Phát biểu tại
APEC 2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề cập đến sáng kiến về “khu
vực Ấn Độ - Thái Bình Dương” thay cho “Châu Á – Thái Bình Dương”, và đây
không phải lần đầu tiên ông nói về ý tưởng này.
Lý do dễ thấy
nhất là ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Trung Quốc được coi là trung
tâm và cho tới nay, Trung Quốc cũng đã làm gần như tất cả những gì có
thể làm được để mọi chuyện ở khu vực hay liên quan đến khu vực luôn xoay
quanh Trung Quốc.
Thế nhưng trong
khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, Trung Quốc sẽ không còn ảnh hưởng lớn
như thế nữa. Trong khu vực ấy, bộ tứ Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia cả
trên đất liền cũng như trên đại dương, sẽ không chỉ là đối trọng mà còn
là đối thủ đáng gờm hơn trước nhiều đối với những lợi ích chiến lược về
mọi phương diện của Trung Quốc.
Và lẽ đương
nhiên, việc dùng thuật ngữ “Ấn Độ - Thái Bình Dương” cũng khiến Trung
Quốc phần nào bớt quan trọng đi so với cụm từ “Châu Á – Thái Bình
Dương”, mà ở đó Trung Quốc rõ ràng được cho là đóng vai trò quan trọng
nhất.
Mặc dù Thái
Bình Dương và Ấn Độ Dương thường được coi là các vùng biển riêng biệt,
nhưng Ấn Độ và Mỹ ngày càng coi chúng như một phần của vùng tiếp giáp.
Ví dụ, chiến lược biển của Mỹ năm 2015 gọi khu vực này là “Ấn Độ-châu
Á-Thái Bình Dương”, trong khi Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống
Donald Trump đã đề cập đến khái niệm này trong tuyên bố chung gần đây,
với tên gọi khu biệt hơn là “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”.
Ấn Độ và Mỹ
cùng có lợi ích khi tầm nhìn thống nhất này trở thành hiện thực. Nó sẽ
làm tăng khả năng hợp tác giữa hai nước để thúc đẩy các chuẩn mực và cấu
trúc tự do như thị trường tự do, sự cai trị của pháp luật và giải quyết
các tranh chấp. Ở đây, tự do hàng hải là điểm quan trọng chung của tất
cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Việc Tổng thống
Mỹ Donald Trump nhắc đến sáng kiến về “khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương”
ở Đà Nẵng, còn cho thấy nếu như “Châu Á – Thái Bình Dương” ngày càng bị
cho là chỉ tập trung vào các khu vực quanh Triều Tiên hay phía Nam của
Trung Quốc, thì cụm từ “Ấn Độ - Thái Bình Dương” bao gồm các nước ven
biển Ấn Độ Dương, Đông Nam Á, Australia và New Zealand và lấy 2 đại
dương làm trung tâm. Dưới giác độ làm ăn mua bán, rõ ràng “Ấn Độ - Thái
Bình Dương” có phạm vi rộng hơn nhiều, và nói như lời cam kết của ông
Donald Trump hôm chiều 10-11 tại Thượng đỉnh APEC ở Đà Nẵng: “Chúng ta
đã là bạn bè đối tác liên minh trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương
trong một thời gian dài và Mỹ sẽ tiếp tục là bạn bè và đối tác lâu dài
hơn nữa trong khu vực này”.
Bên lề APEC
2017, nhiều nhà báo đồng ý rằng với “Ấn Độ - Thái Bình Dương”, Mỹ không
chỉ có sân chơi mới, mà còn có cuộc chơi chính trị quyền lực thế giới
mới mà ở đó Mỹ dễ dàng tập hợp được lực lượng, liên kết đồng minh và đối
tác để đối phó hay ganh đua, thậm chí cả kiềm chế Trung Quốc khi cần
thiết.
Trong thông
điệp của mình tại Đà Nẵng, ông Trum kêu gọi các quốc gia hãy chọn sự
giàu có, tự do, chối bỏ phận nghèo nàn, tôi tớ. Khẳng định giá trị của
độc lập và tự do. Đặt quyền lợi của nước Mỹ như một mục tiêu cao nhất,
ông Trump nhấn mạnh tại Thượng đỉnh APEC rằng: “Chúng tôi tôn trọng nền
pháp trị chứ không phải những lãnh đạo độc tài”.
APEC 2017 đã
khép lại, và cho đến lúc này Việt Nam vẫn chưa có được nền pháp trị để
mà ông Trump phải tôn trọng. Liệu Việt Nam sẽ đáp ứng đến mức độ nào lời
kêu gọi từ ông Trump: “Chúng tôi mong muốn xây dựng mối quan hệ đối tác
dựa trên tôn trọng lẫn nhau. Chúng tôi mong muốn thúc đẩy quan hệ với
các nước trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Chúng ta phải tìm kiếm
các quan hệ thương mại dựa trên nguyên tắc công bằng và có đi có lại.
Chúng tôi mong đợi các nước đối tác tuân thủ các nguyên tắc. Chúng tôi
kỳ vọng các thị trường mở cửa từ cả hai phía...”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét