Người ủng hộ ứng viên cực hữu
Brazil Jair Bolsonaro ngày 28/10/2018 tại São Paulo.REUTERS/Amanda Perobelli
Thêm một chính
trị gia « phản hệ thống », Bolsonaro, được bầu làm tổng thống
Brazil. Với khẩu hiệu « Trật tự và tiến bộ », ông thuyết phục được
đa số cử tri Brazil, chán ngán về nạn tham nhũng, lo âu về tình trạng tội phạm
mà các đảng truyền thống không giải quyết được. Chiến thắng của ứng viên cực
hữu Brazil là chủ đề nổi bật trên hầu hết nhật báo Pháp số ra ngày 30/10/2018.
« Brazil tự
đặt mình dưới quyền lực của một tổng thống phản hệ thống » là nhận
định trên trang nhất của Le Figaro. Les Echos đưa tin : « Brazil đối
mặt với cuộc cách mạng tự do của Jair Bolsonaro ». Với Le Monde, «
Bolsonaro chiến thắng, Brazil bấp bênh » vì sau 13 năm dưới chính
quyền cánh tả, « phe cực hữu lên nắm quyền », còn « phe đối
lập tan nát sau chiến dịch tranh cử thất bại ». Vẫn theo Le Monde, ông
Bolsonaro giành được « chiến thắng rõ ràng, có một chương trình cấp
tiến nhưng lại mông lung ». Libération dành nhiều trang để nói về «
đà tiến nhanh như chớp của viên sĩ quan hằn thù ».
Thêm một
chính trị gia cực hữu trở thành lãnh đạo một quốc gia, xã luận của Le Figaro so
sánh khuynh hướng dân túy như « cơn gió đang lan khắp hành tinh ».
Nếu như tổng thống Philippines Duterte được ví như một « Trump châu Á »,
thì Bolsonaro được so sánh là một « Trump vùng nhiệt đới ». Họ có
nhiều điểm chung : đều là ứng viên « phản hệ thống », đi theo hình
ảnh « người mạnh mẽ », phát ngôn ngắn gọn, thậm chí cộc lốc, khiêu
khích và gây sốc vì mang tính phân biệt, nhưng lại vô cùng hiệu quả.
Làn sóng dân
túy lan tỏa khắp thế giới, từ Philippines đến Brazil, từ Hoa Kỳ đến một số nước
châu Âu (Ba Lan, Ý, Hungary, Thổ Nhĩ Kỳ). Chỉ một điểm khác ở Brazil là
Bolsonaro không mang lá bài người nhập cư ra tranh cử. Nhưng theo xã luận của
Le Figaro, nguyên nhân sâu xa của làn sóng dân túy là hệ quả của một quá trình
toàn cầu hóa tự do, nuôi dưỡng những bất công và nỗi sợ bị hạ thấp đẳng cấp xã
hội, xáo trộn bản sắc.
Khắp nơi trỗi
dậy mối lo về an toàn tính mạng, bất an về văn hóa. Khắp nơi, giới lãnh đạo của
các đảng truyền thống đều tỏ ra bất lực, không đáp ứng được những yêu cầu của
người dân. Và thay vì ca thán qua những kỳ bầu cử, hết lần này sang lần khác,
họ cần phải thức tỉnh. Có lẽ vì thế, những người như Bolsonaro còn nhiều ngày
sáng lạn trước mắt.
Brazil vừa
gia nhập các nước theo trào lưu dân túy, đang trỗi dậy trên khắp thế giới. Đây
là « Sự quay lại quá khứ đáng ngại », theo nhận định trong bài xã
luận của Le Monde. Tổng thống tân cử Brazil sẽ thắt chặt quan hệ ngoại giao với
Washington. Với một Donald Trump, ông Bolsonaro có chung quan điểm về một số
chủ đề : Israel, Venezuela, và môi trường. Ông Bolsonaro có thể sẽ rút Brazil
ra khỏi hiệp định khí hậu Paris như tổng thống Mỹ đã làm hoặc đóng cửa cơ quan
kiểm lâm và giám sát phân định ranh giới với đất của thổ dân…
Tại sao chủ
nghĩa dân túy lại trỗi dậy ?
Trang nhất
của La Croix có chung nhận định với Le Figaro : « Chủ nghĩa dân túy
đang lây lan ». Nhưng tại sao chủ nghĩa dân túy lại trỗi dậy ? Nhật báo
Công Giáo đặt câu hỏi với giáo sư Jan-Werner Muller, đại học Princeton (Hoa
Kỳ).
Theo giáo sư
người Mỹ, phương pháp được phe dân túy theo đuổi là liên lạc trực tiếp với
người dân, vì người dân không còn tin vào truyền thông hoặc các chính trị gia
bị cho là tham nhũng, và khuếch đại nguyện vọng của dân. Họ hình thành một sự
liên kết giữa hy vọng về đời sống chính trị « sạch » và sự suy
tàn của các quyền lực trung gian.
Giáo sư người
Mỹ cho rằng để đáp lại những định kiến và tư tưởng của phe dân túy, không nên
loại họ khỏi cuộc tranh luận vì như vậy, càng củng cố thêm quan điểm của họ là tầng
lớp tinh hoa không nghe nguyện vọng của người dân. Ngoài ra, không nên bắt
chước đường lối của phe dân túy để kiếm phiếu bầu hoặc uy tín vì cử tri bỏ
phiếu cho một chương trình riêng của đảng đó, chứ không phải là cho bản cóp
nhặt.
Với chiến
thắng của ứng viên cực hữu Brazil, nhật báo Le Figaro nhận định « Châu
Mỹ latinh đã ngả sang hữu ». Từng giành chiến thắng vẻ vang trong những năm
2000, cánh tả Nam Mỹ hiện bị thu hẹp, chỉ còn ở hai nước là Bolivia và
Venezuela.
Công nghiệp
quốc phòng Mỹ hưởng lợi từ hiệu ứng Trump
Vẫn tại châu
Mỹ, nhật báo Le Figaro đánh giá : « Ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ
hưởng lợi nhờ hiệu ứng Trump ». Số đơn hàng của các nhân tố chính trong
lĩnh vực này không ngừng tăng và nhờ vào việc chi phí quân sự Mỹ sẽ còn cao
hơn.
Theo Le
Figaro, nếu như các nhà quan sát còn bị chia rẽ về hiệu ứng Trump đối với nền
công nghiệp Mỹ, thì ngược lại, lĩnh vực quốc phòng là một trong những bên được
lợi nhất từ chính sách tăng ngân sách quốc phòng của Nhà Trắng, hiện ở mức kỷ
lục 700 tỉ đô la.
Tập đoàn
Boeing hướng đến doanh thu từ 98 đến 100 tỉ đô la trong năm 2018, nhờ vào các
hợp đồng của bộ Quốc Phòng. Tương tự, Northrop Grumman, tập đoàn sản xuất vũ
khí lớn thứ năm của Mỹ, cũng hướng đến mục tiêu doanh thu 2018 là 30 tỉ đô la.
Tập đoàn Lockheed Martin đưa ra mục tiêu tăng trưởng thêm 5-6% vào năm 2019.
Để thỏa mãn
được số đơn đặt hàng trên, năm tập đoàn lớn nhất Hoa Kỳ « big 5 » gồm
Lockheed Martin, Boeing, General Dynamics, Raytheon và Northrop Grumman tự cải
tổ với việc mua lại một số công ty nhỏ hơn. Vụ ám sát Khashoggi liên quan đến
chính quyền Ả Rập Xê Út sẽ không gây ảnh hưởng đến các hợp đồng vũ khí với Hoa
Kỳ. Theo một chuyên gia, cùng lắm là « thời hạn bàn giao sẽ được lùi
lại và gia hạn cho các hợp đồng mới cho đến khi cơn bão địa chính trị lắng
xuống ».
Đức : Thủ
tướng Đức chuẩn bị rút lui
Liên tiếp
hứng kết quả không cao của đảng Dân Chủ-Thiên Chúa Giáo (CDU) tại các cuộc bầu
cử cấp vùng, thủ tướng Đức Angela Merkel thông báo không tranh cử nhiệm kỳ mới
vào năm 2021.
Báo Le Figaro
nhận định : « Bị suy yếu, Merkel bắt đầu chuẩn bị rút lui ». Sau
một năm đồn đại, cuối cùng bà Merkel đã thông báo không tranh cử kỳ bầu chủ
tịch đảng CDU trong hai ngày đại hội đảng 07-08/12 tại Hamburg, cũng như bất kỳ
chức vụ nào khác. Như vậy, thủ tướng Đức cũng bác những lời đồn rằng bà sẽ giữ
một chức vụ nào đó ở Bruxelles.
Còn theo nhật
báo kinh tế Les Echos, với tuyên bố rút lui « Angela Merkel khởi đầu
cho quá trình tìm người thay thế ». Các ứng viên cho chức chủ tịch đảng CDU
bắt đầu tuyên bố ứng cử ngày 29/10, nhưng thủ tướng Đức từ chối chỉ định người
được bà ủng hộ.
Tuy nhiên,
theo Le Figaro, quyết định của bà Merkel không giúp giải quyết được cuộc khủng
hoảng trong nội bộ CDU. Thậm chí, một số người còn muốn là bà không từ chức
luôn vị trí thủ tướng hiện nay.
Pháp đưa ra
ánh sáng nạn ấu dâm trong trường học và nhà thờ
Trong lĩnh
vực xã hội, hai tai tiếng ấu dâm tại Pháp đồng loạt được Libération và Le
Figaro đề cập.
Báo Le Figaro
đưa tin : « Ấu dâm trong trường học : 477 trẻ em được lắng nghe tại
tỉnh Maine-et-Loire » để chắc chắn rằng các em không phải là nạn nhân
của một thầy giáo dù chỉ tiếp xúc với giáo viên này trong một thời gian ngắn.
Giáo viên 24 tuổi này, sau đó đã tự vẫn, bị nghi ngờ xâm hại tình dục từ 60-70
học sinh từ năm 2000-2012 ở nhiều trường học trong vùng Lyon. Trước đó, nghi
phạm kể trên một trang « dark web » rằng đã cưỡng hiếp hai
cháu trai 4 và 5 tuổi của mình. Chính vì tội danh này, cũng như tội phát tán
ảnh khiêu dâm trẻ em, mà nghi phạm đã bị bắt tạm giam ngày 23/02/2018.
Còn
Libération đề cập : « Ấu dâm trong Giáo hội : Sự tôn thờ im lặng bị đưa
ra tòa ở Orléans ». Linh mục Pierre de Castelet bị cáo buộc sàm sỡ trẻ em
nam từ 10-13 tuổi trong năm 1993 bị đưa ra tòa xét xử từ ngày 30/10/2018. Cựu
giám mục André Fort cũng bị truy tố vì tội « không tố cáo ». Năm
2012, linh mục Pierre de Castelet từng thú nhận : « Tôi bị các em từ
11-13 tuổi thu hút… Tôi bảo các em cởi áo và các em vẫn mặc quần short. Đôi khi
tôi cũng cởi quần các em và chạm vào bộ phận sinh dục… ».
Theo Libération,
hồ sơ này còn cho thấy cả một bộ máy giữ bí mật : một bên là thượng tầng câm
lặng từ thế hệ này sang thế hệ khác, bên kia là khó khăn của những người đệ đơn
tố cáo các hành vi sàm sỡ mà họ buộc giấu kín suốt thời niên thiếu và có nguy
cơ làm vấy bẩn danh tiếng của Giáo Hội. Qua phiên xử này, bên nguyên đơn còn
muốn có những lời giải thích về sự im lặng của địa phận.
Báo động về
số lượng động vật hoang dã giảm mạnh
Trong lĩnh
vực môi trường, thiên nhiên, hai nhật báo Les Echos và Le Figaro cùng đề cập
đến báo động về việc « số lượng động vật hoang dã bị giảm sút ».
Theo báo
cáo « Hành tinh sống » 2018 do Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên (WWF)
công bố ngày 30/10, sự đa dạng sinh học đang bị đe dọa. Từ năm 1970 đến 2014,
số lượng động vật có xương sống (cá, động vật có vú, lưỡng cư và bò sát) đã
giảm 60%. Nguyên nhân chính là do con người và các hoạt động phá hủy hoặc làm
hư hại nơi ở của chúng : gia tăng khai thác nông nghiệp, đánh bắt quá khối
lượng, phá rừng, tiêu thụ quá nhiều nước ngọt, du lịch đại trà…
Từ nay đến
năm 2050, nếu con người không thay đổi, số lượng động vật hoang dã sẽ chỉ còn
khoảng 1/10. Quỹ Bảo vệ Thiên Nhiên đang vận động cho một thỏa thuận đầy tham
vọng về bảo vệ thiên nhiên nhân hội nghị thế giới về đa dạng sinh học sẽ diễn
ra tại Bắc Kinh năm 2020, theo đó « cần ấn định mục tiêu không có tổn
thất về đa dạng sinh học vào năm 2030 ».
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét