Âu cao cấp nhắc lại. Nhật báo Pháp La Tribune ngày 28/01 đã trích dẫn phát biểu với hãng tin Mỹ Bloomberg của ông Andrus Ansip, Ủy Viên Châu Âu đặc trách kỹ thuật số, đề cập đến luật an ninh quốc gia Trung Quốc thông qua năm 2017, buộc các doanh nghiệp cũng như cá nhân Trung Quốc là phải trợ giúp các cơ quan tình báo, nếu có yêu cầu.

Theo ông Ansip : « Khi được viết thành luật, chúng ta phải hiểu là những nguy cơ (Hoa Vi giúp tình báo Trung Quốc) sẽ nhiều hơn. Chúng ta không thể tiếp tục ngây thơ ».